Άλλες απόψεις

Πριν συνεχίσω την αναφορά μου στα πρόσφατα κατορθώματα του πρώην δημάρχου κ. Στάθη Εριφυλλίδη, οφείλω να διευκρινίσω πως αυτό γίνεται «για να μαθαίνουν οι νεότεροι και να θυμούνται οι παλαιότεροι», όπως ήταν η επωδός μιας εκπομπής προ πολλών ετών.

Συνεχίζω λοιπόν:

ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΡΙΤΗ.

«Ο μόνος που έκανε ένα έστω και μικρό βήμα για την περιοχή πίσω από τις Καμάρες ήταν ο Εριφυλλίδης», έτσι επαίνεσε τον εαυτό του ο πρώην δήμαρχος, ομολογώντας όμως στη συνέχεια ότι αυτό το λίγο που έκανε δεν ήταν νόμιμο και το ακύρωσε η τότε κρατική Περιφέρεια. «Μέχρι το 2017 δεν έγινε τίποτε … όποιος πει ότι εκεί θα κάνει κάτι λέει ψέματα … ο μόνος τρόπος είναι να γίνει απαλλοτρίωση, ήθελα να το κάνω πάρκινγκ για να βοηθήσω τα δικαστήρια, μαζί με ανάπλαση βέβαια …». Ας δούμε λοιπόν τη συνέπεια λόγων και πράξεων που χαρακτηρίζουν τον άνδρα.

Η ανάπλαση της περιοχής πίσω από τις Καμάρες ήταν μια από τις βασικές προτεραιότητες της διοικήσεως Σιμιτσή. Το 2008 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε τη διενέργεια πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ιδεών, που περιλάμβανε τέσσερις περιοχές της πόλης, ανάμεσα στις οποίες κι αυτήν. Η παράταξη Εριφυλλίδη απλούστατα καταψήφισε την εισήγηση. Και όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα το φθινόπωρο του ίδιου έτους, απουσίασε επιδεικτικά από την εκδήλωση.

Με την απόφαση 576/2009 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε να απαλλοτριώσει την περιοχή από τις Καμάρες μέχρι την καπναποθήκη Τσιμίνο. Ποιος απουσίαζε από τη συζήτηση και την ψηφοφορία; Μα ο κ. Εριφυλλίδης φυσικά, ο οποίος φρόντισε να αποχωρήσει έγκαιρα από τη συνεδρίαση για να μη λάβει μέρος σε μια απόφαση με την οποία, όπως τώρα δηλώνει, ήταν σύμφωνος και τότε!

Βέβαια μπορεί να ήταν τυχαίο περιστατικό. Όμως η πρότερη και η μετέπειτα δημόσια στάση του για το ζήτημα αυτό δείχνει πως διαφωνούσε με τη λύση της απαλλοτρίωσης, διαφωνούσε με όσα πρότεινε ο νικητής του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, διαφωνούσε με τη διενέργεια μελετών και βεβαίως, όπως ήδη έχουμε δείξει σε προηγούμενο σημείωμα, διαφωνούσε και με τη μερική ανάπλαση του χώρου. Όποιος ενδιαφέρεται να εμβαθύνει σε αυτό το κομμάτι της τοπικής ιστορίας και να ερμηνεύσει τη συμπεριφορά των συντελεστών της, ας ανατρέξει στο αρχείο των τοπικών εφημερίδων που φυλάσσεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη «Βασίλης Βασιλικός».

Με την ευκαιρία θα διαπιστώσει πως διάφοροι φερόμενοι ως πνευματικοί ταγοί του τόπου μας είχαν αντιδράσει επίσης στην απαλλοτρίωση, άλλοι επειδή θεωρούσαν τα χαμόσπιτα αντιπροσωπευτικό δείγμα της πιο φτωχικής περιόδου της πόλης που άξιζε να διατηρηθεί, άλλοι προτείνοντας εκεί «πάρκο ψυχαγωγίας» και νυκτόβιας διασκέδασης, άλλοι προτείνοντας εξωπραγματικές αναπλάσεις. Μπροστά σε αυτή την απροσδόκητη λαίλαπα αντιδράσεων επιλέξαμε να υποβάλουμε στο υπουργείο Περιβάλλοντος μελέτη τροποποίησης  του Σχεδίου Πόλης στην περιοχή σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού (λόγω του προστατευόμενου μνημείου του Υδραγωγείου). Στη συνέχεια η μετέπειτα διοίκηση Τσανάκα προτίμησε να αφήσει τη μελέτη  να κοιμάται στα συρτάρια του υπουργείου.

ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΕΤΑΡΤΗ.

Αναγκαστικά θα είμαι σύντομος, από σεβασμό προς τους δικηγόρους του Δήμου που χειρίζονται την υπόθεση στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Ο λόγος για το «Συνεδριακό Κέντρο με υπόγειο πάρκινγκ» που σχεδίαζε η διοίκηση Αθανασιάδη στο οικόπεδο των Λαζαριστών.

Πολλοί λένε πως η ιδέα ήταν πολύ κακή, θα επιβάρυνε με κυκλοφοριακό φόρτο το κέντρο της πόλης και θα στερούσε από αυτήν έναν ανοιχτό χώρο. Δεν θα διαφωνήσω, άλλωστε η υπόθεση αυτή έχει τελειώσει για τον Δήμο Καβάλας και το μόνο που απομένει να κριθεί είναι αν οφείλουμε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ στο αρχιτεκτονικό γραφείο Τομπάζη για τις μελέτες που έκανε.

Ο κ. Εριφυλλίδης ισχυρίστηκε πως οι υπάλληλοι της Τεχνικής Υπηρεσίας αρνήθηκαν να παραλάβουν τη μελέτη. Ισχύει ότι δεν την παρέλαβαν επίσημα. Άραγε αυτό έγινε αυθόρμητα ή μήπως κατόπιν εντολών του; Ισχυρίστηκε, επίσης, ότι όλα έγιναν χωρίς απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Πέρασαν βέβαια αρκετά χρόνια από τότε (1998 – 1999), θα του θυμίσω όμως ότι το αρχείο των αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου άλλα μας λέει.

Δεν το προχωρώ παραπέρα. Όμως η υπόθεση αυτή αξίζει να αναφερθεί ως ένα παράδειγμα της «άνεσης» με την οποία αντιμετωπίστηκε ένα σοβαρό οικονομικό θέμα του Δήμου μας σε μια εποχή που το Β΄ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (έτσι λεγόταν τότε το ΕΣΠΑ) διέθετε πολλά χρήματα και με ευκολίες αδιανόητες για το μετέπειτα γραφειοκρατικό πλαίσιο των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων. Η επιλογή να σκεπαστεί … στρουθοκαμηλικά το πρόβλημα με την τροποποίηση του Σχεδίου Πόλης στην περιοχή με τη βοήθεια του τότε νομάρχη Θ. Καλλιοντζή, μπορεί να αποδειχθεί μοιραία για τον Δήμο. Προφανώς υπήρχαν εναλλακτικές, άλλωστε το πλαίσιο χρηματοδοτήσεων ήταν τότε πολύ ελαστικό. Ύστερα ήρθε το Γ’  Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (2000 – 2008) και όλες οι ευκολίες πήγανε περίπατο.

