Χάιδω Κουκούλη: «Βρίσκω λίγο υπερβολική την ενασχόληση με την ταυτότητα του νεκρού»

Στην συνέχεια της συνέντευξης  η κ. Κουκούλη μιλάει για την ανασκαφή στο λόφο Καστά, για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά και για το κατά πόσο την συμβουλεύεται η κ. Περιστέρη!

Β’ ΜΕΡΟΣ

Συνέντευξη στον Δημήτρη Μπουντά

«Ένας βασιλιάς αναμένεται να έχει ταφεί στο βασιλικό νεκροταφείο, πλάι στους γονείς του και τους άλλους βασιλείς. Για τον Μ. Αλέξανδρο έχουμε ένα σωρό άλλες πηγές, που τοποθετούν την ταφή του στην Αλεξάνδρεια. Στους μακεδονικούς τάφους βρέθηκαν ελάχιστες επιγραφές και αυτές όχι με ονόματα επιφανών ατόμων. Τώρα, αν σ αυτόν τον τάφο βρεθεί μια επιγραφή , λέω μόνο “μακάρι”. Από ονόματα μπορώ να σας πω κι εγώ πολλά. Οι υποθέσεις όμως δεν ευσταθούν σε επιστημονικό επίπεδο». επισημαίνει η κ. Κουκούλη.

Πιστεύετε ότι έγιναν λάθη στα πρώτα χρόνια στον τρόπο διενέργειας της  ανασκαφής;

«Δεν μπορώ να κρίνω τις ανασκαφές, όταν τις διηύθυνε ένας τόσο σεβαστός αρχαιολόγος. Οι ανασκαφές έχουν μια μεθοδολογία και μια διαδικασία. Πάντα υπάρχει πρόβλημα, δεδομένου ότι δεν γνωρίζουμε τι θα συναντήσουμε μέσα στις επιχώσεις . Η ανασκαφή με τους μεγάλους εκσκαφείς ενέχει ένα μεγάλο ρίσκο  το οποίο ωστόσο πρέπει να πω ότι αντιμετώπισε με επιτυχία ο Δ. Λαζαρίδης: Σταμάτησε εγκαίρως το σκαπτικό μηχάνημα και με ανασκαφέα πεδίου την Σταυρούλα Σαμαρτζίδου, αρχαιολόγο τότε της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας, ανέσκαψε με προσοχή το νεκροταφείο της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου και των Αρχαϊκών Χρόνων που βρίσκονταν στο φυσικό λόφο, ο οποίος είχε περιληφθεί στον κυκλικό ταφικό περίβολο και είχε επιχωματωθεί με τις επιχώσεις του τεράστιου τύμβου. Η σημερινή ανασκαφέας του τάφου, Κατερίνα Περιστέρη, πρέπει κι εκείνη να έχει ανασκάψει ως βοηθός του Δ. Λαζαρίδη αρχαϊκούς τάφους αυτού του νεκροταφείου.

Και είναι ωραίο που η ανασκαφή στον τύμβο συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε από μια βοηθό του Δ. Λαζαρίδη».

Η ονοματολογία δίνει και παίρνει εδώ κι ένα μήνα. Ως μέλος της επιστημονικής κοινότητας πως την κρίνετε κι αν θεωρείται ότι έχουν βάση οι αναφορές περί βασιλικού τάφου;

«Δε συμμετέχω σε αυτή τη συζήτηση. Ηθελημένα. Μάλιστα, έχω κλειστό το κινητό μου πολλές φορές. Τον λόγο έχει αυτή τη στιγμή η ανασκαφική ομάδα. Πρέπει να προχωρήσει με αργούς ρυθμούς και μεγάλη προσοχή. Όσο για τον βασιλικό τάφο που με ρωτάτε, έχω να πω ότι περιμένουμε και έχουμε ήδη ένα σημαντικό επιτάφιο μνημείο. Με το μέγεθος και την ποιότητά του, αντιλαμβανόμαστε ότι ομοιάζει με άλλους μακεδονικούς τάφους, αλλά και διαφοροποιείται με τις σφίγγες και τον τεράστιο τύμβο με τον μνημειακό κυκλικό περίβολο. Οι δυσκολίες που υπάρχουν για να προχωρήσουν οι εργασίες προέρχονται και από τις διαστάσεις του τύμβου. Τονίζω σε πολλές συζητήσεις ότι κάθε μνημείο έχει την ώρα του που θα αποκαλυφθεί».

