Χρονόμετρο

    Το μέλλον του τουρισμού ανήκει στην τρίτη ηλικία

    Δημοσιεύτηκε στις

    Στέλλα Τσαρτσαρά, γεροντολόγος: Ο τουρισμός άνω των 55, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής και οι νέες προκλήσεις               

    Είναι γεροντολόγος, μια ιδιότητα που δεν έχουμε συνηθίσει να συναντάμε συχνά, τουλάχιστον στη χώρας μας. Κι όμως, είναι μια ειδικότητα για την οποία θα χρειαστεί να γίνει ακόμη και πανεπιστημιακή έδρα, όπως επισημαίνει η Στέλλα Τσαρτσαρά καθώς, «η γήρανση του πληθυσμού θα έχει πολύ πιο δραματικές επιπτώσεις στη κοινωνία μας από την κλιματική αλλαγή και πολύ πιο σύντομα».

     

    Η κ. Τσαρτσαρά εκτός από γεροντολόγος είναι επίσης σύμβουλος Ασημένιου Τουρισμού, Branding & Marketing του Τόπου. Η παρουσία της στη Θεσσαλονίκη συνδέεται με τη συμμετοχή της στο διεθνές συνέδριο της έκθεσης Philoxenia με θέμα: «Tουρισμός 55+: Μοχλός ανάπτυξης για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου».

     

    Η Στέλλα Τσαρτσαρά μίλησε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων και τη Νικόλ Καζαντζίδου για τις νέες ειδικότητες που θα χρειαστούν λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής αλλά και τη νέα προσέγγιση στη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα για την αύξηση του τουρισμού.

     

    Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης:

     

       Ερώτηση: Όταν ακούει κάποιος την ιδιότητα γεροντολόγος, πώς αντιδρά; Θεωρείτε ότι είναι ένας οικείος όρος για τη χώρα μας; Και τι ακριβώς σημαίνει;

     

    Απάντηση: Οι δημογραφικές εξελίξεις θα φέρουν σε λίγα χρόνια το τμήμα του πληθυσμού πάνω από 55 ετών στην πρώτη θέση. Ήδη, ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι στην Ελλάδα αυτό θα είναι στο 20% το 2030. Η Ασημένια Οικονομία (Silver Economy) υπαγορεύει νέες συνθήκες στην εργασία, στην κοινωνική ζωή, στην κατανάλωση, στην υγεία και την περίθαλψη, στην αποταμίευση, τις ασφαλίσεις και τις επενδύσεις. Το τμήμα αυτό του πληθυσμού θα απαιτήσει νέες ειδικότητες να φροντίσουν για το σχεδιασμό συστημάτων πολιτικών. Γι’ αυτό νέα επαγγέλματα εμφανίζονται, αφού ο «χρυσός κανόνας» για τον εξελικτικό χαρακτηρισμό των ηλικιακών ομάδων από τα 55 και μετά είναι η κατάσταση της υγείας τους, της ευαλωτότητας που θα φέρουν οι χρόνιες παθήσεις και μια σειρά μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν για αυτά από ειδικούς, που δεν είναι μόνο οι γιατροί αλλά εκείνοι με ολιστικές ειδικότητες, που λαμβάνουν υπόψιν στο σχεδιασμό μέτρων για τον πληθυσμό 55+, την κοινωνική ζωή, το ρόλο του ανθρώπου στο περιβάλλον του και τις σχέσεις του, ταυτόχρονα όμως πατώντας γερά σε ιατρική εκπαίδευση.

     

    Προέρχομαι από την Ιατρική σχολή του Βελγίου, όπου σπούδασα Γεροντολογία αλλά και Γηριατρική, Βιολογία της Γήρανσης, Ψυχολογία και παθήσεις του Γήρατος, Βιοηθική αλλά και Κοινωνική Γεροντολογία και Μοντέλα Ολοκληρωμένης Φροντίδας. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορείς να δημιουργήσεις μέτρα για τη Γήρανση αν δεν καταλαβαίνεις τις αλλαγές που αυτή θα φέρει στο ανθρώπινο σώμα για να σχεδιαστούν π.χ. κατοικίες ή ακόμα και τουριστικά πακέτα απευθυνόμενα σε πολλές ομάδες, ανάλογα με την κατάσταση της υγείας τους. Αλλιώς δεν θα γίνει αυτό με επιτυχία. Γι’ αυτό δυσκολεύομαι να καταλάβω ειδικούς στη Γήρανση που δεν έχουν ιατρική εκπαίδευση. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Ο Γεροντολόγος πρέπει να καταλαβαίνει από όλες τις συνθήκες Ευζωίας της Γήρανσης.

