ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΦΙΛΙΠΠΩΝ (4-6 Οκτωβρίου 1941)

Συνολικά 25 άνθρωποι έπεσαν νεκροί από τα όργανα του βουλγαρικού φασισμού

Οι ομαδικές εκτελέσεις των Ελλήνων της Δράμας, Δοξάτου και Προσωτσάνης είχαν προκαλέσει τη φρίκη και κρατούσαν σε αφάνταστη αγωνία τον πληθυσμό της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης.

Ή σκηνοθεσία είχε επιτύχει και η αρχή για τον αφανισμό των Ελλήνων έγινε.

Οι πόλεις και τα χωριά, με σφιγμένη την καρδιά, περίμεναν την σειρά των.

Την 3η Οκτωβρίου 1941 οι κάτοικοι της Κοινότητος Φιλίππων, πού ζούσαν μέσα σε ατμόσφαιρα τρόμου και αγωνίας, κατάπληχτοι πληροφορήθηκαν ότι οι Βούλγαροι Κοινοτάρχες έφυγαν από το χωριό, με τη δικαιολογία ότι θα γίνει επιδρομή ανταρτών για κατάληψη του Αεροδρομίου Αμυγδαλεώνoς και υπήρχε φόβος οι Φίλιπποι να μεταβληθούν σε πεδίο μάχης.

“Έτσι το χωριό έμεινε στα χέρια ενός κτηνάνθρωπου αστυνομικού Βουλγάρου, του Ιβάν Στογιάνοφ. Σε κανένα δεν έμεινε η αμφιβολία πώς όλα αυτά αποτελούσαν μια αρχή του σατανικού σχεδίου των Βουλγάρων για την καταστροφή του χωριού.

Μάταια οι χωρικοί ζήτησαν ν’ αναλάβουν αυτοί την ευθύνη της προστασίας του χωριού με νυχτερινές περιπολίες.

Ό Στογιάνοφ διέταξε να κλειστούν όλοι στα σπίτια των και όποιος κυκλοφορεί θα τουφεκίζεται.

Οι δυστυχείς κάτοικοι άφησαν τα σπίτια των και κοιμήθηκαν στους κήπους και στις γύρω του χωρίου χαράδρες.

Ξημερώνει η 4η Οκτωβρίου 1941: Μέχρι την 4η πρωινή ησυχία βασιλεύει στο χωριό. Ξαφνικά ακούονται πυκνοί πυροβολισμοί προς το μέρος του Βουλγάρικου Αστυνομικού Σταθμού.

Οι χωρικοί τρομαγμένοι παρακολουθούν τη μεγάλη τραγωδία. Κατάπληκτοι βλέπουν τούς Βουλγάρους να στέκονται στο προαύλιο του Σταθμού και να πυροβολούν προς όλες τις κατευθύνσεις, να αλλάζουν θέσεις, να πέφτουν κάτω σε θέση μάχης και να ρίχνουν μέ αυτόματα δίπλα στο οίκημα του Σταθμού, του όποιου έσπασαν όλα τα τζάμια.

“Έτσι δικαιολογούν στην τηλεφωνική αναφορά πού δίνουν στους προϊσταμένους των

«… ότι έδέχτηκαν επίθεση Ελλήνων ανταρτών και την απέκρουσαν».

Σε λίγο αρχίζει το Βουλγαρικό πυροβολικό να βάλλει εναντίον του χωρίου. Ό κανονιοβολισμός σταματά, όταν έφιππη ύλη Βουλγαρικού στρατού φτάνει με καλπασμό, για να επιβάλει την τάξη.

Οι ιππείς πιάνουν δυο νέους, την ώρα πού έτρεχαν να κρυφτούν, τον μαθητή της Εμπορικής Σχολής Καβάλας Ηλία Χατζηχαραλάμπους και τόν Ί. Άρτοποιάδη, ετών 22, και τούς παραδίδουν στον αιμοβόρο Στογιάνωφ, πού τούς σκοτώνει αμέσως. “Έτσι το πρώτο αθώο αίμα βάφει το χώμα του μαρτυρικού χωριού.

Την ίδια ώρα, στο δυτικό μέρος του χωριού, σκοτώνεται στην αυλή του σπιτιού του ό ανάπηρος Χρήστος Γεωργιάδης, ετών 48.

