Χρονόμετρο

    Αρχαιότερες του τάφου οι καρυάτιδες στον λόφο Καστά;

    Δημοσιεύτηκε στις

    Αποκαλύφθηκαν οι καρυάτιδες, χωρίς να αποκαλύψουν τα μυστικά τους…

    Στο φως και  η πύλη στον τρίτο θάλαμο που οδηγεί σε σκάλα…

     

    Γράφει ο Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

    Με εντυπωσιακές εικόνες από τις ολόσωμες πλέον καρυάτιδες συνεχίζεται η αποκάλυψη του πλούτου που περιέχει ο μοναδικός τάφος στον λόφο Καστά, και ο οποίος σιγά – σιγά μας προετοιμάσει για τα επόμενα που έρχονται. Ωστόσο, όσο προχωράει η αποκάλυψη των δύο αγαλμάτων που κοσμεί τις δύο πλευρές της πύλης, τόσο αυξάνουν τα ερωτήματα από την θέαση τους.  Οι καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους, με  το αντίστοιχο χέρι τους, ενώ τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής καρυάτιδας, εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή και αποδόθηκαν στο γλυπτό. Σήμερα αναμένεται σύσκεψη τεχνικών και αρχαιολόγων για να αποφασίσουν πως θα προχωρήσουν στα επόμενα βήματα της ανασκαφής, που περιλαμβάνουν την εξερεύνηση του τρίτου θαλάμου. Εν τω μεταξύ, η αποκάλυψη των καρυάτιδων αύξησε τους μυστήριο που τις περιβάλει, καθώς η τεχνοτροπία της κατασκευής τους απέχει από το κλίμα της εποχής των ελληνιστικών χρόνων.

     

    Το μυστήριο με τις καρυάτιδες

    Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας  διαπίστωσαν ότι οι εσωτερικοί βραχίονες των καρυάτιδων δεν στήριζαν το επιστύλιο, καθώς δεν παρατηρούνται σύνδεσμοι μολυβδοχόησης, ούτε επεξεργασία της κάτω επιφάνειας του επιστυλίου, ώστε να δικαιολογείται  η άποψη της στήριξης.  Ακόμη, με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ επιβεβαιώνεται η πληροφορία ότι οι τοίχοι του δεύτερου θαλάμου είναι καλυμμένοι από ορθωμαρμάρωση ίδια με την διάταξη του μαρμάρινου περιβόλου.

     

    Ωστόσο, όσο και αν είναι εντυπωσιακές οι εικόνες από τις σχεδόν ολόσωμες καρυάτιδες, άλλο τόσο σημαντικά είναι και τα ερωτήματα που ανακύπτουν από την παρατήρηση αυτών των έργων τέχνης. Για παράδειγμα η υψηλή αισθητική και η απουσία ιδιαίτερης κίνησης και η αυστηρότητα στην έκφραση, μήπως είναι μια ένδειξη ότι τα συγκεκριμένα αγάλματα δεν είναι του τέλους του 4ου αιώνα που σηματοδοτεί και την απαρχή των ελληνιστικών χρόνων αλλά πολύ παλαιότερες; Μήπως δηλαδή οι δύο καρυάτιδες προέρχονται από μια άλλη εποχή και από μια άλλη περιοχή της χώρας και έφτασαν ως εδώ για να κοσμήσουν αυτόν τον εξαιρετικής ομορφιάς και μνημειακού χαρακτήρα τάφο; Πόσο περίεργο θα ήταν να αποδειχθεί ότι οι δύο καρυάτιδες είναι έργο των αρχών του 5ου αιώνα και ίσως να έχουν βγει από το εργαστήριο ενός από τους διάσημους γλύπτες εκείνης της εποχής; Αυτά είναι ένα ερωτήματα στα οποία θα περιμένουμε να δώσουν απάντηση οι αρχαιολόγοι!!!

