Χρονόμετρο

    ΛΙΓΑ ΜΕΤΡΑ  ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: Τι κρύβεται κάτω από την πλατεία του Αμυγδαλεώνα

    Δημοσιεύτηκε στις

     

     

     

    Ευκαιρία να αναδειχθεί με τα δημοτικά έργα που εκτελούνται, σε ένα σταθμό της τοπικής ιστορίας

     

     

    Γράφει ο Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

     

    Οι εργασίες ανάπλασης της κεντρικής πλατείας του Αμυγδαλεώνα, συνεχίζονται με αμείωτη ένταση. Μετά τις πρώτες παρεμβάσεις στο βόρειο τμήμα, απομακρύνθηκε το ξύλινο περίπτερο που βρισκόταν πλησίον της εθνικής οδού Καβάλας – Δράμας. Το προαναφερόμενο έργο, αρχικού προϋπολογισμού 247.000 ευρώ, αναμένεται να αποπερατωθεί μέσα στους επόμενους 15 μήνες.

    Αυτή είναι μια σύντομη περιγραφή του δημοτικού έργου για την ανάπλαση της κεντρικής πλατείας, εκεί που είναι και το ηρώο του οικισμού. Λίγα μέτρα νοτιότερα από το σημείο που βρίσκεται το ηρώο, συγκεκριμένα το 1979 και σε απόσταση 15 μέτρα προς το νότο, βρέθηκε ένα μιλιάριο που σηματοδοτούσε την ύπαρξη της αρχαίας Εγνατίας. Συνολικά σε όλο το μήκος της αρχαίας Εγνατίας υπήρχαν 535 μιλιάρια που οριοθετούσαν τον αρχαίο δρόμο και ένα από αυτά βρέθηκε στον Αμυγδαλεώνα. Οι αρχές πηγές αναφέρουν ότι «βεβηματισμένη κατά μίλιον και κατεστηλωμένη μέχρι Κυψέλων (σ.σ. τα σημερινή Ύψαλα στην σημερινή ανατολική Θράκη) και Έβρου ποταμού) – όπως αναφέρει ο Στράβωνας στα Γεωγραφικά αναπαράγοντας παλαιότερη αλλά χαμένη σημείωση του Πολύβιου-,  αυτά τον 2ο αιώνα π.Χ. όταν κατασκευάστηκε ο δρόμος αλλά ακόμη δεν υπήρχε η Κωνσταντινούπολη, οπότε δεν είχε και λόγο  να συνεχίσει ανατολικότερα.

     

    Το μιλιάριο είναι κατασκευασμένο από χονδρόκοκκο γκριζοάσπρο μάρμαρο, είναι σχεδόν κυλινδρικό, έχει ύψος 1,38 εκ. και φέρει επιγραφή δίγλωσση στα λατινικά και στα ελληνικά. Η επιγραφή είναι η παρακάτω:

    ΓΝΑΙΟΣ ΕΓΝΑΤΙΟΣ ΓΑΙΟΥ

    ΑΝΘΥΠΑΤΟΣ ΡΩΜΑΙΩΝ.

     

    Επίσης με λατινικούς αριθμούς αναγράφεται ο αριθμός των μιλίων VI.

     

    Η επιγραφή διασώζει το όνομα του κατασκευαστή της οδού που εκείνη την εποχή (δηλαδή το δεύτερο μισό του Β’ αιώνα π.Χ.) ήταν και διοικητής της Μακεδονίας. Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι το έργο ξεκίνησε κοντά,  στο 146 π.Χ., περίπου 22 χρόνια μετά την μάχη της Πύδνας που σηματοδοτεί το τέλος του Μακεδονικού βασιλείου και μόλις δύο χρόνια μετά και την συντριπτική ήττα και κύκνειο άσμα των Μακεδόνων, πάλι στην Πύδνα υπό την ηγεσία του Ανδρίσκου ή Ψευτοφίλιππου, που βασίλεψε μόνο δυο χρόνια, από το 148 – 149.

     

    Μάλιστα με την ευκαιρία να σημειώσουμε ότι ο Ανδρίσκος αυτοανακηρύχθηκε επίσημα ως ο Φίλιππος ΣΤ΄ βασιλιάς της Μακεδονίας, αν και δεν προέρχονταν από βασιλική οικογένεια, μετά τις πρώτες νίκες του εναντίον των Ρωμαίων. Αποτέλεσε τον τελευταίο μακεδόνα ηγέτη και σύμφωνα με το επικρατέστερο σενάριο – μέχρι σήμερα – μετά την ήττα του και την πλήρη επικράτηση των Ρωμαίων, σφραγίστηκε από τους νικητές το μνημείο στον Τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, για να αποτρέψουν τυχόν νέες ανταρσίες στο μέλλον.

