Γιατροί

Γράφει ο Βασίλειος Αζ. Καμπερίδης*

Σκοπός και τεχνική

Η αξονική στεφανιογραφία είναι μια από τις νεότερες τεχνικές απεικόνισης της καρδιάς που πλέον χρησιμοποιείται διεθνώς και ευρέως για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου. Επιτρέπει την απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς (στεφανιογραφία) αναίμακτα και ανώδυνα καθώς και την ποσότητα ασβεστίου των στεφανιαίων αγγείων, με τη χρήση αξονικής τομογραφίας. Η εξέταση διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα (5sec) όπως και κάθε άλλη αξονική τομογραφία. Διενεργείται με πολυτομικό αξονικό τομογράφο, τουλάχιστον 64 τομών, και με ενδοφλέβια έγχυση σκιαστικού για να είναι δυνατό να επιτευχθεί τρισδιάστατη απεικόνιση των στεφανιαίων αγγείων και της πιθανής αθηρωματικής πλάκας (εικόνα 1). Αμέσως μετά ο ασθενής μπορεί να πάει στο σπίτι του και να επιστρέψει στην κανονική του δραστηριότητα, χωρίς να απαιτείται νοσηλεία.

Ενδείξεις

Η αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία διενεργείται για τον εντοπισμό αθηρωματικής πλάκας και στενώσεων στα στεφανιαία αγγεία της καρδιάς σε άτομα ασυμπτωματικά που έχουν πολλούς προδιαθεσικούς παράγοντες (όπως υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, δυσλιπιδαιμία, κάπνισμα, παχυσαρκία) για καλύτερη εκτίμηση του κινδύνου να εμφανίσουν ένα καρδιακό επεισόδιο. Ακόμα έχει ένδειξη να γίνεται σε άτομα που έχουν συμπτώματα και ένα αμφίβολο τεστ κόπωσης, ίσως γιατί δεν μπόρεσαν να το ολοκληρώσουν. Επιπλέον έχει ένδειξη σε άτομα με φυσιολογικό τεστ κόπωσης που παρόλα αυτά συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα. Ταυτόχρονα, εκτός από τα στεφανιαία αγγεία μπορούμε να εκτιμήσουμε όλες τις δομές της καρδιάς (κοιλότητες και βαλβίδες – εικόνα 2) καθώς και την αορτή και την πνευμονική αρτηρία.

Συμπεράσματα

Επομένως, η αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία έχει ένδειξη για τον αποκλεισμό ή την αρχική διάγνωση της στεφανιαίας νόσου που θα καθοδηγήσουν την βέλτιστη προληπτική φαρμακευτική αγωγή. Μόνο όταν η ύπαρξη εκτεταμένης στεφανιαίας νόσου που προκαλεί σημαντική στένωση επιβεβαιωθεί από την αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία, τότε θα χρειαστεί η διενέργεια της κλασσικής αιματηρής στεφανιογραφίας με στόχο την αγγειοπλαστική.

Η αναίμακτη αξονική στεφανιογραφία διενεργείται από τον ίδιο τον ιατρό σε ιδιωτική κλινική της Θεσσαλονίκης.

           *    Βασίλειος Αζ. Καμπερίδης, MD, MSc, PhD

                                                                                               Καρδιολόγος

                                                                             Μητρ. Χρυσοστόμου 6, Καβάλα

 (έναντι ΙΚΑ, δίπλα στα ΕΛΤΑ)

Τηλ. 2510 222400  /  6932 623300

Παγκόσμια εβδομάδα κατά του γλαυκώματος, 8-14 Μαρτίου 2015

Το γλαύκωμα αποτελεί τη δεύτερη αιτία τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο. Με βάση στοιχεία μελετών, έχει υπολογιστεί πως το 2020 ο αριθμός των ατόμων με τη νόσο θα φτάσει τα 79.6 εκατομμύρια παγκοσμίως, ενώ από αυτά τα 11.2 εκατομμύρια θα φτάσουν στην τύφλωση και των δύο οφθαλμών. Στην Ελλάδα με βάση έγκυρη επιδημιολογική μελέτη (Thessaloniki Eye Study), υπολογίστηκε ότι 5.5% του πληθυσμού άνω των 60 ετών πάσχει από γλαύκωμα. Από αυτούς, περίπου οι μισοί δεν το γνώριζαν όταν εξετάστηκαν στα πλαίσια της μελέτης.