O πρώην δήμαρχος κ. Στάθης Εριφυλλίδης ασχολήθηκε για μια φορά ακόμη μαζί μου επαινώντας τον εαυτό του και κατηγορώντας εμένα για μια σειρά θέματα της πόλης μας. Αντιπαρέρχομαι τους χαρακτηρισμούς του, άλλωστε με όσα έλεγε εναντίον συμπολιτών μας το 2006 έκανε πιο εύκολη τη δική μου δουλειά στις εκλογές.

Θα του θυμίσω μόνο πως κάποτε τον προειδοποίησα στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι όσο λέει ψέματα για μένα, εγώ θα λέω την αλήθεια γι’ αυτόν.

ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΡΩΤΗ.

Μιλώντας για το ζήτημα της ανάπλασης της περιοχής πίσω από τις Καμάρες, καυχήθηκε πως εκείνος αγόρασε το παλιό διατηρητέο κτίσμα στην αρχή της οδού Κολοκοτρώνη, εκεί όπου σήμερα στεγάζεται και λειτουργεί το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού.

Ούτε καν μισή αλήθεια!

Το κτίσμα, ο «μεντρεσές», όπως ονομαζόταν τότε από τους Καβαλιώτες, είχε χωριστεί σε τρία τμήματα. Ο Δήμος Καβάλας αγόρασε επί δημαρχίας Εριφυλλίδητο ένα τρίτοτο έτος 2005 από τους ιδιώτες ιδιοκτήτες. Πρόκειται για το ακίνητο με Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου 2102520141010, επιφανείας 140 τετραγωνικών μέτρων.

Στη συνέχεια, το έτος 2010, ο Δήμος Καβάλας επί δημαρχίας Σιμιτσή αγόρασε από άλλους ιδιώτες ιδιοκτήτες ακόμη ένα τμήμα, επίσης επιφανείας 140 μ2. Πρόκειται για το ακίνητο με ΚΑΕΚ 210252014002.

Τέλος, το έτος 2013, με τη βοήθεια της Βάσως Μιχαλάκογλου, τότε προϊσταμένης στα Δημόσια Κτήματα, ο Δήμος Καβάλας πάλι επί δημαρχίας Σιμιτσή απέκτησε από το Ελληνικό Δημόσιο και το τρίτο τμήμα του «μεντρεσέ», επιφανείας 127 μ2. Πρόκειται για το ακίνητο με ΚΑΕΚ 210252014008.

Τα γεγονότα είναι αδιάψευστα και τα αρχεία του Κτηματολογίου αποκαλύπτουν την αλήθεια. Όλοι οι δικηγόροι το ξέρουν.

Όταν το Δημοτικό Συμβούλιο πήρε την απόφαση να ανακαινίσει το κτίριο με σκοπό να στεγάσει εκεί πολιτιστικές δραστηριότητες, ο κ. Εριφυλλίδης αντιτάχθηκε σθεναρά. Απουσίασε επίμονα από όλες τις σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, οι οποίες μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2014 ήταν πολλές αφού το έργο είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ για χρηματοδότηση. Έχοντας δηλώσει υπέρμαχος της κατεδάφισης «αυτού του άσχημου πράγματος» (έτσι το αποκάλεσε στη μοναδική συνεδρίαση, όπου παρέστη και ψήφισε αρνητικά, στις 26.9.2013), είναι ξεκάθαρο πως δεν του καλοφάνηκε η παραχώρηση του ανακαινισμένου πια κτιρίου στον Σύλλογο Μικρασιατών. Κι έτσι φτάνουμε στη…

ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΛΗΘΕΙΑ.

Εμμέσως πλην σαφώς ο πρώην δήμαρχος υπονόησε ότι ο Δήμος Καβάλας χρηματοδοτεί τη λειτουργία του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού.

Κρίμα να απαξιώνει έτσι την προσφορά του Συλλόγου Μικρασιατών και την εθελοντική συμμετοχή των μελών του σε ξεναγήσεις, εκθέσεις, ομιλίες και εκδηλώσεις. Οι συμπολίτες μας αυτοί έχουν δώσει την ψυχή τους και το προσωπικό τους υστέρημα για την άψογη λειτουργία του Μουσείου, δημιουργώντας ένα καινούργιο τοπόσημο για την πόλη μας με τεράστια συμβολική αξία.  Βέβαια, δεν αποκλείεται να δηλώσει κάποιος πως έχοντας επισκεφτεί περισσότερα από 300 μουσεία διεθνώς η προσπάθεια του φαίνεται ερασιτεχνική, συμπαθητική βεβαίως αλλά όχι του γούστου και της βαθιάς του γνώσης. Τι να κάνουμε, είναι πιο εύκολο να κρίνεις παρά να πράττεις. Ελπίζω όμως να μη βρεθεί ποτέ αυτός ο περισπούδαστος κριτής.

Και πώς έφτασε η κουβέντα στο Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού; Επειδή προηγήθηκαν σοβαρές δηλώσεις για τον χώρο πίσω από τις Καμάρες, μεταξύ των οδών Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού και Παλαιού Υδραγωγείου. Κι έτσι φτάνουμε κι εμείς στην …

ΑΛΗΘΕΙΑ ΤΡΙΤΗ.

(Συνεχίζεται…)

Γράφει ο Κωστής Σιμιτσής*

Το 1977 σε μια δραματική σύσκεψη που έγινε στο δημαρχείο της Καβάλας, με βασικό διοργανωτή τον Μητροπολίτη ΦΝΘ Προκόπιο, εκπρόσωποι τοπικών φορέων και αρχών απαίτησαν από την κυβέρνηση να ιδρύσει πανεπιστημιακή ιατρική σχολή στην πόλη μας. Ήμουν κι εγώ εκεί ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Φοιτητικής Ένωσης Νομού Καβάλας και ο εικοσάχρονος ενθουσιασμός μου προσγειώθηκε ανώμαλα όταν άκουσα κάποιους γιατρούς να λένε τη φράση του τίτλου, την ώρα που φεύγαμε από το κτίριο. Πίσω από τις κορώνες και τις συναισθηματικές εξάρσεις που κυριάρχησαν στην αίθουσα επικρατούσε ο κυνισμός· οι πραγματικές διαθέσεις μιας σημαντικής μερίδας από τους συμμετέχοντες ήταν τελείως αντίθετες από τους ευγενείς στόχους των διοργανωτών της σύσκεψης. Δεν είναι τυχαίο πως το αίτημα για την ιατρική σχολή γρήγορα εξανεμίστηκε και στη θέση της μπήκε το ασήμαντο δωράκι της ίδρυσης ΚΑΤΕΕ.

