Χρονόμετρο

    Πλανήτης Γη, 2020: Μάρτης ενός δίσεκτου έτους – Η δυνατότητα μετάλλαξης μιας δυστοπίας σε ουτοπία

    Δημοσιεύτηκε στις

    Πάντοτε είχα την αίσθηση ότι είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό και ανεπανάληπτο , το γεγονός ότι οι άνθρωποι κάθε εποχής ζούμε στην καθημερινότητά μας, την κορυφαία στιγμή της  πολιτισμικής διαδρομής του ανθρώπινου γένους, κορυφαία με την έννοια  ότι μόνον εμείς, οι ζώντες, βιώνουμετο  εδώ και τώρα της ανθρώπινης περιπέτειας.

    Όλα τα κατορθώματα ,τα σπουδαία επιτεύγματα του Ανθρώπου, έχουν  συντελεστεί, αποτελούν  δηλ. παρελθόν.

    Ενώ εμείς, οι  άνθρωποι, που είμαστε σήμερα στη ζωή, αποτελούμε τον θρίαμβο  του παρόντος.

    Και να που αυτή η κορυφαία στιγμή, έμελλε να ναι και για μας τους τωρινούς (συγκαιριανούς αν προτιμάτε) πολίτες του παγκόσμιου χωριού του 2020, ένας νέος παγκόσμιος πόλεμος.

    Την λέξη που καμπανίζει περίπου 4 μήνες τώρα στα αυτιά μας  και που ακούγεται κάθε λεπτό από τα μέσα ενημέρωσης δεν θα την πω ξανά.

    Ας μιλήσουμε  εδώ (με όρους άλλων εποχών)  για μια νέα πανώλη του 21ου αιώνα, που έχει σπαρθεί  στα πέρατα του κόσμου , μαζί με την μολυσματική ασθένεια της υπερ-πληροφόρησης και την αναμονή των νέων ηθών που θα διαμορφωθούν από την αυτόματη σχεδόν κατάρρευση της ευδαιμονίας του Δυτικού ανθρώπου, που επιφέρει αυτή η νέα κατάσταση.

    Για τον τρίτο κόσμο οι επιδημικές ασθένειες  είναι μια πραγματικότητα, δεν εξέλειπαν ποτέ,  είναι η αυτονόητη καθημερινότητα, όπως ήταν για τον Δυτικό κόσμο, μια πραγματικότητα, αδιαπραγμάτευτη και αυτονόητη ,η ευμάρεια.

    Πραγματικότητα είναι και παραμένει χρόνια τώρα για τους κατοίκους του τρίτου κόσμου, η ανέχεια ,οι κακουχίες, το να ζει κανείς  μια ζωή χωρίς ορίζοντα, το να πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά, επειδή απλά δεν διαθέτουν τα προς το ζην ή τις κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης..

    Και να που ένας βιολογικός πόλεμος ξεσπά και τα σπίτια μας γίνονται τα στρατόπεδα συγκέντρωσης αυτού του «ιδιόρρυθμου» και πρωτόγνωρου πολέμου που διατρέχει την υφήλιο από την Άπω Ανατολή, ως τις δυτικές κοινωνίες.

    Θα αναγκαστεί άραγε, υπό την πίεση των νέων δεδομένων, ο δυτικός άνθρωπος να αναπτύξει αισθήματα εν-συναίσθησης και αλληλεγγύης, για έναν κόσμο που μέχρι τώρα του είχε γυρισμένη την πλάτη, βυθισμένος στην τρυφηλή ζωή του;

    Τα τελευταία χρόνια  ωστόσο,  που σοβούσε η οικονομική κρίση και στη χώρα μας, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του δυτικού κόσμου (λεγόμενου και αναπτυγμένου) είδαμε με πολύ γλαφυρό τρόπο, ότι ο « τρίτος κόσμος» και οι συνθήκες ζωής του, δεν βρίσκονταν πια  μονάχα στην μακρινή  Αφρική, αλλά είχαν έρθει  κυριολεκτικά και δίπλα μας

    Πόσοι άνθρωποι μέσα σε αυτά τα χρόνια δεν είδαμε να τρώνε από τα σκουπίδια, να κοιμούνται στα πεζοδρόμια των μεγαλουπόλεων, να αυτοκτονούν;

     

    Κι από την άλλη οι πλούσιοι γίνονται  όλο και πλουσιότεροι, ενώ η συσσώρευση πλούτου φαίνεται να προβληματίζει τους ίδιους τους κατέχοντες. Οι πλούσιοι «ασφυκτιούν» μέσα στα υπάρχοντά τους.