Τι είναι το γλαύκωμα; Είναι νόσος του οπτικού νεύρου, η οποία προκαλεί σταδιακή καταστροφή του. Αυτή με τη σειρά της προκαλεί χαρακτηριστικές βλάβες στο οπτικό πεδίο του ασθενούς οι οποίες είναι μόνιμες. Πρόκειται για αργά εξελισσόμενη νόσο που δε δίνει συμπτώματα παρά μόνο σε πολύ προχωρημένα στάδια, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα την καθυστερημένη προσέλευση στον οφθαλμίατρο.

Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που προδιαθέτουν στη νόσο. Αυτοί είναι η πίεση του οφθαλμού, η φυλή στην οποία ανήκει ο ασθενής, η ηλικία του, η ύπαρξη άλλων ατόμων στην οικογένεια με τη νόσο (οικογενειακό ιστορικό), η ύπαρξη συγκεκριμένων γονιδίων. Από αυτούς, ο μόνος στον οποίο μπορούμε να παρέμβουμε σήμερα κλινικά είναι η πίεση του οφθαλμού.

Όταν διαγνωστεί το γλαύκωμα, αντιμετωπίζεται αρχικά με σταγόνες που στόχο έχουν να ελαττώσουν την πίεση του οφθαλμού. Σε προχωρημένες περιπτώσεις όπου η πίεση δεν μπορεί πλέον να ελεγχθεί με τις σταγόνες, γίνονται ανάλογες χειρουργικές επεμβάσεις.

Με βάση τα παραπάνω, είναι πολύ σημαντικός ο προληπτικός έλεγχος. Για άτομα άνω των 50 ετών, αλλά και σε μικρότερη ηλικία για άτομα με οικογενειακό ιστορικό ή άλλους επιβαρυντικούς παράγοντες, συστήνεται πλήρης οφθαλμολογική εξέταση που θα συμπεριλαμβάνει μέτρηση της πίεσης του οφθαλμού και εξέταση του οπτικού νεύρου (βυθοσκόπηση).

Αγγελική Σαλονικιού, MSc, FEBO

Χειρουργός Οφθαλμίατρος Ενηλίκων και Παίδων

Μετεκπαίδευση στο γλαύκωμα και τις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς (Moorfields @ Bedford, UK)

Μετεκπαίδευση στην Παιδο-οφθαλμολογία (Great Ormond Street Hospital for children, London, UK)

Υποψήφια διδάκτωρ Α.Π.Θ.

Ιατρείο: Ομονοίας 26, Στοά Νότη, Καβάλα

Τηλ: 2516 007002, κιν. 6944 251350

Τι ονειρεύεστε για το παιδί σας; Να είναι χαρούμενο; Αισιόδοξο; Να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του; Να νιώθει ότι το αγαπάνε; Αν τα έχει όλα αυτά τότε έχετε ήδη ένα έξυπνο παιδί, μας λένε οι επιστήμονες που  υποστηρίζουν πως η ευφυΐα δεν είναι μόνο γραμμένη στο DNA, αλλά είναι και μια επίκτητη δεξιότητα.

Οι επιστήμονες συμφωνούν: Η ενεργός συμμετοχή των γονιών στη ζωή του παιδιού, και το κοινό τους ταξίδι στην ανακάλυψη του εαυτού του είναι τα καλύτερα που έχετε να κάνετε για να εξασφαλίσετε την προσωπική ευφυΐα του παιδιού σας. Σύμφωνα με έρευνες, τα μωρά που στερούνται την αγκαλιά και το παιχνίδι παρουσιάζουν «αδυναμία» στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, ενώ η αγάπη, το αγκάλιασμα και το παιχνίδι έχουν μια ισχυρή επίδραση στην ανάπτυξη της νοημοσύνης τους.

Μπορούμε να βοηθήσουμε ένα παιδί να γίνει πιο έξυπνο;

Ο αμερικανός γενετιστής Ντέιβιντ Σενκ, στο βιβλίο του «Τhe Genius in all of us» (Η μεγαλοφυΐα μέσα μας), υποστηρίζει πως η ευφυΐα θέλει την εξάσκησή της. Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι οι μεγαλοφυΐες γεννιούνται, δεν γίνονται, και ότι το ταλέντο είναι χάρισμα εκ φύσεως που δεν διδάσκεται, γιατί είναι συνυφασμένο με τα γονίδιά μας. Ο δόκτωρ τα ανατρέπει όλα αυτά, υποστηρίζοντας πως η μετριότητα δεν αποτελεί αμετάκλητη καταδίκη. Ο γνωστός γενετιστής ισχυρίζεται ότι, ελέγχοντας τις επιδράσεις του περιβάλλοντος, μπορούμε να ξεπεράσουμε τα όρια που πιστεύουμε ότι μας έχει θέσει η φύση. Φέρνει, για παράδειγμα, το μουσικό ταλέντο: «Πολλοί πιστεύουν ότι δεν είναι προικισμένοι με μουσικό αυτί, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει κλίση στη μουσική». Συμπέρασμα: Πολλές ικανότητες είναι επίκτητες, και η ευφυΐα σε κάποιο βαθμό μπορεί να διδαχτεί. Βέβαια, είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι άλλο είναι η ευφυΐα και άλλο η ιδιοφυΐα!