Η συνέχεια είναι γνωστή σε όλους…

Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2019, ολοκληρώθηκε η εξίσωση όλων των ΤΕΙ της χώρας με τα Πανεπιστήμια. Το ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης (σε Καβάλα, Δράμα και Διδυμότειχο) ενώθηκε με τα ΤΕΙ Σερρών και Θεσσαλονίκης (σε Θεσσαλονίκη, Κατερίνη και Κιλκίς) και με ένα «υβριδικό» εκπαιδευτικό ίδρυμα που λεγόταν Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας και χορηγούσε σε αλλοδαπούς φοιτητές μόνο μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών με αδιευκρίνιστη ζήτηση στην αγορά εργασίας. Έτσι γεννήθηκε ένα πανεπιστήμιο με την επωνυμία «Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδας» (ΔΙΠΑΕ) με εκτεταμένη διασπορά τμημάτων σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, με επικάλυψη γνωστικών αντικειμένων μεταξύ πολλών τμημάτων και με πολλές διοικητικές αδυναμίες.

Στην «Πανεπιστημιούπολη Καβάλας» ιδρύθηκε μια μόνο Σχολή, αυτή των Θετικών Επιστημών με τέσσερα  τμήματα, Γεωλογίας, Φυσικής, Πληροφορικής, και Χημείας. Επιπλέον, λειτουργούν δύο τμήματα οικονομικής κατεύθυνσης, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής και Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, υπαγόμενα στη Σχολή Οικονομίας και Διοίκησης με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Γρήγορα όμως χάθηκε το τμήμα Γεωλογίας με νόμο του 2020 και από τα τρία δωράκια που μας άφησε ο κ. Γαβρόγλου αγνοείται η τύχη των δύο. Συγκεκριμένα, προβλεπόταν ιδιαίτερο Πρόγραμμα Σπουδών στην Τεχνολογία Πετρελαίου για την παροχή «ανώτατης εκπαίδευσης, σε ξένη γλώσσα, σε Έλληνες και σε αλλοδαπούς», με έδρα μεν την Καβάλα αλλά υπαγόμενο στη Θεσσαλονίκη, το οποίο όμως  δεν λειτούργησε ποτέ χωρίς καμιά εξήγηση. Επιπλέον, από τα δύο Ινστιτούτα για την προαγωγή της έρευνας και της καινοτομίας (Πετρελαίου και Τουρισμού και Φιλοξενίας) στο δεύτερο ανέλαβε ως Διευθυντής καθηγητής του πρώην ΤΕΙ Θεσσαλονίκης και έκτοτε αγνοείται η τύχη του.

Σήμερα η «Πανεπιστημιούπολη Καβάλας» βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι με δύο επιλογές: να παραμείνει στο ΔΙΠΑΕ ή να αποσπαστεί από αυτό και να ενταχθεί στο «Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης», όπως φημολογείται πως σχεδιάζει η κυβέρνηση. Και οι Καβαλιώτες ακούμε μονάχα διάφορους ψίθυρους χωρίς καμιά επίσημη ενημέρωση, χωρίς ευρεία και δημόσια τοποθέτηση των ακαδημαϊκών φορέων.

Θα περίμενε κανείς μια συζήτηση για το μέλλον των τμημάτων σε Καβάλα και σε Δράμα. Για τη δημιουργία νέων τμημάτων και -γιατί όχι;- μιας νέας Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων. Για την πρόσληψη εκπαιδευτικού και διοικητικού προσωπικού. Για την ανακαίνιση του κτιριακού συγκροτήματος και για τον τρόπο στέγασης των πολλών φοιτητών που αναμένεται (;) να εγκατασταθούν στην πόλη μας. Για τη επιβίωση όλων των τμημάτων μας απέναντι στον ανταγωνισμό των ιδιωτικών πανεπιστημίων, τα οποία όταν επιτραπούν θα ιδρύσουν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη τμήματα χωρίς μεγάλες απαιτήσεις στις υποδομές και στον τεχνικό εξοπλισμό αλλά με ικανή ζήτηση. Για την αντιμετώπιση του ακριτικού Διδυμοτείχου με γενναιοδωρία σε άλλο επίπεδο και με άλλη κρατική βοήθεια και όχι με το «ξεφόρτωμα» παιδιών που κανονικά θα έπρεπε να σπουδάσουν Ψυχολογία σε ένα περιβάλλον με διεπιστημονική επαφή και την πνευματική ώσμωση μεταξύ διαφορετικών ακαδημαϊκών «πειθαρχιών». Το μόνο που ακούμε είναι το δωράκι πως το Δημοκρίτειο θα γίνει πλέον «Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης» (κινδυνεύοντας να χάσει ένα όνομα κύρους που κατέκτησε επάξια μέσα από τη σκληρή διαδρομή των πενήντα ετών από την ίδρυσή του) ή ότι το ΔΙΠΑΕ θα μας φέρει Ιατρική Σχολή (με κίνδυνο όσοι το ισχυρίζονται να χάσουν το επιστημονικό τους κύρος).

Η τοπική κοινωνία οφείλει να σηκώσει το ανάστημά της. Να απαιτήσει ενημέρωση και ύστερα να διεκδικήσει την εδραίωση και τη μεγέθυνση της πανεπιστημιούπολης της Καβάλας. Το αν αυτό θα επέλθει μέσα από το ΔΙΠΑΕ ή το ΔΠΘ δεν είναι του παρόντος αλλά θα προκύψει από την ευρεία, δημόσια και ανοιχτή συζήτηση που πρέπει οπωσδήποτε να διοργανώσουν οι τοπικοί φορείς, όπως άλλωστε το έκαναν στο παρελθόν για άλλα σπουδαία ζητήματα με θετικό αποτέλεσμα. Αλλιώς θα «κάνουμε μάγκες» κάποιους άλλους και οι Καβαλιώτες θα θρηνολογούμε για μια ακόμη χαμένη ευκαιρία.

*Ο Κωστής Σιμιτσής είναι πρώην δήμαρχος Καβάλας, νομικός σύμβουλος του ΔΙΠΑΕ. Οι απόψεις του είναι καθαρά προσωπικές

Του Γιώργου Τσακίρη

Είναι φορές, όπως αυτή μεταξύ διαδοχικών εκλογικών αναμετρήσεων, που η διαστρέβλωση πραγματικών δεδομένων από εκείνους που διεκδικούν πάση θυσία την επίτευξη του στόχου τους, ξεπερνά κάθε όριο.

Έτσι και σήμερα, λίγες ημέρες πριν τη διεξαγωγή των δεύτερων εκλογών της Κυριακής για την ανάδειξη του δημάρχου Καβάλας, η επίτευξη ποσοστού 36,7% από το συνδυασμό του Θεόδωρου Μουριάδη «Σύγχρονος δήμος», παρουσιάζεται από κάποιους ως… αποδοκιμασία των δημοτών επειδή (λέει) τον ψήφισαν μόλις… δύο στους δέκα!

Και πώς καταλήγουν σε αυτόν τον παραλογισμό; Χρησιμοποιώντας το ποσοστό της αποχής!

Εφόσον δηλαδή ένας στους δύο δεν πήγε να ψηφίσει, άρα το 36% του 47% που συμμετείχε, σημαίνει ότι το πραγματικό ποσοστό του συνδυασμού είναι… 17%!!

Και ο πιο αδαής από τους δημότες, υιοθετώντας την ίδια «λογική», θα μπορούσε να συμπεράνει ότι οι υποστηρικτές του δεύτερου σε ψήφους συνδυασμού, δεν συγκέντρωσαν το 24%, αλλά μόλις το 11% των ψήφων.