    Το τι ακριβώς έγινε εκείνο το πρωινό του περασμένου Δεκέμβρη στη Γιουχάν της Κίνας, όταν πρωτοεμφανίστηκε η νέα ασθένεια, θα μας το πουν οι ιστορικοί του μέλλοντος, αλλά ο τρόπος ζωής που ξεκινούσε εφεξής για την ανθρωπότητα ήταν ήδη παρών.

    Δεν έχουμε παρά να τον αποδεχτούμε.

    Αν ο 20ος αιώνας ήταν ο αιώνας της αποθέωσης του καταναλωτισμού, όπως γνωρίζουμε, ο 21ος αιώνας «δεν θα υπάρχει, αν δεν είναι πνευματικός»  όπως υπογραμμίζει ο Αντρέ Μαλρώ.

    Ορισμένες σημειώσεις με αφορμή αυτήν τη ρήση.

    Σημείωση πρώτη: ΜπέρτολτΜπρεχτ:  «Κι από τα κανόνια ανάμεσα προβάλανε οι έμποροι» (σήμερα το μεγάλο εμπόριο βρίσκεται στα όπλα, την πορνεία, τα ναρκωτικά και τα φάρμακα).

    Σημείωση δεύτερη:  Οδυσσέας Ελύτης:«Άδειασα και ξαναγέμισα τον ταξιδιωτικό μου σάκο και είπα: είναι πολλά γι΄ αυτή τη ζωή και για πολλές άλλες ακόμη». Αν υπήρξαμε ως τώρα έρμαια του καταναλωτισμού οι απλοί άνθρωποι,είναι τώρα μια καλή ευκαιρία να απαλλαγούμε απ΄ αυτόν  και να μην ενισχύουμε άθελά μας,κάθε είδους απάνθρωπο εμπόριο.

    Σημείωση τρίτη: Γκαίτε: «Όταν ο Θεός ήθελε να φτιάξει τον κόσμο κάθισε και έμαθε ελληνικά»

    Για μας τους Έλληνες είναι μοναδική ευκαιρία τώρα να επανανακαλύψουμε και να ενισχύσουμε τη σχέση μας με αυτή την θηριώδη γλώσσα μας ,την ελληνική, μια γλώσσα  που ερμηνεύει τον κόσμο, αποτελεί φορέα αξιών, τολμώ να πω μας δείχνει έναν τρόπο να ζούμε, (ανατρέχω πρόχειρα σε τρεις λέξεις: εύρυθμος, ευυπόληπτος, ευοίωνος : δείτε  τη σημασία αυτών των λέξεων-πέρα από την εμφανή αισθητική τους διάσταση- στην τέχνη, τον κοινωνικό βίο του ανθρώπου και την προοπτική του στο μέλλον).

    Πόσο κατακρεουργήθηκε η γλώσσα μας,ταυτόχρονα με την έκπτωση των αξιών τα τελευταία χρόνια;

    Να μια λαμπρή ευκαιρία για το «ένδον σκάπται» με όχημα τη γλώσσα,  για μια ουσιαστική επικοινωνία  με το μέσα μας, με τον Άλλον και τις Μνήμες του ανθρώπινου γένους.

    Μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε τις ελλείψεις μας, τα ελλείμματά μας και όλα αυτά που μας κρατούν πίσω σαν άτομα ,αλλά και ως κοινωνία.

    Να μια ευκαιρία να «καθαρίσει» το βλέμμα μας,ώστε να μπορεί να δει τα θετικά αυτού που στέκεται απέναντί μας.

