Η Θάσος το 1821 ζούσε κάτω από ένα καθεστώς ευνοϊκών προνομίων, που τους παραχώρησε ο νέος κυρίαρχος τους Μεχμέτ Αλής. Οι κάτοικοι του νησιού κάτω από μια σκιώδη τουρκοαιγυπτιακή εξουσία βρίσκουν την ευκαιρία να αποκρυσταλλώσουν μια μορφή ιδιότυπου κοινοτικού πολιτεύματος, που προκαλούσε τον θαυμασμό του κάθε επισκέπτη. Παράλληλα με την τουρκική και αιγυπτιακή εξουσία αναπτύσσεται στη Θάσο και μια ελληνική κοινοτική εξουσία.
Τον Ιούνιο του 1821 η Θάσος βρέθηκε στη δίνη των γεγονότων. Ψαριανά πλοία αποβιβάζουν ενόπλους στην Αστρίδα, που ανεβαίνουν στο Θεολόγο, πρωτεύουσα τότε του νησιού, όπου οι κάτοικοι τούς υποδέχονται με μεγάλο ενθουσιασμό. Πρόεδρος της Θάσου ήταν τότε ο Χατζηγιώργης Μεταξάς, ο οποίος είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία από τον Θάσιο Φιλικό αρχιμανδρίτη Καλλίνικο Σταματιάδη. Στη σύσκεψη που ακολούθησε στο αρχοντικό του, ο σκεπτικιστής και μεγάλης ηλικίας πρόεδρος εξέφρασε τους δισταγμούς του για την επιτυχία της εξέγερσης, γιατί η Θάσος ήταν απομονωμένη στο βορειοανατολικό Αιγαίο και εκτεθειμένη στους πολυάριθμους Τούρκους, που ζούσαν στα απέναντί τους παράλια. Η ενθουσιώδης νεολαία, όμως, που είχε συγκεντρωθεί έξω από την οικία του Χατζηγιώργη, όπου συνεδρίαζε η προεστοδημογεροντία του Θεολόγου με τον αρχηγό των ενόπλων Ψαριανών, τον παρέσυραν στη μεγάλη απόφαση.
Όταν αποχώρησαν οι ένοπλοι Ψαριανοί από τη Θάσο και οι Τούρκοι συγκεντρώνονταν στην Κεραμωτή για απόβαση στο νησί, έντρομοι οι Θάσιοι έστειλαν αντιπροσώπους στα Ψαρά και ζήτησαν βοήθεια. Δύο πλοία των Ψαριανών, του Αναγνώστη Καλημέρη και του Μανόλη Βαλαβάνου, κατέφθασαν στη Θάσο και βομβάρδισαν τα τουρκικά στίφη, που είχαν συγκεντρωθεί στην Κεραμωτή, τα οποία και διεσκόρπισαν.
Ο αρχικός ενθουσιασμός, όμως, των Θασίων μεταβλήθηκε γρήγορα σε αγωνία από τον φόβο της απόβασης των Τούρκων στο νησί τους. Ο Χατζηγιώργης υπέδειξε στους συντοπίτες του να ρίξουν όλη την ευθύνη της εξέγερσης σ’ αυτόν και ο ίδιος αυτοεξορίστηκε για να μην κακοπάθουν οι συμπατριώτες του. Η υποταγή της Θάσου έγινε τον Δεκέμβριο του 1821 όπως σημειώνεται στην από 24-12-1821 έκθεση του αυστριακού προξένου της Θεσ/νίκης deChoch. Ο θετός γιος του Χατζηγιώργη, Δημήτριος Χ#Γιαξής, που πρωτοστάτησε στο επαναστατικό κίνημα, συνέχισε τη δράση του και προσέφερε πολλά στον ιερό αγώνα, όπως και πολλοί άλλοι Θάσιοι, που εγκατέλειψαν τη Θάσο κι αγωνίσθηκαν στη νότια Ελλάδα.
Το 1972 με αίτημα της Θασιακής Ένωσης προς τον τότε δήμαρχο Ευάγγελο Ευαγγελίου στήνονται στην Καβάλα οι προτομές των δύο Θάσιων αγωνιστών του 1821, του αρχιμανδρίτη Καλλίνικου Σταματιάδη και του πρωταγωνιστή της Επανάστασης Χατζηγιώργη Μεταξά.
Δημοσιεύτηκε στις
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