Ακριβώς με την ίδια λογική, συμπεραίνουμε ότι οι διοικήσεις που προέκυψαν από τις εκλογικές αναμετρήσεις των προηγούμενων 20 τουλάχιστον ετών, τόσο σε εθνικό όσο και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο, εκπροσωπούν ποσοστό όχι μεγαλύτερο του 22 με 23%!

Μόνο που οι αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες δεν λειτουργούν έτσι αγαπητοί.

Οι εκπρόσωποι του λαού, αναδεικνύονται από εκείνους που εκφράζουν τη γνώμη τους μέσω της ψήφου. Όσοι απέχουν, αν δεν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας, κακώς απέχουν. Εφόσον όμως (είτε επέλεξαν είτε όχι να) απέχουν από τη μέγιστη αυτή στιγμή της δημοκρατίας, η γνώμη τους -θετική ή αρνητική- απλά δεν καταγράφεται. Το να τη μεταφράζει κανείς όπως ακριβώς τον συμφέρει για την εξυπηρέτηση των σκοπών του, μόνο ως διαστρέβλωση (επιεικώς) της πραγματικότητας μπορεί να χαρακτηριστεί.

Γι’ αυτό λοιπόν, εξαιρώντας από τη λογική του κειμένου το γεγονός ότι το σύνολο των 21 πρώτων σε σταυρούς υποψηφίων του «Σύγχρονου δήμου», έχουν καθένας τους ξεχωριστά τους διπλάσιους από τους αντίστοιχους υποψηφίους του δεύτερου, αυτοί που αξίζει να εκλεγούν στο πλευρό του επόμενου δημάρχου Καβάλας, είναι αυτοί που οι συνδημότες τους εμπιστεύθηκαν.

Ο συνδυασμός «Σύγχρονος δήμος» και οι υποψήφιοι του νυν δημάρχου Καβάλας Θεόδωρου Μουριάδη.

Η κάθοδος των εποχούμενων μυρίων στην περιοχή μας, δημοφιλή πλέον τουριστικό προορισμό των Βαλκανίων γειτόνων μας, δίνει τροφή για σκέψη, διάλογο αλλά και τριβές απ’ ό,τι φαίνεται, μιας και οι συνέπειες, θετικές και αρνητικές, φέρνουν στην επιφάνεια το ζητούμενο ενός τουρισμού βιώσιμου (ή ορθότερα αειφόρου), μέσα στα πλαίσια βέβαια της φέρουσας ικανότητας της περιοχής[1].

Πολλοί, εθισμένοι στο πνεύμα της ήσσονος προσπάθειας, μεθούν από το ρέον αίφνης χρήμα που παρέχουν κάποιοι «άλλοι» Ευρωπαίοι ανατολικής προέλευσης (εντός και εντός ΕΕ) και ολοφάνερα υποβαθμίζουν όλες τις αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής όλων μας, ευδιάκριτες έως οδυνηρές, καθώς και την έλλειψη κατάλληλων υποδομών, σχεδιασμού και οργάνωσης. Η μεγάλη ανάπτυξη του οδικού τουρισμού των βαλκανίων γειτόνων μας επιφέρει βαριά επιβάρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου, μείωση δημόσιου χώρου, αλλαγή αναπτυξιακού μοντέλου, εκτόξευση των ενοικίων, έλλειψη στέγης μονίμων κατοίκων και φοιτητών[2] και βέβαια σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί συμπληρωματικό εισόδημα σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας και κρίσης.

Ευρωπαϊκοί προορισμοί Αριστείας

«Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Έξυπνου Τουρισμού» είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ που προωθεί τον έξυπνο τουρισμό στην ΕΕ, ανταμείβοντας τις πόλεις (άνω των 100.000 κατοίκων) για τις πρωτοπόρες προσεγγίσεις τους όσον αφορά την προσβασιμότητα, την ψηφιοποίηση, τη βιωσιμότητα, την πολιτιστική κληρονομιά και τη δημιουργικότητα. Διερευνά τον τρόπο με τον οποίο οι πόλεις αυτές πρωτοστατούν στην πράσινη καινοτομία, την έξυπνη κινητικότητα και τις βιώσιμες ταξιδιωτικές πρακτικές, δίνοντας το παράδειγμα για τους προορισμούς παγκοσμίως. Ομοίως, οι «Ευρωπαϊκοί Προορισμοί Αριστείας» είναι μια πρωτοβουλία της ΕΕ που αναγνωρίζει και επιβραβεύει μικρότερους προορισμούς (πόλεις 20.000-100.000 κατοίκων), που εφαρμόζουν επιτυχείς στρατηγικές για την τόνωση του βιώσιμου τουρισμού.

Και οι δύο πρωτοβουλίες στηρίζουν τις προσπάθειες να καταστεί το ευρωπαϊκό τουριστικό οικοσύστημα πιο βιώσιμο, πιο έξυπνο και ανθεκτικότερο, όπως περιγράφεται στην «οδό μετάβασης για τον τουρισμό»[3].Όσον αφορά τον διαγωνισμό του 2023, 29 πόλεις από 13 χώρες διαγωνίστηκαν για τον τίτλο της «Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Έξυπνου Τουρισμού», ενώ συνολικά 20 πόλεις συμμετείχαν στον διαγωνισμό για τον τίτλο του «Ευρωπαϊκού Προορισμού Αριστείας».

Τα φετινά βραβεία

Η Πάφος (Κύπρος)[4] και η Σεβίλλη (Ισπανία)[5] είναι οι νικήτριες του διαγωνισμού «Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Έξυπνου Τουρισμού» για το 2023.Οι δύο πόλεις θα λάβουν διαφημιστική στήριξη, καθώς και ένα ειδικό γλυπτό για τα κέντρα των πόλεων τους, το οποίο θα εκτίθεται σε περίοπτη θέση καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους που θα διατηρούν τον τίτλο της Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Έξυπνου Τουρισμού.

Το Κραν (Kranj, Σλοβενία)[6] επιλέχθηκε ως νικήτρια πόλη του διαγωνισμού «Ευρωπαϊκός Προορισμός Αριστείας (EDEN)[7]» για το 2023. Θα προωθηθεί ως πρότυπο για βιώσιμες τουριστικές πρακτικές στην Ευρώπη. Θα λάβει επίσης στήριξη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με στόχο την προώθηση της πόλης και των βέλτιστων πρακτικών που εφαρμόζει στον βιώσιμο τουρισμό, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Λόγω ομοιοτήτων με την πόλη μας και μεγέθους, αξίζει να μελετηθεί η εμπειρία του.

Είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Σλοβενίας και γεννήθηκε από μια πλούσια ιστορία εκβιομηχάνισης. Η πόλη ανακαλύπτει ένα νέο μέλλον που τροφοδοτείται από το όραμα να δώσει προτεραιότηταστη βιωσιμότητα. Η παλιά της πόλη με τη γραφική αρχιτεκτονική και δημοφιλή αξιοθέατα, καλά συντηρημένα μεσαιωνικά κτίρια και γοτθικές εκκλησίες, έχει πολλά να μοιραστεί με τον κόσμο και ιδίως την παραδοσιακή σλοβενική κουζίνα. Ο δήμος δημιούργησε μια 16μελή πράσινη ομάδα φορέων, που ασχολούνται με τη μείωση του αποτυπώματος άνθρακα της πόλης. Η ομάδα συνεδριάζει τακτικά για να συζητήσει και να συλλέξει δεδομένα, να διαμορφώσει στρατηγικές και στόχους και να εργαστεί από κοινού για έναν συνεργαζόμενο βιώσιμο τουρισμό. Συνεργάζεται στενά με τοπικές επιχειρήσεις και εκπροσώπους της τουριστικής βιομηχανίας για την επίτευξη των πράσινων στόχων της. Παράδειγμα έργου βιώσιμου τουρισμού είναι το «The KranjLongTable», ετήσιο επίκεντρο της τοπικής γαστρονομίας και της παραγωγής, ενώ παράλληλα εξυψώνει το πνεύμα της κοινότητας χωρίς αποκλεισμούς. Η εκδήλωση έχει μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα και αποτελεί πρότυπο για την προώθηση και τη σκοπιμότητα της βιώσιμης διαχείρισης εκδηλώσεων, χρησιμοποιώντας μεθόδους μείωσης σπατάλης τροφίμων, είτε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Το Κέντρο Βιώσιμης Κινητικότητας του Kranj[8]είναι ένας δυναμικός κόμβος για βιώσιμες μεταφορές στην καρδιά της πλέον πυκνοκατοικημένης συνοικίας του. Είναι ένα σύστημα κοινής χρήσης ποδηλάτων σε ολόκληρη την πόλη. Το 2021 ονομάστηκε ο καλύτερος δήμος ηλεκτροκίνησης της χώρας. Η πόλη χρησιμοποιεί συνολικά 29 σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας για 125 ποδήλατα, 75 ηλεκτρικά ποδήλατα και 2 ηλεκτρικά τρίκυκλα. Χάρη στο περιφερειακό δίκτυο Gorenjska.bike[9]που συνδέει οκτώ δήμους, οι επισκέπτες μπορούν να ενοικιάσουν και να επιστρέψουν ποδήλατοσε περισσότερες από 50 διαφορετικές τοποθεσίες. Για όσους προτιμούν μια εναλλακτική μέθοδο μεταφοράς, οποιοσδήποτε μπορεί να βρει το ηλεκτρικό μικρό λεωφορείο δωρεάν και να κυκλοφορεί σε όλη την παλιά πόλη.

Κριτήρια Αριστείας

Οι ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες αναδεικνύουν υποδειγματικές πρακτικές τουριστικών προορισμών για την εφαρμογή καινοτόμων και έξυπνων λύσεων σε τέσσερις κατηγορίες: (Προσβασιμότητα, Βιωσιμότητα, Ψηφιοποίηση, Πολιτιστική κληρονομιά και δημιουργικότητα). Ας τις δούμε και ας τις συσχετίσουμε με την δική μας πραγματικότητα:

ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΌΤΗΤΑ

Πόσο προσβάσιμη είναι η πόλη μέσω ενός ισχυρού συστήματος μεταφορών εντός της και γύρω της(συγκοινωνίες, αυτοκίνητο, τρένο, πλοίο, αεροπλάνο και ποδήλατο); Είναι δυνατός ο τουρισμός χωρίς εμπόδια, σωματικά και ψυχολογικά;Ποιοι πόροι πρέπει να είναι προσβάσιμοι σε ταξιδιώτες με ειδικές ανάγκες πρόσβασης, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, την κοινωνική ή οικονομική τους κατάσταση και αν έχουν αναπηρία ή όχι;

Η προσβασιμότητα δεν συνεπάγεται μόνο ότι είναι ένας προορισμός χωρίς φραγμούς, αλλά περιλαμβάνει επίσης πολυγλωσσικές υπηρεσίες και, για παράδειγμα, ψηφιακά διαθέσιμες σε όλους τους ταξιδιώτες ή επισκέπτες — ανεξαρτήτως ηλικίας, πολιτισμικού υπόβαθρου ή οποιασδήποτε σωματικής αναπηρίας.

ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑ

Ποιες ευκαιρίες έχει μια πόλη για να διατηρήσει και να ενισχύσει το φυσικό περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους, διατηρώντας παράλληλα την οικονομική και κοινωνικοπολιτιστική ανάπτυξη με ισορροπημένο τρόπο; Πώς γίνεται η διαχείριση των φυσικών πόρων (συμπεριλαμβανομένων καινοτόμων φιλικών προς το περιβάλλον μέτρων) σε τουριστικό προορισμό και εφαρμόζονται μέτρα αποδοτικής χρήσης των πόρων, καθώς και δράσεις που αποσκοπούν στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή; Η βιωσιμότητα προχωρεί ακόμη περισσότερο — υπάρχουν μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση της τουριστικής εποχικότητας και στη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας; Πώς μπορούν οι πόλεις ως τουριστικοί προορισμοί να συμβάλουν στην τοπική απασχόληση και στη διαφοροποίηση των τοπικών οικονομιών;

Ως εκ τούτου, η βιωσιμότητα δεν σημαίνει μόνο τη διαχείριση και την προστασία των φυσικών πόρων της πόλης, αλλά και τη μείωση της εποχικότητας, τα εργασιακά δικαιώματα και τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας.

ΨΗΦΙΟΠΟΊΗΣΗ

Στηρίζει η πόλη τις τουριστικές επιχειρήσεις στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων και εργαλείων; Πώς στηρίζει την ψηφιοποίηση των τουριστικών υπηρεσιών;

Ως ψηφιακός τουρισμός νοείται η προσφορά καινοτόμων πληροφοριών για τον τουρισμό και τη φιλοξενία, προϊόντων, υπηρεσιών, χώρων και εμπειριών προσαρμοσμένων στις ανάγκες των καταναλωτών μέσω λύσεων που βασίζονται στις ΤΠΕ και ψηφιακών εργαλείων. Πρόκειται για την παροχή ψηφιακών πληροφοριών σχετικά με προορισμούς, αξιοθέατα και τουριστικές προσφορές, καθώς και πληροφοριών σχετικά με τις δημόσιες συγκοινωνίες και την ψηφιακή πρόσβαση σε αξιοθέατα και καταλύματα.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ&ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

Αξιοποιεί η πόλη επιμελώς την πολιτιστική κληρονομιά της και τους δημιουργικούς κλάδους της για μια εμπλουτισμένη τουριστική εμπειρία; Ποιες δράσεις υλοποιούνται για την αναγνώριση και την ενσωμάτωση της υλικής και άυλης κληρονομιάς της τέχνης, της ιστορίας και του πολιτισμού στο κέντρο και στον περιβάλλοντα χώρο της, στην ενισχυμένη τουριστική προσφορά; Ας μη βιαστούμε να απαντήσουμε με το Φεστιβάλ Φιλίππων και το Κοσμόπολις, όταν η άγνοια κυριαρχεί ένθεν και ένθεν, πχ στην ιστορική διασύνδεση Ελλάδας και Ρουμανίας, λόγω της έναρξης της Ελληνικής Επανάστασης στο Ιάσιο τον Φεβρουάριο του 1821 από τον τοπικό κυβερνήτη Αλέξανδρο Υψηλάντη, είτε πχ στα υπέροχα διατηρημένα ορθόδοξα μοναστήρια της Βουκοβίνας που ίδρυσαν μοναχοί και αυτοκράτορες του Βυζαντίου, τα μοναδικά στον κόσμο με εξωτερικές νωπογραφίες μαζί με της Εικοσιφοίνισσας.

