Χρονόμετρο

    ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΠΑΓΓΑΙΟ: Η μαγεία του να «χάνεσαι» στην κοιλάδα του Πλατανοτόπου

    Δημοσιεύτηκε στις

     

     

     

    Μια μικρή περιήγηση σε ένα φθινοπωρινό τοπίο

     

     

     

    Το όνομα του χωριού Πλατανότοπος είναι δηλωτικό της αφθονίας των υδάτινων πόρων, καθώς τα πλατάνια ως γνωστόν ενδημούν σε υγρό περιβάλλον. Ωστόσο, αν δεν μπει κάποιος στην διαδικασία να περπατήσει μέσα στην κοιλάδα που αναπτύσσεται βόρεια του οικισμού, δεν μπορεί να γνωρίσει αυτόν τον παράδεισο και την πανδαισία χρωμάτων που υπάρχει.

     

    Μια καλή αφετηρία για περπάτημα είναι το γήπεδο του χωριού Πλατανότοπος Παγγαίου, (είναι επάνω στην Παλιά Εθνική Οδό Καβάλας – Θεσσαλονίκης)  από εκεί ξεκινάει ο χωματόδρομος που θα οδηγήσει τα βήματα στον παλιό οθωμανικό χωριό Αχατλάρ (Μικροχώρι μετονομάστηκε μετά την εγκατάσταση των προσφύγων). Σήμερα δεν διασώζεται κανένα από τα παλιά σπίτια, καθώς με την οικοδόμηση του νέου χωριού επάνω στον εθνικό δρόμο, οι κάτοικοι ξήλωσαν και πήραν, ότι τους ήταν χρήσιμο, για τα σπίτια τους στο νέο χωριό. Στέκουν όρθιοι όμως, ακόμη, οι τοίχοι του σχολείου. Επίσης στην θέση της παλιάς εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού, έχει χτιστεί σήμερα ένα μικρό εκκλησάκι. Βγαίνοντας από το παλιό χωριό στην βόρεια πλευρά, αριστερά από το δρόμο υπάρχει ένας περιφραγμένος χώρος, χωρίς σήμανση, εκεί είναι το παλιό οθωμανικό και στην συνέχεια χριστιανικό νεκροταφείο του χωριού.

     

    Αφού περάσουμε ένα παλιό μαντρί που βρίσκεται λίγο παραπάνω, ανοίγει το βλέμμα, προς τις κορυφές του Παγγαίο, όπου σαν μια αγκαλιά το βουνό και περικλείει μια από τις πιο πλούσιες σε βλάστηση και ομορφιά περιοχές του Παγγαίου. Η αλήθεια είναι ότι για πολλούς Παγγαίο, σημαίνει ο δρόμος από το Ακροβούνι που οδηγεί στο Δασικό χωριό ή ακόμη ψηλότερα στα ορειβατικά καταφύγια και στις κορυφές Μάτι και Αυγό, ωστόσο υπάρχουν εξαιρετικής ομορφιάς περιοχές του βουνού, στις οποίες η πρόσβαση γίνεται διαφορετικά σημεία. Οι κοιλάδες που αναπτύσσονται στην νότια πλευρά του βουνού, για παράδειγμα, Παλιά Αυλή, Μουσθένη, Μεσορόπη και Πλατανοτόπου είναι πολύ πιο πλούσιες σε βλάστηση και νερά και η κύρια πρόσβαση είναι από τα ίδια τα χωριά.

     

     

    Το μήκος του δρόμου που διασχίσει την κοιλάδα του Πλατανοτόπου έχει μήκος περίπου τέσσερα χιλιόμετρα, ανηφορικού αλλά με ομαλή ανάβαση, διαδρομή που μόνο στο τέλος της αποκτάει μεγαλύτερη κλίση και ελικοειδή μορφή.

     

    Από τα πρώτα βήματα εισόδου στην κοιλάδα ξεκινάει η πανδαισία των χρωμάτων και η ορμητική κάθοδος των υδάτων προσφέρει και την ανάλογη ηχητική υπόκρουση. Το παράδοξο που συμβαίνει είναι ότι όσο πιο ψηλά ανεβαίνουμε, τόσο αυξάνει η ποσότητα των υδάτων. Σαφώς και η ποσότητα περιορίζεται στα πιο χαμηλά σημεία, είτε από την συλλογή τους στο δίκτυο ύδρευσης που υπάρχει και η αρχή του χρονολογείται από τον 4ο π.Χ. αιώνα, με διαδοχικές επεμβάσεις στο χρόνο ή σε καταβόθρες που υπάρχουν και απορροφούν τεράστιες ποσότητες.

     

     

    Σε μια απόσταση περίπου 1.700 μέτρων από την αρχή της διαδρομής, στα δεξιά του δρόμου υπάρχει ένα μεσαιωνικό – οθωμανικό έργο, ένα υδραγωγείο με διπλή καμάρα, για την μεταφορά του νερού. Από αυτό το σημείο και πάνω υπάρχει επίσης στις πλαγίες ένα σύστημα από σπηλαιώσεις μικρές και μεγάλες, όπου σε πολλά σημεία υπάρχει διάσπαρτη κεραμική που ξεκινάει από τα προϊστορικά χρόνια και φτάνει μέχρι τα βυζαντινά, δηλωτικό του ότι έχουμε μια διαχρονική παρέμβαση του ανθρώπου για να αξιοποιήσει τον πλούτο των υδάτων. Ο αρχαιολόγος Γ.Α. Πίκουλα που μελέτησε την τοπογραφία της Πιερείας κοιλάδας, συνολικά από την Ελευθερούπολη μέχρι τον Στρυμόνα,  υποστηρίζει ότι το μεγάλο υδραυλικό έργο της αρχαιότητας που έχει αφετηρία την τοποθεσία Μάνα του Νερού, στα βόρεια της κοιλάδας του Πλατανοτόπου και σε υψόμετρο περίπου 720 μέτρων είναι το ένα από τα δυο υδραγωγεία που μετέφεραν νερό στην Αρχαία Αμφίπολη. Μάλιστα κατάλοιπα αυτού του έργου, γέφυρες, φρεάτια και αγωγοί υπάρχουν και σήμερα όχι μόνο στην εν λόγω κοιλάδα, αλλά και σε όλο το μήκος της νοτιοδυτικής πλευράς του Παγγαίου, συνθέτοντας ένα υδραυλικό έργο 18 χλμ που από μόνο του αποτελεί ένα θαύμα της υδρομηχανικής.

     

     

    Όπως προαναφέραμε όσο ανεβαίνουμε στο υψόμετρο, αυξάνονται τα ύδατα και συναντάμε όλο και πιο συχνά συνεχόμενες λίμνες και καταρράκτες. Η βατή διαδρομή τελειώνει σε ένα ξέφωτο στα 720 μέτρα και αφού έχουμε διανύσει τα τελευταία 500 μέτρα και μεγάλη κλίση και συνεχείς στροφές. Το σύνολο της διαδρομής είναι δυνατόν να το διανύσει κανείς και με ένα αυτοκίνητο 4Χ4 και να φτάσει μέχρι την μεγάλη πηγή, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσει να γνωρίσει την ομορφιά του τοπίου και να απολαύσει την μαγεία του δάσους μαζί με τα τρεχούμενα νερά, ένα τοπίο που γέννησε τους μύθους του Διονύσου και των νυμφών σε αυτή τη γη, την τόσο πλούσια σε μυθολογικό και θεολογικό περιεχόμενο.

     

    Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

     


    Δημοσιεύτηκε στις

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.