     

    Οι ειδικοί λένε ότι η γήρανση του πληθυσμού θα έχει πολύ πιο δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνία μας από την κλιματική αλλαγή και πολύ πιο σύντομα. Δείτε τι γίνεται με τις συντάξεις, για παράδειγμα, παντού σε όλο το κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα, το πρόβλημα είναι ανυπέρβλητο. Αν ως τώρα ο πατέρας μου ήθελε να κάνει αποταμίευση 4% του μισθού του το χρόνο, η εγγονή του θα πρέπει να κάνει αποταμίευση ή να της γίνονται παρακρατήσεις της τάξης του 25% του ετήσιου μισθού της. Απίστευτο και όμως αληθινό, απλώς και μόνο επειδή το προσδόκιμο ζωής έχει εκτοξευθεί από τα 70 έτη στα 90 μέχρι σήμερα.

     

    Η κοινωνία θα αλλάξει και χρειάζονται ειδικοί για να το χειριστούν αυτό. Στην Ελλάδα θα πρέπει να γίνει πανεπιστημιακή έδρα. Δεν υπάρχει ακόμα.

     

       Ερ.: Γιατί εξειδικεύουμε στον τουρισμό άνω των 55 ετών; Πιστεύετε ότι έχει συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες που πρέπει να λάβουμε υπόψη;

     

    Απ.: Υπάρχει μια ιδιαιτερότητα. Ο τουρισμός άνω των 55 ετών εξειδικεύεται μόνο ως προς τις ομάδες που για κάποιο λόγο, υγείας ή εισοδήματος- που δεν επιτρέπει την αυξημένη φροντίδα, έτσι ώστε να διακοπεύουν με άνεση όπως οι 55+ των αυξημένων εισοδημάτων ή της πολύ καλής τους υγείας- δεν μπορούν να ταξιδεύουν με αυτονομία ή προτιμούν τα «πακέτα» με αυξημένη υποστήριξη, π.χ. κρουαζιέρες, αποκατάσταση υγείας κ.λπ.

     

    Οι τουρίστες 55+ με ικανό εισόδημα και μοντέρνο τρόπο ζωής δεν κατατάσσονται σε καμία κατηγορία, παρά μόνο με κριτήρια lifestyle.

     

    Υπάρχουν όμως κάποιες διαφορές με τους άλλους τουριστικούς τομείς (segments), που εντείνονται όσο εντείνονται τα κωλύματα υγείας που επιβάλουν την ειδική μεταχείριση, τα στοχευμένα «πακέτα».

     

    Οι ταξιδιώτες 55+ επιζητούν ποιοτικές υπηρεσίες με στόχο την ευζωία τους. Ταξιδεύουν για περισσότερο χρονικό διάστημα, σε περιόδους ή μέρη με ηπιότερο κλίμα, με καλή προσβασιμότητα σε όλες τις υπηρεσίες αλλά και στο φυσικό τοπίο, με προσβάσιμες παραλίες, εκδρομές κατάλληλα οργανωμένες για τις κινητικές ιδιαιτερότητές τους, γαστρονομία που προωθεί την αντιγήρανση και το βασικότερο: επιζητούν συνεχή και αξιόπιστη υποστήριξη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, συμπεριλαμβανόμενων ενδεχομένως και υπηρεσιών υγείας και ευεξίας.

     

       Ερ.: Ποιοι είναι όμως σήμερα οι ταξιδιώτες 55+;

     

    Απ.: Είναι αυτοί που δεν επιθυμούν να τους αποκαλεί ο πάροχος «ηλικιωμένους», θέλουν όμως οι πάροχοι να σέβονται τις ιδιαιτερότητές τους με την ανάλογη υψηλής ποιότητας προσφορά. Έχουν γενικά καλή υγεία, υψηλό εισόδημα και χρόνο για ταξίδια σε υψηλού επιπέδου προορισμούς και οι προτιμήσεις τους δεν διαφέρουν από εκείνες νεαρότερων ηλικιών. Η ταξινόμηση σε αυτό το τμήμα γίνεται με κριτήρια lifestyle και όχι ηλικιακά.