Διλήμματα και μία πρόταση

Κάποιοι υποδεικνύουν ως λύση τα «υψηλότερα Ευρωπαϊκά στρώματα» αντί της «Βαλκανικής πελατείας», θέμα που σηκώνει μεγάλη συζήτηση, όπως και το θέμα των επενδύσεων. Πολύ πιο αναγκαίες δείχνουν να είναι συνολικές στρατηγικές δομημένες σε αρχές βιώσιμης ανάπτυξης, οι οποίες θα συνεκτιμούν οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους. Απαιτείται επίσης αποτελεσματική και συνεργατική διακυβέρνηση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις απόψεις όλων των εμπλεκομένων.

Το δίλημμα συνεπώς δεν είναι τουρισμός των Βαλκανίων ή των ελίτ, αλλά αειφόρος ή βάρβαρη τουριστική ανάπτυξη; Και προς όφελος τίνος;Το πρόγραμμα του Θόδωρου Μουριάδη και του ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΔΗΜΟΥ είναι ξεκάθαρο ως προς αυτό.

Από την άλλη, η απόφαση της κυβέρνησης (εξαγγελίες Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ 16.9.2023 και εφημερίδες 19.9.2023) να επιβάλει φόρο διαμονής που επιβαρύνει τον πελάτη, στις βραχυχρόνιες μισθώσεις, όπου ενσωματώνεται τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής θέτει επί τάπητος την πρόταση, τα σχετικά έσοδα, ορθολογικά κατανεμημένα, να δίδονται στην Αυτοδιοίκηση, για να γίνουν έργα για την ενίσχυση των αναγκαίων υποδομών και για αντιστάθμιση των αρνητικών συνεπειών στις πόλεις και τους κατοίκους τους και των νέων υποχρεώσεων. Ειδικά για την πόλη μας υπάρχει κι ένα ακόμη θέμα: πόσο δίκαια έχει χαραχτεί η ζώνη παραλίας (με αποτέλεσμα την απώλεια εσόδων του Δήμου υπέρ του ΟΛΚ);

Βασίλης Λιόγκας, 1.10.2023

[1]Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού ως φέρουσα ικανότητα ορίζεται ο μέγιστος αριθμός ατόμων που μπορούν να επισκέπτονται ταυτόχρονα έναν τουριστικό προορισμό, χωρίς να προκαλείται καταστροφή του φυσικού, οικονομικού, κοινωνικοπολιτιστικού περιβάλλοντος και απαράδεκτη υποβάθμιση της ποιότητας ικανοποίησης των επισκεπτών.

[2]Πολλά στοιχεία στο βιβλίο του Δ. Μπαλαμπανίδη κ.α. «Το Airbnb στην πόλη. Ευκαιρία ή απειλή;» (εκδόσεις ΠΟΛΙΣ, 2021). Επίσης σε άρθρο της Λίνας Γιάνναρου στην εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» της 3.9.2023 με τίτλο «Το παλιό μπακάλικο έγινε λοφτ».

[3]https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_22_850

[4]https://visiteurope.com/en/experience/discover-pafos-where-mythology-meets-magnificence/

[5]https://visiteurope.com/en/experience/seville-embracing-the-future-as-a-smart-destination/

[6]https://visiteurope.com/en/experience/kranj-slovenias-green-getaway/

[7]https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/tourism/awards-and-outreach-activities/eden_el

[8]http://interregcentral.eu/Content.Node/CITYCIRCLE/2.html

[9]http://e-mobilitygorenjska.si/en/e-cycling/

Κάποιοι υποψήφιοι, για να ψαρέψουν στα θολά νερά, αυτοπροβάλλονται ως «απολιτίκ» (ανεξάρτητος, ακομμάτιστος, απολίτικος), ενώ άλλοι, νεότεροι και πιο μοδάτοι, εμφανίζουν «πολυπολιτίκ» προφίλ (πολυσυλλεκτικοί, ανοιχτομάτηδες, γενναιόδωροι). Και τους βλέπουμε, χωρίς έκπληξη είναι η αλήθεια, ευέλικτους χαμαιλέοντες, να μετακινούνται από τη μια ορθοδοξία στην άλλη με μεγάλη ευκολία, χωρίς βέβαια καμιά δέσμευση αλλά ούτε και αντίδραση από το σεπτό ή επαναστατικό ακροατήριό τους, από λειτουργίες σε πανηγύρια κι από κεί σε αντάρτικα λημέρια. Οικολόγοι και φυσιολάτρες, γονυκλινείς κι επαναστάτες την ίδια στιγμή.

Εξέλιπε η αιδώς άραγε? Περίσσεψε η ευγένεια και ο πολιτικός πολιτισμός? Όχι βέβαια! Μάλλον ο καιροσκοπισμός, ο λαϊκισμός και το μεθυστικό θράσος της ψηφοθηρίας περίσσεψαν. Κυριαρχεί η κενότητα του εντυπωσιασμού, το φαίνεσθαι και η υποκρισία, ενώ η επικοινωνία τρώει την ουσία.

Και εξηγούμαι:

Αυτή που εξέλιπε από το προσκήνιο είναι η Πολιτική. Γιατί την αποφεύγουν?

Γιατί η Πολιτική ασχολείται με τη λήψη αποφάσεων, που προϋποθέτει προτάσεις, αντιπαράθεση και επιχειρήματα. Μόνος αρμόδιος γι’αυτό είναι ο ανθρώπινος λόγος, το βουλεύεσθαι των πολιτών, η γνώμη, η «δόξα». Η γνώμη και η απόφαση ανήκει σε όλους, και αυτή είναι η δημοκρατική έννοια της πολιτικής. Η αντιπαλότητα δεν έπαψε ποτέ. Πηγάζει από την αρχή «πάντων χρημάτων μέτρον ἐστὶνἄνθρωπος». Ο άνθρωπος είναι το μέτρο όλων των κοινωνικών και πολιτικών πραγμάτων, που σημαίνει ότι είναι ο ρυθμιστής της πολιτείας εντός της οποίας ζει. Και επειδή κάθε άνθρωπος είναι ισότιμος με οποιονδήποτε άλλον, όλοι δικαιούνται ίση συμμετοχή στη ρύθμιση των κοινών, ίση συμμετοχή στην λήψη των αποφάσεων και την εξουσία. Ειδικότερα αυτό που ισχύει στον χώρο της πολιτικής και της δημοκρατίας είναι η σχετική αλήθεια του συνόλου της πόλεως ή της πλειοψηφίας της (κοινῆδόξαν), για όσον καιρό αυτή θα το κρίνει.