Η συνταγή της ευφυΐας

Πέρα από τις ειδικές συνθήκες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων, υπάρχουν και κάποιοι γενικοί παράγοντες οι οποίοι ενισχύουν τη νοημοσύνη και οξύνουν το νου.

Η μουσική

Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν από νωρίς τον κόσμο των ήχων. Τα μαθήματα μουσικής είναι ένας πολύ ευχάριστος τρόπος για να εξασκήσει σωστά ένα παιδί τον εγκέφαλό του και, όπως φαίνεται, τα οργανωμένα μαθήματα όχι μόνο ενισχύουν το δείκτη νοημοσύνης, αλλά συμβάλλουν και στη μετέπειτα ακαδημαϊκή απόδοση τού παιδιού. Πρόσφατη, μάλιστα, έρευνα του Πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι τα παιδιά που διδάσκονται μουσική έχουν πολύ υψηλότερο IQ στην ενήλικη ζωή τους.

Ο θηλασμός

Το μητρικό γάλα αποτελεί βασική τροφή του εγκεφάλου, και η σημασία του είναι τεράστια σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής του μωρού. Δανοί ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο θηλασμός κάνει τα μωρά όχι υγιέστερα, αλλά και πιο έξυπνα: Μωρά που θήλασαν για εννέα μήνες είχαν υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης.

Η άσκηση

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησαν καθηγητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόις σε παιδιά Δημοτικού, οι αθλητικές επιδόσεις σχετίζονται άμεσα με την ακαδημαϊκή απόδοση. Η συμμετοχή σε ομαδικά αθλήματα ενισχύει την αυτοπεποίθηση, το ομαδικό πνεύμα και τις ηγετικές ικανότητες.

Η περιέργεια

Οι ειδικοί λένε ότι γονείς που δείχνουν την περιέργειά τους για πράγματα, γεγονότα και καταστάσεις, μαθαίνουν στα παιδιά τους να αναζητούν νέες ιδέες, δηλαδή τη γνώση και τη σημασία της.

Η σωστή διατροφή

Ως μηχανή, και μάλιστα η τελειότερη της φύσης, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να λειτουργήσει σε πλήρη απόδοση χωρίς σωστά καύσιμα. Η σωστή διατροφή μπορεί να επηρεάσει την πνευματική και διανοητική ανάπτυξη, ειδικά στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής τους. Σε πρόσφατη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από γιατρούς του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, σε 191 παιδιά που τα παρακολούθησαν από τη βρεφική ηλικία μέχρι την εφηβεία, διαπίστωσαν ότι όσα κατά τη βρεφική ηλικία είχαν σοβαρή έλλειψη σιδήρου, είχαν χαμηλότερες επιδόσεις στα τεστ που αξιολογούσαν τις γνωστικές, μαθησιακές και νοητικές ικανότητες στις ηλικίες των 5 ετών, 11-14 ετών και 15-17 ετών.

Το παιχνίδι

Κι όμως, σύμφωνα με τους ειδικούς, ακόμη και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορούν να οξύνουν το πνεύμα, όχι βέβαια τα βίαια που κάνουν το παιδί μοναχικό και αφηρημένο, αλλά εκείνα που απαιτούν στρατηγική σκέψη, αναπτύσσουν οργανωτικές ικανότητες και ενισχύουν το ομαδικό πνεύμα και τη δημιουργικότητα. Αντίστοιχα, τα εγκεφαλικά παιχνίδια, όπως το σκάκι, το sudoku ή τα σταυρόλεξα, αποτελούν μια πολύ καλή γυμναστική του εγκεφάλου, αφού ο παίκτης λύνει προβλήματα και παίρνει αποφάσεις.

