Χρονόμετρο

    Το ιερό των Καβείρων της Λήμνου

    Δημοσιεύτηκε στις

    Η λατρεία των Καβείρων μαρτυρείται  κυρίως στη Σαμοθράκη, τη Λήμνο και τη Θήβα και η μεγαλύτερη εξάπλωσή τους άρχισε τον 3ο π.Χ. αιώνα, ευνοημένη από την Μακεδονική πολιτική Οι Κάβειροι λατρεύονταν ως θεοί της γονιμότητας, του αμπελιού και της θάλασσας. Λέγεται ότι τα Καβείρια μυστήρια πετύχαιναν προπάντων σωτηρία από τους κινδύνους της θάλασσας και αποτελεσματικά ταξίδια. Μεταξύ των ιεροτελεστιών ξεχωριστής σημασίας ήταν η γιορτή της Πορφυρίας, κατά την οποία ζωντάνευε η ανακάλυψη της φωτιάς που σύμφωνα με την παράδοση πραγματοποιήθηκε στην ίδια τη Λήμνο. Επίσης κατά τη διάρκεια των μυστηρίων λάμβαναν χώρα οι εορτές των τεχνιτών με προεξέχουσα αυτή των σιδηρουργών, αφού οι Κάβειροι θεωρούνταν προστάτες τους. Τέλος στον χώρο του Καβειρίου λάμβανε χώρα και η ετήσια γιορτή των Ωραίων, κατά τη διάρκεια της οποίας τελούνταν θυσίες και απελευθερώνονταν δούλοι.

    Το Ιερό των Καβείρων στη ΒΑ Λήμνο ανασκάφηκε από την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή μεταξύ των ετών 1937-1997. Το ιερό αναπτυσσόταν σε δύο πλατώματα και είχε τρεις οικοδομικές φάσεις, την αρχαϊκή, την ελληνιστική και την υστερορωμαïκή. Τα κτίριά του βρίσκονται σε δύο μικρά άνδηρα, διαμορφωμένα στην πλαγιά του χαμηλού λόφου που κατεβαίνει απότομα στη θάλασσα, σχηματίζοντας το ακρωτήριο Χλόη. Το Ιερό των Καβείρων υπαγόταν διοικητικά στην Ηφαιστία,  που ήταν το κέντρο της λατρείας του Ηφαίστου και η κυριότερη πόλη του νησιού.

    Στο νότιο πλάτωμα αποκαλύφθηκε το αρχαϊκό τελεστήριο. Πρόκειται για ένα κτίριο ακανόνιστης ορθογώνιας κάτοψης με θρανία από διπλή σειρά πλίνθων που είχαν τελετουργική χρήση, που οικοδομήθηκε πιθανότατα στις αρχές του 7ου αι. π.Χ και καταστράφηκε, ίσως από σεισμό, στο β΄ μισό του  ίδιου αιώνα.

    Στο βόρειο πλάτωμα δεσπόζει το ελληνιστικό τελεστήριο. Πρόκειται για ένα πρόστυλο κτίριο με δώδεκα δωρικούς κίονες. Αποτελείται από ένα μεγάλο κεντρικό χώρο χωρισμένο κάθετα σε τρία τμήματα από δύο σειρές ιωνικών κιόνων με άνοιγμα στο Βορρά. Ένας κάθετος στο κτίριο διάδρομος χώριζε το τελεστήριο από μια σειρά δωματίων, τα άδυτα, που το έκλειναν από το Βορρά.  Από τα ευρήματα επιβεβαιώθηκε η χρονολόγηση του μεγάλου τελεστηρίου γύρω στο 2ο αι. π.Χ. Λεηλατήθηκε και κάηκε κατά τους ρωμαϊκούς αυτοκρατορικούς χρόνους ανάμεσα στο 2ο και 3ο αι. μ.Χ.

    Το υστερορωμαϊκό τελεστήριο (η λεγόμενη «βασιλική») βρίσκεται στο νότιο πλάτωμα και είναι θεμελιωμένο στο  αρχαϊκό κτίριο. Η είσοδος του Ιερού βρισκόταν στη νότια πλευρά και είχε πρόναο με επτά κίονες. Η κεντρική αίθουσα, μήκους 17μ., ήταν χωρισμένη σε τρία μέρη από δύο σειρές πέντε κιόνων. Η όλη διαμόρφωση δείχνει ότι θέλησαν να επαναλάβουν, σε γενικά πλαίσια αλλά σε μικρότερες διαστάσεις, την κάτοψη του κατεστραμμένου παλαιού ελληνιστικού κτιρίου. Τα ερείπιά του αντιπροσωπεύουν την τελευταία περίοδο ύπαρξης του ιερού και μαρτυρούν τη μακρά επιβίωση της λατρείας των Καβείρων στη Λήμνο. Ίσως η καταστροφή του οικοδομήματος και το οριστικό τέλος του ιερού να οφείλονται στην καταστροφική μανία των πρώτων χριστιανών στα τέλη του 3ου ή στα αρχές του 4ου  αι.μ.Χ.

    Προκειμένου να αναδειχθεί ο σημαντικός αυτός αρχαιολογικός του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η πράξη με τίτλο «Ανάδειξη αρχαιολογικού χώρου Καβειρίου Λήμνου» εντάχθηκε στο Π.Ε.Π. Βορείου Αιγαίου ΕΣΠΑ 2014-2020 με προϋπολογισμό 1.638.400,00 €.


    Δημοσιεύτηκε στις 0

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.