Η Πολιτική είναι ο χώρος της «δόξης». Όλων οι γνώμες μετρούν το ίδιο, αντιπαρατίθενται και η πιο πειστική θα αποτελέσει την απόφαση της πλειοψηφίας. Η «δόξα» δεν είναι τυχαία, αυθόρμητη και ενστικτώδης αλλά έλλογη και τεκμηριωμένη και είναι υπόθεση εμπειρίας, ικανότητας και φρονήσεως (με την αριστοτελική έννοια της πρακτικής σοφίας ως πολιτικής αρετής).

Την αποφεύγουν, γιατί η Πολιτική είναι η διαχείριση της εξουσίας της πόλης από την ίδια την κοινωνία μέσα από δημόσια συζήτηση. Πολιτική σημαίνει λήψη αποφάσεων για μεγάλα κοινωνικά ζητήματα, σημαίνει διακυβέρνηση. Σημαίνει ότι οι πολίτες αποφασίζουν περί των μεγάλων ζητημάτων της πόλης. Γι’ αυτό και στρέφεται κατά του αδιάφορου για τα πολιτικά πράγματα, κατά του απράγμονος, όπως εκφράζεται με μοναδικό τρόπο από τον Περικλή στον Επιτάφιο: «μόνοι γὰρτόν τε μηδὲντῶνδε μετέχοντα οὐκἀπράγμοναἀλλ’ ἀχρεῖον νομίζομεν»(διότι μόνοι εμείς εκείνον που δεν μετέχει σ’ αυτά θεωρούμε όχι φιλήσυχο, αλλά άχρηστο πολίτη).

Η ανάδυση της πολιτικής χαρακτηρίζεται από τη σταδιακή συμμετοχή του δήμου στην όλη διακυβέρνηση της πόλεως. Και στην περίπτωσή μας, ενός Δήμου με κρίσιμο ρόλο ευρύτερα, χαρακτηρίζεται από την προτεραιοποίηση των επιλογών που θα απαιτήσουν πολιτικές αποφάσεις στο νέο δημοτικό συμβούλιο.

Κι εδώ, αυτοί που φιλοδοξούν να τους εκπροσωπήσουν πρέπει τώρα να πάρουν θέση και αύριο να υλοποιήσουν. Αποφεύγουν όμως να δεσμευτούν.

Ας μιλήσω με παραδείγματα: Το Airbnbστην πόλη ως ευκαιρία ή ως απειλή.

Το αν θα επιλεγεί η άνευ όρων παράδοση της πόλης στην κυριαρχία του Airbnbείναι πολιτική απόφαση, που άλλοι με μοναδικό κριτήριο τοπική οικονομική ανάπτυξη θα υποστήριζαν με πάθος, άλλοι με κριτήριο το κολοσσιαίο περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα θα αρνούνταν. Το ποιοι θα ήταν αυτοί οι όροι είναι πολιτική απόφαση. Σ’ αυτά θα ‘πρεπε οι υποψήφιοι να ανοίγουν τα χαρτιά τους, όχι απλώς να διαπιστώνουν το αυτονόητο και προφανές, ότι η μεγάλη ανάπτυξη του οδικού τουρισμού των βαλκανίων γειτόνων μας επιφέρει βαριά επιβάρυνση του κυκλοφοριακού φόρτου, μείωση δημόσιου χώρου, αλλαγή αναπτυξιακού μοντέλου, εκτόξευση των ενοικίων, έλλειψη στέγης μονίμων κατοίκων και φοιτητών και βέβαια πολύ χρήμα σε κάποιους μικροαστούς που πάντα θα ονειρεύονται να γίνουν μεγαλοαστοί και σε πολλές περιπτώσεις αποτελεί συμπληρωματικό εισόδημα σε συνθήκες οικονομικής δυσπραγίας και κρίσης.

Δεν βλέπουμε όμως τέτοιες πολιτικές προτάσεις. Προσωπικά θα έθετα σε δημόσια συζήτηση την ανάγκη ρυθμιστικών παρεμβάσεων από τον Δήμο και την Πολιτεία, όπως, ενδεικτικά, τρεις οικονομικής φύσης προτάσεις, ειδικά για την Καβάλα (αναλογικά και για Θάσο, Παγγαίο και Νέστο, που θέτει κι ένα θέμα πολιτικού διαδημοτικού συντονισμού):

• πρόταση επιβολής φόρου διαμονής στους τουρίστες που διαμένουν σε χώρους βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb), υπέρ του Δήμου, για να αντισταθμίσει τον πολλαπλασιασμό των υποχρεώσεων που δημιουργούνται (απορρίμματα και λύματα, καθαριότητα, επιδείνωση κυκλοφοριακού, όχληση μόνιμων κατοίκων και εκτοπισμός από τα σπίτια τους και τις ακτές, ηχορύπανση και αέρια ρύπανση, αύξηση τροχαίων ατυχημάτων, μπιτσόμπαρα, αλλαγή τρόπου ζωής, μείωση ελεύθερων χώρων)
• πρόταση επιμερισμού στον Δήμο μέρους του αντίστοιχου φόρου διαμονής που εισπράττουν σήμερα τα ξενοδοχεία και αποδίδουν στο κράτος
• πρόταση είσπραξης του τέλους παρεπιδημούντων των παραλιακών καταστημάτων και τραπεζοκαθισμάτων από τον Δήμο (κι όχι από τον ΟΛΚ)

Το πώς θα διαχειριστεί ο Δήμος τα ποσά αυτά είναι βέβαια πολιτική απόφαση:  άλλος θα προτείνει εκδηλώσεις, άλλος στεγαστικό επίδομα για τους φοιτητές (όχι μόνο του ΔΙΠΑΕ αλλά και τους Καβαλιώτες που σπουδάζουν αλλού και υφίστανται κι αυτοί τις συνέπειες της εκτόξευσης των ενοικίων λόγω Airbnb), άλλος θα προτείνει κατασκευή υπόγειων πάρκινγκ ή δημοτική αστυνόμευση κλπ.

Δεν ακούμε όμως ούτε τέτοιες πολιτικές προτάσεις.

Άλλο παράδειγμα:Καλαμίτσα.

Αν ο Δήμος έπαιρνε και «με τη βούλα» την ακτή της Καλαμίτσας, τι θα την έκανες Δήμαρχε? Η ενέργεια απαιτεί πολιτική απόφαση, που δεν την ακούμε αλλά εύκολα μπορούμε να τη φανταστούμε για τους περισσότερους: υπενοικίαση σε επιχειρήσεις (μεγάλες ή μικρές, ανθρώπων της νύχτας και του υποκόσμου ή όχι, τα έχουμε δει όλα στο παρελθόν), αποκλεισμός των μόνιμων κατοίκων, διοργάνωση «Mojitobeachparties», ανάπτυξη τύπου «Mercedes» και άλλα παρόμοια.

Δεν προβαίνουν όμως σε μια πολιτική δέσμευση, έστω κι αυτήν, αλλά περιορίζονται να διατυπώνουν το αίτημα «να την πάρει ο δήμος»(θυμίζω ότι έτσι πήραν όλοι οι Δήμοι τις ακτές το 2016 και μας οδήγησαν στο «κίνημα της πετσέτας»).