     

    Το πρώτο έργο που κατασκευαζόμουν οι Ρωμαίοι στην Μακεδονία είναι η Εγνατία οδός, ο σημαντικότερος  λόγος είναι η ανάγκη ύπαρξης ενός σύγχρονου για την εποχή δρόμου που θα έδινε την δυνατότητα για την ταχεία μεταφορά στρατιωτικών δυνάμεων. Ουσιαστικά η Εγνατία Οδός είναι ένα στρατιωτικό έργο που θα εξελιχθεί σε ένα δρόμο του εμπορίου, των ιδεών και φυσικά εξάπλωσης του Χριστιανισμού λίγους αιώνες αργότερα.

     

    Το μιλιάριο του Αμυγδαλεώνα, στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Καβάλας

    Η παρουσία του μιλιάριου στον Αμυγδαλεώνα οριοθετεί και την χάραξη της Εγνατίας Οδού από τους Φιλίππους, απ΄  όπου έχει ξεκινήσει και η αρίθμηση  της επιγραφής, προς το λιμάνι της Νεαπόλεως. Στην εκσκαφή που έγινε το 1979 στον Αμυγδαλεώνα, δίπλα στο μιλιάριο βρέθηκε και το οδόστρωμα μέρος του οποίου καταστράφηκε από το σκαπτικό μηχάνημα.  Ο δρόμος εντοπίστηκε σε βάθος 1,5 μέτρου κάτω από την επιφάνεια του σημερινού δρόμου. Η κατεύθυνση είναι προς την πλατεία, την βόρεια πλευρά κοντά στην εθνική οδό και συνεχίζει προς του Φιλίππους, μάλιστα στο τέλος της αλάνας που υπάρχει μπροστά από το γήπεδο και προς την δυτική πλευρά υπάρχουν τα ερείπια μαρμάρινης γέφυρας, ως εκ τούτου μπορούμε με ασφάλεια να εκτιμήσουμε την πορεία του.

     

    Τα δημοτικά έργα στην πλατεία Αμυγδαλεώνα, είναι πολύ πιθανό να ανακαλύψουν  το υπόλοιπο τμήμα της Εγνατίας Οδού, σε βάθος περίπου 1,5 μέτρου, εφόσον βέβαια οι εργασίες φτάσουν σε αυτό το βάθος. Αυτό δίνει μια ιδέα για τον συνδυασμό της ανάπλασης της πλατείας με την ανάδειξη του αρχαίου δρόμου. Μάλιστα, σε ένα μελλοντικό σχεδιασμό θα μπορούσε η πλατεία Αμυγδαλεώνα, να είναι και ένας από τους σταθμούς των πεζοπόρων που θα έκαναν την διαδρομή στα βήματα του Αποστόλου Παύλου. Αν αναδειχθεί αυτό το τμήμα του δρόμου, θα είναι το τρίτο κομμάτι που θα είναι ορατό στον σημερινό επισκέπτη, μετά από τα δυο προηγούμενα, στην συνοικία του Βυρωνα στην Καβάλα και τον Σταυρό Αμυγδαλεώνα.

     

    Όσο για το μιλιάριο φυλάσσεται σήμερα στην αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Καβάλας και ίσως θα μπορούσε να μεταφερθεί το ίδιο ή ένα αντίγραφο του στην αρχική του θέση, στην πλατεία Αμυγδαλεώνα.

     

    Με ένα τέτοιο σχεδιασμό, πέρα από μια ανάπλαση που θα προσφέρει άνεση, ασφάλεια και ομορφιά στους θαμώνες της πλατείας του Οικισμού, θα αποτελεί και ένα σημείο ιδιαίτερου αρχαιολογικού χώρου.

     

    ΣΗΜΕ. Τα αρχαιολογικά στοιχεία προέρχονται  από την εργασία της Σταυρούλας Σαμαρτζίδου: ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΑΠΟΛΗ

     

    Ακολουθήστε μας στο google news πατώντας το βελάκι

    για να μαθαίνετε με ακρίβεια ό,τι συμβαίνει στην Καβάλα:

     


    Δημοσιεύτηκε στις

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.