     

    Είναι όμως και εκείνοι, μεγαλύτερης ηλικίας, που προτιμούν στο ταξίδι τους να υπάρχουν ειδικές παροχές για τις ιδιαιτερότητές τους, ειδικές εκδρομές για πολιτιστικούς σκοπούς ή ευεξία, σε ιστορικούς προορισμούς ενδεχομένως και με ιαματικά λουτρά για ευεξία, χωρίς όμως να ταξιδεύουν για ιαματικό ή ιατρικό σκοπό. Θέλουν απλώς να διασκεδάσουν και να συλλέξουν εμπειρίες. Αυτός είναι ο Γηριατρικός Τουρισμός, ο οποίος δεν υπήρχε μέχρι πριν από λίγους μήνες που δημοσίευσα ένα άρθρο και ανοίγει τη συζήτηση παγκόσμια στο International Tourism Research Journal.

     

    Υπάρχει και το τμήμα του Ιαματικού Τουρισμού: είναι οι ταξιδιώτες, που η υγεία τους έχει αρχίσει να κάμπτεται με χρόνιες παθήσεις σε όξυνση και ο λόγος ταξιδιού είναι για ίαση και θεραπεία.

     

    Τέλος υπάρχουν και εκείνοι που ταξιδεύουν αποκλειστικά για ιατρικό σκοπό και θεραπεία. Οι παράπλευρες υπηρεσίες όμως είναι που θα κάνουν τη διαφορά. Υπάρχουν πολλές ιαματικές πηγές σήμερα που προσφέρουν ίαση στις ίδιες παθήσεις. Τι θα τις διαφοροποιήσει ώστε να προσελκύσουν στον δικό τους προορισμό το τμήμα αυτο;

     

    Πρέπει λοιπόν οι πάροχοι να ξέρουν τι προϊόν θέλουν να δημιουργήσουν υπολογίζοντας τις ανάγκες του τμήματος, το οποίο θέλουν να προσελκύσουν- δηλαδή να διαφοροποιηθούν.

     

       Ερ.: Φέτος το συνέδριο της Philoxenia είναι αφιερωμένο στους τουρίστες άνω των 55. Εκτιμάτε ότι είναι ένα θέμα που δεν το έχουμε προσεγγίσει όπως θα έπρεπε ή στο βαθμό που θα έπρεπε ως χώρα;

     

    Απ.: Ναι χωρίς αμφιβολία. Τόποι όπου είναι κορυφαίοι προορισμοί ομάδων στόχων 55+, όπως η Πάρος, προωθούνται χωρίς κανένα συντονισμό και πρωτοβουλία. Ό,τι δουλειά κάνουν την κάνουν οι tour operators μαζί με τους ξενοδόχους, μεμονωμένοι πάροχοι με κάθετες συνεργασίες τοπικής εμβέλειας. Αυτό συμβαίνει κύρια επειδή δεν έχουν καταλάβει σε ποιο τμήμα πρέπει να απευθύνονται, κατά συνέπεια δεν ξέρουν ποια θα πρέπει να είναι η προσφορά τους.

     

    Εδώ πρέπει να πω, ότι αυτή την άγνοια και τη σύγχυση την εκμεταλλεύονται επιτήδειοι που πλασάρονται στην αγορά ως ειδικοί στον Ασημένιο Τουρισμό, όταν όχι μόνο δεν έχουν δημιουργήσει ένα προϊόν στην καριέρα τους αλλά δεν ξέρουν καν τη διαφορά μεταξύ των διαφορετικών τμημάτων- δεν υπάρχει κανείς που να έχει αποδείξει κάποια απόδοση στην αγορά.