     

    Αξίζει να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ προχωρούν οι εργασίες, με τον καθαρισμό των γλυπτών -ενώ δίνονται διευκρινήσεις για την στάση των χεριών τους – αλλά και την υποστήριξη του μνημείου, με μέτρα ασφαλείας τόσο εντός όσο και εκτός. Ωστόσο σύμφωνα με τις πληροφορίες του «Χ» ήδη η στάθμη της αμμώδους επιχωμάτωσης στο δεύτερο και τον τρίτο θάλαμο έχει κατέβει αρκετά ώστε να αποκαλυφθεί και η πύλη που βρίσκεται ανάμεσα στις καρυάτιδες και για την οποία η σχετική ανακοίνωση δεν αναφέρει το παραμικρό. Το μόνο που υπάρχει είναι ελάχιστες εικόνες από τις φωτογραφίες που δόθηκαν στην δημοσιότητα…

     

     

    Το σφράγισμα με την άμμο

     

    Επίσης, σύμφωνα με τις πληροφορίες – μένει να επιβεβαιωθούν – που έχουν φτάσει στο «Χ» ο επόμενος, τρίτος θάλαμος στην σειρά, αυτό που είναι πίσω από τις Καρυάτιδες, έχει σκαλοπάτια που σημαίνει ότι το επίπεδο του δαπέδου κατεβαίνει ακόμη πιο χαμηλά. Αυτό σημαίνει ότι ο επόμενος θάλαμος ενδεχομένως να είναι ένα κλιμακοστάσιο, γεμάτο με την αμμώδη επίχωση, με σκοπό την δημιουργίας μιας «αμμώδους στήλης» που προστάτεψε τον ταφικό θάλαμο από τους επίδοξους  τυμβωρύχους, για τόσους αιώνες.

    Ίσως η μοναδική σφραγισμένη πύλη που υπάρχει να είναι αυτή του νεκρικού θαλάμου, καθώς ούτε στην πύλη των Σφιγγών ούτε στην πύλη των Καρυάτιδων, βρέθηκαν θυρόφυλλα, ενώ για την πύλη που οδηγεί στον τρίτο θάλαμο δεν υπήρξε καμία αναφορά στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, αλλά είναι πολύ πιθανό ούτε εκεί να υπάρχουν θυρόφυλλα, καθώς η άμμος ήταν αυτή που σφράγιζε τον τάφο και εμπόδιζε κάθε εισβολέα. Όπως είναι γνωστό από τα καλοκαιρινά παιχνίδια στις παραλίες, στην άμμο δεν μπορείς να ανοίξεις ούτε τούνελ, ούτε πηγάδι, όσο και να σκάβεις θα είσαι στο ίδιο σημείο. Η ποσότητα με την οποία έχει σφραγιστεί ο τάφος είναι τεράστια, όπως αναφέρουν ανεπίσημες πηγές του ΥΠΠΟΑ καθημερινά απομακρύνουν τρία τριαξονικά φορτηγά με άμμο! Αυτό σημαίνει ότι όποιος ήθελε να φτάσει στον νεκρικό θάλαμο, αν δεν διέθετε τα σημερινά μέσα εκσκαφής θα έπρεπε να εργαστεί επί μήνες!!!

     

    Τέλος να αναφέρουμε ότι και χθες έγιναν μεταφορές αντικειμένων στο αρχαιολογικό μουσείο της Αμφίπολης για φύλαξη και συντήρηση, ενώ αυξημένα είναι τα μέτρα φρούρησης τόσο στη ανασκαφή όσο και στο μουσείο. Όσον αφορά τον φωτισμό του λόφου Καστά και την συνεχή φρούρηση του τάφου, προφανώς έχει να κάνει τόσο με τα σημαντικά ευρήματα όσο και με το γεγονός ότι πλησιάσουν πλέον στον νεκρικό θάλαμο.