Η «σκληρή δουλειά»

Ο Ρόμπερτ Σίγκλερ, καθηγητής Γνωστικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon και ειδικευμένος στην εκπαίδευση των παιδιών, μας λέει πως τα γονίδια με τα οποία γεννιέται κανείς παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο, όμως εξίσου σημαντικό είναι να δουλέψει κανείς σκληρά. Ο καθηγητής λέει χαρακτηριστικά: «Τα παιδιά της μεσαίας τάξης, πριν ξεκινήσουν το Νηπιαγωγείο, προηγούνται σε πολλές, διαφορετικές μορφές γνώσεων από τα παιδιά φτωχών οικογενειών, γιατί οι γονείς τους τους αφιερώνουν περισσότερο χρόνο. Μιλούν περισσότερο στα παιδιά τους, χρησιμοποιούν ευρύτερο λεξιλόγιο, τους διαβάζουν περισσότερα βιβλία πριν πέσουν για ύπνο, συζητούν μαζί τους θέματα που σχετίζονται με αριθμούς συχνότερα, παίζουν επιτραπέζια παιχνίδια που τα βοηθούν να κατανοήσουν τους αριθμούς». Επίσης, ο Σίγκλερ μάς λέει πως οι μαθηματικές γνώσεις είναι δείκτης της εξυπνάδας του παιδιού. Πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το πόσο καλά Μαθηματικά ξέρει ένα παιδί, όταν ξεκινά το Νηπιαγωγείο -στα 5 του χρόνια-, αποτελεί πρόβλεψη για τις επιδόσεις του κατά την επόμενη οκταετία. Ακόμη και τα πιο απλά, κλασικά παιχνίδια, όπως το «φιδάκι», που περιλαμβάνουν αριθμούς, είναι πολύ βοηθητικά για τα παιδιά, όπως επίσης κάθε επιτραπέζιο.

Με τη συνεργασία της Λωρέττας Θωμαΐδου (καθηγήτρια Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών).

Πηγή: i mommy

 Όπως υπάρχουν πολλές μορφές γρίππης ή καρκίνου, έτσι υπάρχουν και διάφορες μορφές κατάθλιψης. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τον τύπο της κατάθλιψης, γιατί αυτό βοηθά στον προσδιορισμό της καταλληλότερης θεραπείας.  Είναι αυτονόητο ότι ο  πάσχων αξίζει να αντιμετωπίζεται με  προσοχή  και σεβασμό. Η θεραπεία είναι πάντα εξατομικευμένη.  Οι ηπιότερες μορφές κατάθλιψης αντιμετωπίζονται µόνο µε ψυχοθεραπεία σε συνδυασμό µε κάποιες μικρές, αλλά ουσιαστικές αλλαγές του τρόπου ζωής. Οι πιο σοβαρές μορφές κατάθλιψης χρειάζονται φαρμακευτική θεραπεία σε συνδυασμό πάντα με ψυχοθεραπεία.

Μια γενική ταξινόμηση των  καταθλιπτικών διαταραχών θα μπορούσε να είναι η εξής :  1) Μείζων Κατάθλιψη   2) Δυσθυµία   3) Κυκλοθυμία   4) Διπολική διαταραχή.

Τι είναι η Μείζων Κατάθλιψη (Μ.Κ.);

Η Μείζων Κατάθλιψη  είναι μια συναισθηματική διαταραχή και περιλαμβάνει συγκεκριμένα συμπτώματα. Για να τεθεί η διάγνωση της κατάθλιψης πρέπει πέντε ή και περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα να είναι παρόντα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες  και  να προκαλούν μείωση της λειτουργικότητας. Επίσης, για να τεθεί η διάγνωση της κατάθλιψης ένα από τα συμπτώματα πρέπει να είναι οπωσδήποτε η καταθλιπτική διάθεση ή η απώλεια του ενδιαφέροντος και της ευχαρίστησης.

• καταθλιπτική διάθεση

• Απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης

• Προβλήματα λειτουργικότητας στο σπίτι ή στην εργασία ή στις σχέσεις με

τους άλλους ανθρώπους

• Διαταραχές ύπνου ή διατροφής

• Μειωμένη ενεργητικότητα

• Μειωμένη προσοχή ή συγκέντρωση

• Άγχος, ανησυχία

• Αίσθημα αναξιότητας, απρόσφορης ενοχής ή ματαιότητας

• Επανερχόμενες σκέψεις θανάτου και σε σοβαρές καταθλίψεις επανερχόμενος αυτοκτονικός ιδεασμός.