     

    Θέλει προσοχή, οι επιχειρηματίες να ζητάνε ολοκληρωμένα σχέδια με ποσοτικές αναλύσεις πωλήσεων και πρόθεση αγοράς πριν να προχωρήσουν στην επένδυση. Δεν γνωρίζω ούτε ένα προϊόν Ασημένιου Τουρισμού στην Ελλάδα που να έχει πραγματικά κάνει τη διαφορά στο να έχει μια πετυχημένη, σταθερή και βιώσιμη ροή τουριστών 55+ τα τελευταία 10 χρόνια. Δεν μιλώ για μεμονωμένες επιχειρήσεις αλλά για ολοκληρωμένο προϊόν σε ένα Δήμο ή ένα Τόπο, που να απευθύνεται σε αυτό το τμήμα τουριστών. Η Πάρος, η Ρόδος, είναι μέρη που έχουν τις προϋποθέσεις αλλά τι γίνεται στα ηπειρωτικά μέρη, στην ενδοχώρα; Που σημειωτέον έχουν πολύ καλό προϊόν, δεν το έχουν συνθέσει όμως και κάνει brand ως Ασημένιο Τουρισμό.

     

       Ερ.: Η Θεσσαλονίκη και γενικότερα η Βόρεια Ελλάδα κάνει μεγάλες προσπάθειες να αναπτύξει το τουριστικό της προϊόν και να προσελκύσει περισσότερους τουρίστες. Πιστεύετε ότι οι άνω των 55 είναι μια καλή ομάδα για να απευθυνθούν οι επαγγελματίες της περιοχής; Και τι προτείνετε ότι χρειάζεται να γίνει;

     

    Απ.: Η Θεσσαλονίκη έχει ενδιαφέρον και συνδυαστικό προϊόν που αποτελείται από θερμαλισμό, όμορφο και πολυποίκιλο τοπίο και ακτογραμμή, θαυμάσια γαστρονομία στην πόλη, ιστορία, θρησκευτικό τουρισμό, θαλάσσιο τουρισμό τα έχει όλα συν ένα μητροπολιτικό κέντρο διαβαλκανικής εμβέλειας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα μπορούσε να είναι γεμάτη όλο το χρόνο από αυτό το τμήμα- στόχο των επισκεπτών 55+ και λόγω κλίματος, το οποίο διαθέτει καλή υγεία, χρόνο και οικονομική δυνατότητα για μακρόχρονη διαμονή.

     

    Για να σχεδιάσουν σωστά τη προσφορά τους οι πάροχοι δεν χρειάζεται να κάνουν μεγάλες επενδύσεις για αλλαγές στις υποδομές τους τόσο, όσο πρωτίστως να μεριμνήσουν για την οργάνωση πωλήσεων στο κατάλληλο τμήμα αλλά περισσότερο στον συντονισμό και την δημιουργία κατάλληλων υπηρεσιών για αυτές τις ηλικιακές ομάδες- στόχους. Ο τουρίστας 55+ δεν νοιάζεται για πολυτέλεια αλλά για άνεση, έχει ανάγκη από παροχές, υπηρεσίες και εξυπηρέτηση παρά από υποδομές και ακριβές κατασκευές. Θέλει ποιότητα και αυθεντικότητα στο προϊόν και το Προϊόν Ασημένιου Τουρισμού δεν το κάνει ένα ξενοδοχείο ή ένα θέρετρο. Το κάνει ο τόπος στον οποίο βρίσκεται: είναι οργανική η παραγωγή στη περιοχή; Έχει καλής ποιότητας νερό; Έχει προσβάσιμες παραλίες; Μονοπάτια για περπάτημα και ποδηλασία; Καλή συγκοινωνία; Φωτισμό στη πόλη και καλή ηλεκτρο-υδροδότηση; Οι ξενοδόχοι θα πρέπει να μεριμνούν για την υποστήριξη, το μενού να είναι οπωσδήποτε υγιεινό, και να παρέχει ευκαιρίες για πολιτισμό, εκδρομές και άσκηση. Όλοι όμως οι πάροχοι της περιοχής θα πρέπει να συντονιστούν για το προϊόν.

     

    Ο συντονισμός αυτός προϋποθέτει ότι όλοι οι πάροχοι ενός προορισμού έχουν κοινή αντίληψη των αναγκών και των προτεραιοτήτων που πρέπει να γίνουν για να επιτευχθεί συγκεκριμένος αριθμός προώθησης, μάρκετινγκ και πωλήσεων. Ο τρόπος πωλήσεων θα υπαγορεύσει και το τρόπο προώθησης. Αυτό είναι το μεγάλο «στοίχημα», πολύ μεγάλης σημασίας αυτή η συναίνεση.

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     

     


    Δημοσιεύτηκε στις

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.