Μπορούμε να ξεστομίσουμε το όνομα του Μεγάλου Αλεξάνδρου;

«Δε θα το ξεστόμιζα ποτέ, με βάση τα όσα έχω μάθει, έχω μελετήσει κι έχω σκάψει. Η μυθολογία που υπάρχει γύρω από το όνομα του Μ. Αλεξάνδρου είναι μεγάλη και γεννά προσδοκίες στους Έλληνες και  σ’ όλον τον κόσμο. Κυκλοφορεί ως λαϊκή επιθυμία αυτή την ώρα, όμως υπάρχει μεγάλη απόσταση με τις απόψεις έχει η επιστημονική κοινότητα».

Θα αποκλείατε την ταφή του Μ. Αλεξάνδρου στα μέρη μας;

«Ένας βασιλιάς αναμένεται να έχει ταφεί στο βασιλικό νεκροταφείο, πλάι στους γονείς του και τους άλλους βασιλείς. Για τον Μ. Αλέξανδρο έχουμε ένα σωρό άλλες πηγές, που τοποθετούν την ταφή του στην Αλεξάνδρεια. Στους μακεδονικούς τάφους βρέθηκαν ελάχιστες επιγραφές  και αυτές όχι με ονόματα επιφανών ατόμων. Τώρα, αν σ αυτόν τον τάφο  βρεθεί μια επιγραφή , λέω μόνο “μακάρι”. Από ονόματα μπορώ να σας πω κι εγώ πολλά. Οι υποθέσεις όμως δεν ευσταθούν  σε επιστημονικό επίπεδο».

Ποιος πιστεύετε ότι μπορεί να είναι ο πιθανότερος οικιστής του τάφου;

«Ούτε και σ’ αυτό μπορώ να πω κάτι με βεβαιότητα, Υπάρχουν αναφορές για διάφορους εταίρους του Μ. Αλέξανδρου, που ήταν εγκατεστημένοι στην Αμφίπολη , τον ακολούθησαν στην εκστρατεία του και επέστρεψαν στην Αμφίπολη. Βρίσκω λίγο υπερβολική την ενασχόληση με την ταυτότητα του νεκρού. Η ανασκαφή είναι σε εξέλιξη και πρέπει να τα περιμένουμε όλα. Ενδεχομένως να μην υπάρχει επιγραφή και οπότε θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν συζητήσεις .

Είχε την οικονομική δυνατότητα ένας στρατηγός του Μ. Αλεξάνδρου, π.χ. όπως ο Νέαρχος που διέμενε εκεί, για να φτιάξουν προς τιμήν του ένα τέτοιο ταφικό μνημείο;

«Η κλίμακα του μνημείου προϋποθέτει την ιδεολογία της Ανατολής. Είναι μνημείο που θα μπορούσε να το στήσει κάποιος που είχε  μεγάλο κύρος ,πολλά χρήματα και παραστάσεις από την Ανατολή. Θα μπορούσε να είναι ένας από τους συνοδούς του Μ. Αλεξάνδρου, όμως τώρα θα μου επιτρέψετε, να μην προχωρήσω  σε ονόματα.

 Με βάση όσα έχουν καταγράψει ο φωτογραφικός και ο τηλεοπτικός φακός και τις κομμένες κεφαλές των Σφιγγών, πιστεύετε ότι έχει συληθεί ο τάφος;

«Δεν έχω δει από κοντά το μνημείο και θα ήταν παρακινδυνευμένο να πω κάτι τέτοιο. Η απουσία των κεφαλιών, τα σπασμένα φτερά μαρτυρούν   βίαιη  προσέγγιση στον τάφο ,  όπως άλλωστε και οι  τρύπες στους τοίχους, αλλά αναλωνόμαστε πάλι σε υποθέσεις. Η ομάδα έχει κάνει μέχρι τώρα κάποιες εκτιμήσεις. Επιμένω ότι πρέπει να αφήσουμε τους αρχαιολόγους και τους τεχνικούς  να κάνουν τη δουλειά τους με σύνεση και ηρεμία. Οι πολλές υποθέσεις κακό κάνουν, όχι καλό».

Με την κ. Περιστέρη έχετε μιλήσει; Σας έχει συμβουλευτεί;

«Έχουμε επικοινωνήσει , όταν χρειάστηκε. Αν θέλει η ίδια, μπορεί να  συμβουλευτεί όχι  μόνο εμένα, αλλά όλη την αρχαιολογική οικογένεια. Εκείνη τώρα, έχει την πλήρη ευθύνη της ανασκαφής και την πλήρη κάλυψη από το Υπουργείο Πολιτισμού, Δεν είναι ώρα για συζητήσεις».

Σκοπεύετε να επισκεφθείτε την περιοχή των ανασκαφών της Αμφίπολης;

«Όχι αν δεν υπάρξει σοβαρός λόγος. Αυτή την ώρα είναι προτιμότερο να περιμένουμε αποτελέσματα από το έργο της ομάδας της κ. Περιστέρη. Το μνημείο σιγά-σιγά αποκαλύπτεται. Κάντε όλοι λίγη υπομονή».