     

    Η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού

    Ας μην επεκταθούμε προς το παρών περισσότερο και ας αρκεστούμε στην ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ που αναφέρει ότι:

    «Συνεχίστηκαν οι ανασκαφικές εργασίες στον λόφο Καστά Αμφίπολης, από την ΚΗ Εφορεία Αρχαιοτήτων.

    Σήμερα, αφαιρέθηκε ο πρώτος δόμος του τοίχου σφράγισης μπροστά από τις καρυάτιδες και αποκαλύφθηκε η συνέχεια των  χειριδωτών χιτώνων των δύο γλυπτών. (φωτο 1)

    Οι χιτώνες φέρουν εξαιρετικής τέχνης πτυχώσεις. (φωτο 2,3).

    Οι καρυάτιδες, από την εξωτερική πλευρά, φαίνεται ότι ανασηκώνουν ελαφρά τον χιτώνα τους, με  το αντίστοιχο χέρι τους.(φωτο 4). Τμήματα του προσώπου και της πόλου της ανατολικής καρυάτιδας, εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή και αποδόθηκαν στο γλυπτό. (φωτο 5).

    Τα μέλη της διεπιστημονικής ομάδας  διαπίστωσαν ότι οι εσωτερικοί βραχίονες των καρυάτιδων δεν στήριζαν το επιστύλιο, καθώς δεν παρατηρούνται σύνδεσμοι μολυβδοχόησης, ούτε επεξεργασία της κάτω επιφάνειας του επιστυλίου, ώστε να δικαιολογείται  η άποψη της στήριξης.

    Προχώρησαν οι εργασίες απομάκρυνσης των αμμωδών χωμάτων στον χώρο, μπροστά και πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο με τις καρυάτιδες. Μέχρι την στάθμη της μαρμάρινης οροφής,  οι δύο πλευρικοί τοίχοι του καλύπτονται από μαρμάρινους ορθοστάτες, οι οποίοι μιμούνται τον περίβολο.

    Παράλληλα, προχώρησαν οι τεχνικές εργασίες για την αντιστήριξη και την υποστήλωση του μνημείου, στο χώρο πίσω από τις καρυάτιδες:

    1.Ολοκληρώθηκε η αντιστήριξη της βόρειας πλευράς του δεύτερου διαφραγματικού τοίχου με τις καρυάτιδες και της νότιας πλευράς του τρίτου διαφραγματικού τοίχου.

    2.Ολοκληρώθηκε, η αντιστήριξη- υποστήλωση της θόλου στον χώρο, πίσω από τις καρυάτιδες.

    3. Ελήφθησαν πρόσθετα μέτρα προστασίας της δυτικής Καρυάτιδας, με τοποθέτηση κατακόρυφης υποστήλωσης εκατέρωθεν αυτής. Η απαίτηση για πρόσθετη υποστήλωση, οφείλεται στη διαπίστωση επιπλέον κατακόρυφης ρωγμής στην κεφαλή, που οφείλεται στο αυξημένο θλιπτικό φορτίο, το οποίο προέρχεται κυρίως  από την στήριξη της μαρμάρινης πλάκας της οροφής και από το δυτικό τμήμα του επιστυλίου.

    4. Ολοκληρώθηκε η ασφαλής υποστήλωση της μαρμάρινης πλάκας οροφής.

    Συνεχίστηκε η τοπογραφική αποτύπωση του τμήματος του περιβόλου, που αποκαλύφθηκε φέτος, δεξιά και αριστερά της εισόδου του ταφικού μνημείου, με δορυφορικές και  επίγειες γεωδαιτικές μεθόδους (τρισδιάστατη ψηφιακή σάρωση). Επιπλέον, ξεκίνησαν οι εργασίες τοπογραφικής τεκμηρίωσης του περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού συγκροτήματος .

    Τέλος για την προστασία του μνημείου και των εργαζομένων τοποθετήθηκε αλεξικέραυνο στην κορυφή του λόφου.

     

     


    Δημοσιεύτηκε στις 0

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.