    Να βυθομετρήσουμε τον αυτισμό μας και να πάψουμε να χαιρόμαστε με τη δυστυχία του άλλου, τώρα που ο εχθρός είναι κοινός και προπαντός αόρατος.

    Βλέπουμε αυτές τις μέρες της διεθνούς κρίσης τον πρωθυπουργό της Αγγλίας να κάνει επίδειξη του κυνισμού του και  υιοθετώντας την «ανοσία της αγέλης» , να αφήνει να νοσήσουν μαζικά οι συμπολίτες τουλέγοντάς τους, ότι θα πρέπει να αποχαιρετήσουν  νωρίτερα τους αγαπημένους τους ανθρώπους που θα φύγουν από τη ζωή.

    Λέγονται ανερυθρίαστα κάποιες αλήθειες από τους κρατούντες ενίοτε.

    Άλλωστε πότε οι έχοντες αντιμετώπισαν τους απλούς  πολίτες με καθεστώς  ισονομίας, ισοπολιτείας ,ισηγορίας:

    Αντίστοιχα ήθη είδαμε να αναπτύσσονται όμως και μεταξύ των πολιτών τα χρόνια που πέρασαν και τώρα ακόμη, συμπεριφορές που μας θυμίζουν το «homohomimi lupus» .

    Άνθρωποι  να προσπαθούν με μένος να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον.

    Είναι βέβαιο ότι η τεχνολογική και η ψηφιακή επανάσταση  που συντελέστηκαν  κατά τον 20ο αιώνα θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ανθρωπότητα ολόκληρη σε μια ζωή με λυμένες τις βασικές ανάγκες και να δώσουν την ευκαιρία να αναπτυχθεί ο δημιουργικός άνθρωπος και «ο καλός καγαθός πολίτης».

    Ωστόσο αυτός ο αιώνας των μεγάλων επιτευγμάτων έγινε πολύ συχνά θέατρο πολέμου που αιματοκύλισαν την ανθρωπότητα.

    Αν σήμερα βρισκόμαστε στην τροχιά ενός  νέου πρωτόγνωρου πολέμου, που μοιάζει να μας καθιστά όλους μας πρωταγωνιστές ταινίας επιστημονικής φαντασίας,, ας συνειδητοποιήσουμε την ατομική μας ευθύνη, την ανάγκη να επιδείξουμε μια υπεύθυνη στάση,  γιατί από αυτήν εξαρτάται η ζωή  μας και η ζωή του διπλανού μας.

    Να μια λαμπρή ευκαιρία να μεταλλάξουμε την δυστοπία σε ουτοπία.

    Μια ουτοπία που θα παραμερίσει τον καταναλωτισμό σε όφελος του ανθρωπισμού, την ομφαλοσκόπηση  σε όφελος της κοινωνικής θέασης, την προσωπική ανέλιξη σε όφελος των δημιουργικών δυνάμεων ολόκληρης της κοινωνίας, ώστε να ανακαλύψουμε ξανά την δύναμη του Δια-λόγου και της Συζήτησης, ώστε αν επαναφέρουμε τη Λογική, αλλά και την από κοινού αναζήτηση της λύσης των προβλημάτων που συναντάμε ως άνθρωποι και ως κοινωνίες.

    Μόνον εγκαταλείποντας τον ατομισμό μας και τον κοινωνικό αυτισμό μας, στους οποίους μας βρήκε η αυγή του 21ου αιώνα,μόνον επαναπροσδιορίζοντας αξίες και ιδεώδη θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε επάξια την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου του αιώνα μας,μια υπόσταση που πιθανώς να εξαλείψει αιτίες και αφορμές ενός επόμενου ακόμη πιο καταστροφικού  πολέμου στα χρόνια που θα ακολουθήσουν.

    Όλγα Μάμαλη

    Δρ.Θεατρολόγος-Φιλόλογος

    Εκπαιδεύτρια ΣΔΕ Ξάνθης

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     


    Δημοσιεύτηκε στις

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.