Για να τεθεί η διάγνωση της Μ.Κ. χρειάζεται τα συμπτώματα να διαρκούν τουλάχιστον δύο εβδομάδες και ταυτόχρονα να δυσκολεύουν σηµαντικά τη λειτουργικότητά του πάσχοντος. Μερικοί άνθρωποι µπορεί να παρουσιάσουν ένα μόνον επεισόδιο Μ.Κ. καθ’ όλη την ζωή τους, αλλά οι περισσότεροι παρουσιάζουν αρκετά επεισόδια, κυρίως όσοι δεν ακολουθήσουν την πρέπουσα θεραπεία.

Πολύ σπάνια, η σοβαρή Μ.Κ. µπορεί να περιλαμβάνει και ψυχωτικά συμπτώματα όπως:  διαταραχές της σκέψης και ακουστικές  ψευδαισθήσεις (φωνές που τους κατηγορούν ή φωνές καταθλιπτικού περιεχομένου). Στις σοβαρές περιπτώσεις θα χρειασθεί ο συνδυασμός των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων με το κατάλληλο είδος ψυχοθεραπείας.

Τι είναι η Δυσθυμία;

Την Δυσθυμία θα μπορούσαμε να την χαρακτηρίσουμε σαν μία ήπια Μ.Κ.. Τα συμπτώματα αν και ήπιας έντασης είναι ενοχλητικά και διαρκούν τουλάχιστον 2 χρόνια. Συνήθως προκαλούν μικρή μείωση στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή του πάσχοντος. Κάποιες φορές δεν γίνεται αντιληπτή η διαταραχή από το περιβάλλον, ωστόσο, ο πάσχων  δεν αισθάνεται καλά και δεν μπορεί να χαρεί στο βαθμό που θα ήθελε την ζωή του. Σε παιδιά και εφήβους η Δυσθυμία μπορεί να εκφράζεται με μια αρνητική στάση και συμπεριφορά, ως κοινωνική απόσυρση και με έκπτωση της σχολικής απόδοσης. Ένα άτομο με δυσθυμία έχει έξι φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξει ένα ή περισσότερα πλήρη επεισόδια Μ.Κ. στην πορεία της ζωής του.  Η θεραπεία είναι συνήθως ψυχοθεραπευτική.

Τι είναι η Κυκλοθυμία;

Είναι μια συναισθηματική διαταραχή όπου υπάρχει για τουλάχιστον δύο χρόνια παρουσία πολυάριθμων περιόδων με ήπια καταθλιπτικά συμπτώματα που εναλλάσσονται με περιόδους όπου υπάρχει έντονα ανεβασμένη διάθεση και μια διαχυτική ή και ευερέθιστη συμπεριφορά, συμπτώματα δηλαδή υπομανιακού επεισοδίου, που επηρεάζουν την λειτουργικότητα του πάσχοντος. Η πιο συχνή επιπλοκή είναι η κατάχρηση ουσιών. Σχεδόν πάντα απαιτείται φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία.

Τι είναι η Διπολική Διαταραχή;

 Η Διπολική Διαταραχή είναι μία συναισθηματική διαταραχή με δύο «πόλους», δύο άκρα. Το ένα είναι της σοβαρής κατάθλιψης και το άλλο είναι της υπερβολικής ευφορίας, διέγερσης και άσκοπης δραστηριότητας. Οι πάσχοντες, έχουν διάθεση που δεν εναλλάσσεται απλώς ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα, αλλά φθάνει σε αυτά.  Αυτές οι εναλλαγές της διάθεσης πραγματοποιούνται σταδιακά, όμως σπανίως μπορεί να εναλλάσσονται ταχύτατα, με δραματικό τρόπο. Η Διπολική Διαταραχή παρουσιάζεται λιγότερο συχνά σε σύγκριση με τις άλλες μορφές της κατάθλιψης. Στις σοβαρές εκφράσεις της μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονία ή να παρουσιασθεί ψύχωση.

Ψύχωση σηµαίνει ότι έχει χαθεί η επαφή  του πάσχοντος µε την πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό. Μπορεί να ακούει φωνές, να βλέπει ανυπόστατα πράγματα ή να γίνεται παρανοϊκός.   Οι ψυχωτικοί ή οι αυτοκτονικοί ασθενείς αποτελούν επείγοντα περιστατικά της ψυχιατρικής και χρειάζονται άμεση φροντίδα και θεραπεία, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η ζωή τους.