Με πυροβολισμούς και αλαλαγμούς οι Βούλγαροι στρατιώτες διασχίζουν το χωριό και φεύγουν για λίγη ώρα προς τα υψώματα του Βουνοχωρίου για να κυνηγήσουν δήθεν τούς αντάρτες.

Ό Στογιάνωφ, με τούς χωροφύλακές του, βάζει σ’ ενέργεια το δαιμόνιο σχέδιο του.

Πηγαίνει στο σπίτι του προύχοντα Θεμιστοκλή Μωραΐτίδη, ετών 69, τον εκβιάζει και του παίρνει όσα λεπτά είχε και τον οδηγεί στο Σταθμό, όπου τον σκοτώνει με 3 σφαίρες στο κεφάλι. Δεν αρκείται όμως σ’ αυτό. Γυρίζει στο σπίτι του Μωραΐτίδη, σκοτώνει τη γυναίκα του, λεηλατεί το σπίτι και το παραδίνει στις φλόγες.

Οι Βούλγαροι, χειρότεροι από τα θηρία της ζούγκλας. Επιστρέφουν ικανοποιημένοι στο άντρο των, στο Σταθμό. Εκεί κοντά έμεναν δύο από τα ωραιότερα κορίτσια του χωριού. Τα είχε επισημάνει από καιρό ό Στογιάνωφ. Οι άλλοτε εξαιρετικές μαθητριοΰλες μου Άλικη Τσιμπερή, ετών 22, και ή Ξανθίππη Κλικη, ετών 18. Συλλαμβάνονται και οδηγούνται σε ένα σταύλο, που υποφέρουν αφάνταστα μαρτύρια. Αργότερα στον ίδιο σταύλο κλείνονται και οι οικογένειες των, οκτώ άτομα εν όλο, και εκεί σκοτώνονται με χειροβομβίδα.

“Όταν, ύστερα από 2-3 μέρες, οι χωρικοί πήραν τα πτώματα για να τα θάψουν, βρήκαν τη νεκρή Πέλαγία Κλίκα να κρατεί ακόμη στην αγκαλιά της νεκρό το αγγελούδι άβάφτιστο κοριτσάκι της.

Ό βρυκόλακας Στογιάνωφ δεν χορταίνει από αίμα. Ό κατάλογος των θυμάτων είναι ανεξάντλητος. Φεύγει για τον ακραίο συνοικισμό και στο δρόμο βρίσκει το Γεώργιο Παπαδήμα, ετών 50, και τον σκοτώνει.

Φτάνει στο σπίτι του Βρασίδα Παναγιωτίδη, γιατί φαίνεται τον είχε επισημάνει για παραλή. Ό Βρασίδας, ή γυναίκα του Φλωρεντία, ετών 42, ή κόρη των Ζωή ετών 16, ή παντρεμένη κόρη των Βασιλεία (άλλη μαθήτριά μου), ετών 21, και το βρέφος της 9 μηνών είχαν κρυφτή από το πρωί σ’ ένα πηγάδι πού είχαν μέσα στο σπίτι για το μαλάκωμα του καπνού. Οι Βούλγαροι λεηλατούν το σπίτι και φεύγοντας βρίζουν, γιατί δεν βρήκαν τούς νοικοκυραίους για να τους περιποιηθούν.

Αλλοίμονο όμως. . .ήταν μοιραίο. . .Το βρέφος κλαίει και ό Στογιάνωφ ακούει. . .Ανοίγει την ξύλινη καταπαχτή του πηγαδιού και τα μάτια του αναφτούν από χαρά, βλέποντας τα αθώα θύματά του να του δίνουν όσα λεφτά είχαν και με υψωμένα τα χέρια να του ζητούν οίκτο, έλεος και ευσπλαχνία….

Οι Βούλγαροι απαντούν με αυτόματα. Ή μάννα, οι δύο κόρες της και το βρέφος σπαρταρούν αγκαλιασμένες. Ό Βρασίδας τραυματίζεται θανάσιμος και κυλιέται κάτω. Οι βρυκόλακες του Άδου κατεβαίνουν στο πηγάδι και γδύνουν το Βρασίδα παίρνοντάς του το σακάκι και τα παπούτσια του και φεύγουν.