Στο καταθλιπτικό  στάδιο, οι ασθενείς  παρουσιάζουν τα συμπτώματα της Μείζονος Κατάθλιψης, ενώ στο μανιακό, τα άτομα έχουν υπερβολική ενεργητικότητα, μιλάνε ακατάπαυστα και πηδάνε από το ένα θέμα στο άλλο.

Συμπτώματα της Διπολικής Διαταραχής:

Πολλά από  τα προαναφερθέντα συμπτώματα της Μ.Κ. όταν  ο Διπολικός ασθενής είναι σε καταθλιπτική φάση.

Όταν είναι σε μανιακή φάση, τότε υπάρχουν πολλά από τα παρακάτω συμπτώματα:

• Μειωμένη ανάγκη ύπνου, μερικές φορές μάλιστα μπορεί να μένει ξύπνιος για ημέρες .

• Πολλά ή και υπερβολικά σχέδια ή πράγματα εξελίσσονται ταυτόχρονα χωρίς ποτέ να ολοκληρώνεται κανένα.

• Ιδέες μεγαλείου, εξωπραγματική  υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του.

• Αυξημένη ενεργητικότητα, διέγερση, ευερεθιστότητα.

• Έντονη εσωτερική πίεση λόγου με αποτέλεσμα  να μιλάει συνέχεια.

• Φυγή ιδεών.

• Έντονο ευφορικό συναίσθημα, απρόσφορη διαχυτικότητα.

• Αυξημένη σεξουαλική επιθυμία, με αδιάκριτη και ακατάλληλη σεξουαλική δραστηριότητα.

• Απρόσφορη και ανώριμη κοινωνική συμπεριφορά, υπερβολικά έξοδα, ανόητες επιχειρηματικές επενδύσεις  και κατασπατάληση χρημάτων και μερικές φορές και ακίνητης περιουσίας.

• Έντονα διαταραγμένη αντίληψη της πραγματικότητας και μείωση της προσοχής, συγκέντρωσης και της κριτικής ικανότητας

Για να τεθεί η διάγνωση του μανιακού επεισοδίου τα συμπτώματα  πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον μια εβδομάδα και να επιφέρουν μεγάλη έκπτωση της λειτουργικότητας στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή. Υπάρχουν πολλοί τύποι διπολικής διαταραχής, η ανάπτυξη των οποίων ξεφεύγει του σκοπού της συγκεκριμένης αναφοράς.

Εάν κατά την φάση της οξείας μανίας υπάρχει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, τάση για βίαιες πράξεις, αδυναμία να φροντίσει ο πάσχων τον εαυτό του, η συμπτωματολογία αυτή αποτελεί σαφή ένδειξη για νοσηλεία. Σε ηπιότερες μορφές ακολουθείται η θεραπευτική γραμμή που είναι ανάλογη με την προαναφερθείσα θεραπεία της Μείζονος Κατάθλιψης.

Συνεχίζεται

*Ο κ. Μαρτίδης είναι ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, οικογενειακός σύμβουλος και συγγραφέας του βιβλίου Η ΑΓΑΠΗ ΣΤΗΝ ΠΡΙΖΑ και ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ. Ζει και εργάζεται στην Δράμα.

του ψυχιάτρου Ιάκωβου Μαρτίδη *

Η κατάθλιψη είναι μία σοβαρή νόσος που προκαλεί πολλές δυσλειτουργίες και μεγάλη ταλαιπωρία -ψυχική και σωματική- σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο. Η κατάθλιψη δεν επηρεάζει μόνον αυτούς που πάσχουν από τη νόσο, αλλά και τις οικογένειές τους. Επηρεάζει όμως και όλη την κοινωνία, καθώς επιβαρύνει την Εθνική οικονομία με εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, λόγω της ελάττωσης της παραγωγικότητας και της ανικανότητας -μικρής ή μεγάλης διάρκειας- που προκαλεί.

Πολλοί  άνθρωποι νομίζουν ότι η κατάθλιψη είναι αδυναμία της προσωπικότητας ή χαρακτηριολογικό μειονέκτημα.  Η αλήθεια είναι ότι η κατάθλιψη είναι νόσος που με την κατάλληλη θεραπεία μπορεί να θεραπευτεί, ενώ αν αφεθεί στην «τύχη» της  μπορεί να διαρκέσει μήνες ή ακόμη και χρόνια. Αν η  κατάθλιψη μείνει χωρίς  θεραπεία πιθανόν να συμβάλλει  στη δημιουργία και άλλων παθολογικών καταστάσεων ή να επιδεινώσει τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα υγείας. Σε ακραίες περιπτώσεις μερικοί άνθρωποι  που ζουν μέσα στην απελπισία, κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας, γιατί πιστεύουν -λαθεμένα- ότι δεν υπάρχει διέξοδος.

Η κατάθλιψη λοιπόν είναι νόσος – όχι αδυναμία.  Το αισιόδοξο μήνυμα όμως που αξίζει να γνωρίζει όλος ο κόσμος είναι ότι η κατάθλιψη θεραπεύεται και οι άνθρωποι  μπορούν να  επανέλθουν στην προηγούμενη υγιή κατάσταση.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης;

Για να τεθεί η διάγνωση της κατάθλιψης πρέπει πέντε ή και περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα να είναι παρόντα για τουλάχιστον  δύο εβδομάδες  και  να προκαλούν μείωση της λειτουργικότητας. Επίσης, για να τεθεί η διάγνωση της κατάθλιψης ένα από τα συμπτώματα πρέπει να είναι οπωσδήποτε η καταθλιπτική διάθεση ή η απώλεια του ενδιαφέροντος και της ευχαρίστησης.

• καταθλιπτική διάθεση

• Απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης

• Προβλήματα λειτουργικότητας στο σπίτι ή στην εργασία ή στις σχέσεις με

τους άλλους ανθρώπους

• Διαταραχές ύπνου ή διατροφής

• Μειωμένη ενεργητικότητα

• Μειωμένη προσοχή ή συγκέντρωση

• Άγχος, ανησυχία

• Αίσθημα αναξιότητας, απρόσφορης ενοχής ή ματαιότητας

• Επανερχόμενες σκέψεις θανάτου και σε σοβαρές καταθλίψεις επανερχόμενος αυτοκτονικός ιδεασμός.

Η κατάθλιψη δεν παρουσιάζει μόνον συναισθηµατικά συμπτώματα, αλλά συχνά εκδηλώνεται και με σωματικά συμπτώματα.

Τα συχνότερα εμφανιζόμενα σωματικά συμπτώματα είναι οι κεφαλαλγίες, οι στοµαχικές διαταραχές και ο χρόνιος πόνος,  που πολλές φορές εκδηλώνεται σε διαφορετικά σημεία του σώματος. Φυσικά όλοι οι άνθρωποι µε κατάθλιψη δεν παρουσιάζουν σωματικά συμπτώματα, αλλά και όταν αυτά συνυπάρχουν, δεν παρουσιάζουν τα ίδια σωµατικά συµπτώµατα.

Η κατάθλιψη είναι µία από τις πιο συχνές παθήσεις. Εκδηλώνεται σε ποσοστό   15% στους άνδρες και στο 25% των γυναικών για τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Στις ΗΠΑ, η διάγνωση της κατάθλιψης τίθεται σε 19 εκατοµµύρια άτοµα κάθε χρόνο, αριθμός που είναι μεγαλύτερος από τους ανθρώπους που εκδηλώνουν καρδιοπάθεια, καρκίνο και AIDS µαζί!

Από τι προκαλείται η κατάθλιψη;

Η κατάθλιψη µπορεί να προκληθεί από ένα σοβαρό στρεσσογόνο γεγονός της ζωής που μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε ή από µία απώλεια και μάλιστα αν προϋπάρχει κάποια ψυχολογική ευαλωτότητα στην προσωπικότητα του ανθρώπου, η πιθανότητα εκδήλωσής της αυξάνει. Μπορεί να εμφανιστεί όμως  και σε κάποια χρονική συγκυρία που  όλα πηγαίνουν καλά, ενώ δεν υπάρχουν ψυχοπιεστικές καταστάσεις ακόμη και σε μια δυνατή ψυχολογικά και καλά συγκροτημένη προσωπικότητα και τότε όλοι απορούν, γιατί φαίνεται ότι η κατάθλιψη εμφανίσθηκε από το πουθενά!