Ό άτυχής Βρασίδας είχε μέρες. “Έζησε. Και όταν αργότερα ο Στογιάνωφ τον είδε στο χωριό, έτριβε τα μάτια του.

5η Οκτωβρίου 1941. Η τραγωδία συνεχίζεται. Με τον ίδιο άνανδρο και άτιμο τρόπο σκοτώθηκαν οί: Δημ.Τσιρόπουλος έτών 46, Στ. Μυτιληναίος ετών 55, Απόστολος Μελιάτης ετών 60, και ο τραυματίας του Αλβανικού μετώπου Πέτρος Μικήκης ετών 32.

Ό Στράτος Κοκκαλίδης και ό Ίω. Βδέλλας βρέθηκαν κρυμμένοι στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Οι ασεβείς Βούλγαροι καταπατούν θεία και ιερά και με τη λόγχη σκοτώνουν και αυτούς μέσα στο εκκλησάκι.

6η Οκτωβρίου 1941: Το πρωί της 6ης Οκτωβρίου επιστρέφει από την Καβάλα στους Φιλίππους ό Πρόεδρος της Κοινότητος Βόρις Στοέφ, πού αποτελούσε τον αντιπροσωπευτικό τύπο της Βουλγαρικής υπουλότητας. Χύνει κροκοδείλια δάκρυα για τα θύματα και συγχαίρει τον Στογιάνωφ για την γενναιότητα και την ηρωική άμυνα, με την οποία έσωσε (!) το χωριό από μεγαλύτερα πράγματα.

Ό Στογιάνωφ συνεχίζει το πλιατσικολόγημα και το βραδάκι φορτώνει κάρα και ξεκινάει για την Καβάλα.

Συγχρόνως δίδει διαταγή να επιστρέψουν όλοι οι κάτοικοι στα σπίτια των.

Ό Γεώργ. Μωραΐτίδης, του όποιου τον πατέρα είχαν σκοτώσει οι Βούλγαροι, είχε την αφέλεια να ζήτηση από το Στογιάνωφ να τον πάρει στην Καβάλα, γιατί εκείνη την εποχή απαγορευόταν η μετακίνησης. Ή παράκλησις έγινε δεκτή, αλλά 500 μέτρα έξω από το χωριό 6 σφαίρες τρύπησαν το κρανίο του ατυχούς νέου.

“Έτσι 25 θύματα της πιο απαίσιας Βουλγαρικής θηριωδίας και βαρβαρότητας κλείστηκαν σε κοινό τάφο και κοιμούνται ήσυχα κάτω από το άγιο χώμα της πολύπαθης Μακεδονικής γης.

Στον κοινό αυτό τάφο των αθώων θυμάτων των Φιλίππων το Πανελλήνιο κλίνει ευλαβικά το γόνυ. . .

Το κείμενο αυτό είναι από το βιβλίο του δημοδιδάσκαλου Σταύρου Ρωμανιά, Η ΚΑΒΑΛΑ ΑΛΛΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ, το οποίο εκδόθηκε το 1949. Αναφέρετε στην σφαγή των Φιλίππων που έγινε πριν από 72 χρόνια και η οποία έχει ξεχαστεί τελείως. Ξεχάσαμε τις πράξεις του Φασισμού και γι’ αυτό σήμερα λειτουργούμε απέναντί του με τόση ανεκτικότητα, για να μην πούμε βλακεία. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η οποία περιλαμβάνει δεκάδες εγκλήματα του Φασισμού και του Ναζισμού, είναι άσβηστο χρέος απέναντι στους νεκρούς. Όποιος τολμάει να υπερασπίζεται φασιστικές λογικές σήμερα ή δείχνει ανοχή, είναι, το λιγότερο, ηθικός αυτουργός, ανάλογων εγκλημάτων.

Το μόνο που γίνεται σήμερα είναι την 1η Κυριακή του Οκτωβρίου οι κάτοικοι των Φιλίππων να τιμούν τη μνήμη των 25 σφαγιασθέντων με επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Φιλίππων, τρισάγιο στο Μνημείο Πεσόντων και κατάθεση στεφάνων.