Όταν κάποιος εμφανίσει την διαταραχή της κατάθλιψης θα πρέπει το συντομότερο  δυνατόν να απευθυνθεί στο ειδικό. Η κατάθλιψη είναι µία νόσος που µπορεί να θεραπευτεί και μάλιστα όσο πιο έγκαιρα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο καλύτερη πρόγνωση έχει. Η κατάθλιψη,  εκδηλώνεται με μία οµάδα συμπτωμάτων, που προκαλούν σηµαντικά προβλήματα στη λειτουργικότητα του ατόµου σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του: Διαπροσωπικές σχέσεις, οικογενειακές σχέσεις, επαγγελματικές σχέσεις, ελεύθερος χρόνος. Με άλλα λόγια επηρεάζεται σοβαρά η ποιότητα της καθημερινότητας του πάσχοντος και συνακόλουθα επηρεάζονται όλοι οι άνθρωποι που είναι κοντά στον πάσχοντα.  Χωρίς θεραπεία, αυτά τα συμπώματα διαρκούν μήνες  και σε παραμελημένες περιπτώσεις ακόμη

και χρόνια. Χωρίς θεραπεία, η κατάθλιψη µπορεί να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Από την άλλη, αν η κατάθλιψη είναι ήπια, όσον αφορά την  βαρύτητά της, τότε μπορεί να κάνει τον κύκλο της και να «αυτοθεραπευτεί». Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση, κανείς δεν γνωρίζει εκ των προτέρων πόσο θα κρατήσει  αυτός ο κύκλος. Το σίγουρο είναι ότι αν υπάρξει ψυχοθεραπευτική βοήθεια από εκπαιδευμένο ειδικό,  τότε  το χρονικό διάστημα της κλινικής κατάθλιψης θα συντομεύσει, με όλα τα πλεονεκτήματα της γρήγορης εξόδου από την κατάθλιψη.

Δυστυχώς όμως, γύρω στο 50% των ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη δεν ζητούν ποτέ βοήθεια. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι στους μισούς σχεδόν από τους καταθλιπτικούς ασθενείς δεν γίνεται ποτέ η διάγνωση και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην γίνει καμία θεραπεία. Αναμενόμενη συνέπεια είναι να βιώνουν οι πάσχοντες έντονο ψυχολογικό πόνο καθημερινά. Αλλά και από το υπόλοιπο ποσοστό που ζητά βοήθεια, ένα μικρό ποσοστό θα απευθυνθεί αρχικά στον ψυχίατρο, καθώς συχνά απευθύνεται -επειδή δεν γνωρίζει- σε άλλες ειδικότητες π.χ.  παθολόγους, καρδιολόγους, νευρολόγους κ.τ.λ.  και έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος για ψυχοθεραπευτική παρέμβαση που παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αποθεραπεία της νόσου. Επίσης έχει αποδειχθεί ότι όσο πιο αργά ζητά  κανείς βοήθεια ή όσο μεγαλύτερο διάστημα ακολουθεί κανείς λαθεμένη αγωγή π.χ. φαρμακευτική αγωγή ή αγωγή χωρίς κατάλληλη ψυχοθεραπεία,  τόσο πιο δύσκολο θα γίνει καλά.

Σήµερα η κατάθλιψη, μετά από τις καρδιακές νόσους, έχει το μεγαλύτερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος και αναμένεται ότι το 2025 θα βρεθεί στην πρώτη θέση! Και μάλιστα το 2025 η κατάθλιψη, σύμφωνα με την Παγκόσμια  Οργάνωση Υγείας, θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου! Οι ασθενείς πεθαίνουν από την νόσο, όχι µόνο επειδή αυτοκτονούν, αλλά κυρίως  γιατί η κατάθλιψη επιδεινώνει άλλες σωματικές παθήσεις, όπως για παράδειγμα τις καρδιοπάθειες. Ή επειδή στην κατάθλιψη είναι μειωμένο το ενδιαφέρον, ο καταθλιπτικός δεν θα πολυνοιάζεται για την σωστή διατροφή ή για να παίρνει σωστά τα φάρμακά του, με συνέπεια νόσοι όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση να επιδεινώνονται. Επίσης καθώς στην κατάθλιψη ο βαθμός προσοχής και συγκέντρωσης είναι μειωμένος, ο πάσχων είναι επιρρεπής σε πάσης φύσεως ατυχήματα.  Με την έγκαιρη λοιπόν διάγνωση και τη σωστή θεραπεία, μπορούν κυριολεκτικά να σωθούν ζωές και οπωσδήποτε να μειωθεί το μεγάλο ψυχολογικό φορτίο της νόσου.

Τώρα νομίζω έγινε φανερό γιατί είναι τόσο σηµαντική η έγκαιρη διάγνωση και η αποτελεσματική θεραπεία της κατάθλιψης.

Συνεχίζεται.

* Ο κ. Μαρτίδης είναι ψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, οικογενειακός σύμβουλος και συγγραφέας του βιβλίου Η ΑΓΑΠΗ ΣΤΗΝ ΠΡΙΖΑ. Ζει και εργάζεται στην Δράμα.