Άλλος όμως θα πρότεινε μια διαχείριση ανάλογη του Δήμου Παλαιού Φαλήρου στο Φλοίσβο και αλλού, σε μήκος χιλιομέτρων, με απεριόριστη δωρεάν πρόσβαση όλων των πολιτών, με θαυμάσιες υποδομές, πάρκα, δρόμους περιπάτων και ποδηλάτων, υπαίθριες αθλητικές εγκαταστάσεις και εξοπλισμό, αξιοπρεπή αποδυτήρια και άφθονο νερό και καθαρές τουαλέτες. Κι αυτή πολιτική απόφαση είναι. Δεν ακούμε όμως τέτοιες δεσμεύσεις.

Ανάλογα παραδείγματα έχουμε πολλά στην πόλη μας. Όλοι περιορίζονται να μιλάνε για την «αξιοποίηση των Καπναποθηκών» («όπως έγινε στο Βόλο», λένε κάποιοι, ξεχνώντας τον πρωτοπόρο ρόλο του Πανεπιστημίου και του τότε Νομάρχη Μαγνησίας και Δημάρχου) και για την διαπίστωση του τεράστιου στεγαστικού αποθέματος της Καβάλας, που το μοναδικό θέατρο που έχει όμως είναι ηλικίας 2.500 ετών και η μοναδική αίθουσα εκδηλώσεων το αμφιθέατρο «Ν. Μάρτης», αλλά δεν μας λένε την πολιτική τους θέση. Μπορούμε βέβαια να τη φανταστούμε για τους περισσότερους: αποχαρακτηρισμός τους από διατηρητέες (μερικοί δειλά λένε «μόνο εσωτερικά») και παράδοσή τους σε επιχειρηματίες για να τις «αναδείξουν», να τις εκμεταλλευτούν, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας κλπ. Σημειωτέον ότι, αν αφήσουμε στην άκρη τους αποχαρακτηρισμούς, τεράστιες δυνατότητες και κονδύλια διατίθενται σήμερα και θα διατεθούν όλη την τρέχουσα δεκαετία, στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας, για την επαναχρησιμοποίηση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, καθώς και για την «ανακύκλωση υπαίθριων χώρων» (recyclingoflandscape). Εχουμε και τέτοιους, αν θυμηθούμε τη ζώνη Ιχθυόσκαλας και Αλιπάστων, δηλ. την πρώην Βιομηχανική Περιοχή της Καβάλας. Κι αυτά όμως πολιτικές αποφάσεις είναι.

Μόνο για ένα διατηρητέο επανήλθε η ίδια (μπαγιάτικη όμως, από το 2005) πρόταση: να το αγοράσει ο Δήμος, με ακριβό τίμημα (και να απαλλάξει βέβαια τον ιδιοκτήτη του από την υποχρέωση που έχει βάσει του νόμου να το διατηρήσει και να το συντηρήσει) και να το ενώσει με το Δημοτικό Ωδείο. Είναι η μοναδική πολιτική πρόταση που ακούσαμε για διατηρητέο, και μια ακόμα πρόσφατα για την κατοικία Ν. Γιάντσου στην οδό Φιλίππου. Η σημερινή διοίκηση πάντως στον τομέα αυτό έχει αφήσει το δικό της πολλαπλώς θετικό αποτύπωμα, τόσο με το Παλιό Ωδείο, τη Μεγάλη Λέσχη, την Δημοτική Καπναποθήκη (που ξεκίνησε ο Τσολάκης πριν τον Ευαγγελίου), το διατηρητέο Μούτουλα και άλλα και ο Θ. Μουριάδης έχει έμπρακτα εκφραστεί για τα διατηρητέα. Οι υπογραφές όσων υπογράψαμε –και καταφέραμε– την κήρυξη το 2012 από την Πολιτεία ως διατηρητέων ιστορικών οικισμών των Χιλίων, των Πεντακοσίων και των Δεκαοκτώ, είναι ακόμα νωπές. Καιρός να τα εντάξουμε, μαζί με την Παναγία, σε ένα γιγάντιο πρόγραμμα Σπίτι-το-Σπίτι αποκατάστασης, ώστε να γίνουν όλα αξιοβίωταπρώτα απ’ όλα για τους δημότες μας.

Η Πολιτική λοιπόν, θέλουμε δε θέλουμε κυριαρχεί, ακόμα και στον μικρόκοσμο ενός Δήμου σαν της Καβάλας. Και απαιτεί όχι κοινότυπες διαπιστώσεις, αλλά ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ (έστω, στα λόγια) για μεγάλα κοινωνικά θέματα της πόλης μας, όπως:

• Η ανεργία και ιδίως των νέων ανθρώπων.
• Η ακρίβεια και η διόγκωση των κοινωνικών ανισοτήτων.
• Η προστασία του δημόσιου χώρου.
• Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής.
• Η ανυπαρξία ενός βιώσιμου τουριστικού μοντέλου.
• Η έλλειψη υποδομών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Απέναντι σ’ όλα αυτά, τι προτείνουν οι δημοτικές, ανεξάρτητες ή πολυσυλλεκτικές, παρατάξεις?

Βασίλης Λιόγκας, 24.09.2023

Του Δημήτρη Μαρμάνη*

Οι πρωτοφανείς θερμοκρασίες που βιώσαμε φέτος το καλοκαίρι στη χώρα μας, οι πολλές και μεγάλης έκτασης πυρκαγιές που άφησαν πίσω τους στάχτες και αποκαΐδια και οι πλημμύρες που ακολούθησαν μετά από έντονες βροχοπτώσεις, που ξεπέρασαν κάθε πρόβλεψη με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ολοκλήρωσαν το ζοφερό σκηνικό της κλιματικής αλλαγής με θύματα. Με παντός είδους καταστροφές σε υποδομές, με τεράστιες ζημίες στο ζωικό και φυτικό κεφάλαιο των αγροτών και οι συνέπειες αυτών θα συνεχίζονται για αρκετό χρόνο μέχρι να (και αν..) επουλωθούν.

Πολλές από αυτές τις συνέπειες θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν το κράτος (Δήμος, Περιφέρεια, κεντρική διοίκηση) λειτουργούσε σωστά με τις αρμόδιες υπηρεσίες συντονισμού, με τον σωστό εξοπλισμό και την σωστή επίβλεψη των έργων, όταν αυτά κατασκευάζονταν.

Άλλες από αυτές τις συνέπειες όμως είναι αποτέλεσμα της υπέρβασης των ορίων αντοχής των έργων που κατασκευάσθηκαν σωστά μεν, αλλά δεν επαρκούν πλέον για τα σημερινά δεδομένα των καιρικών συνθηκών.

Το μεγάλο ερώτημα είναι τι πρέπει να κάνουν τώρα οι διοικούντες σε κάθε θέση ευθύνης.

Η κοροϊδία της ανάληψης της «πολιτικής ευθύνης» που ακούμε μετά από κάθε τραγικό γεγονός και τα πολλά « θα» των υποσχέσεων που ακολουθούν, είναι πλέον ξεπερασμένα και μη αποδεκτά απ’ όλους τους πολίτες, γιατί τα περισσότερα από αυτά ξεθωριάζουν στο πέρασμα του χρόνου και ξεχνιούνται μέχρι την επόμενη καταστροφή.

Ο Δήμος Καβάλας, αν και ΔΕΝ δοκιμάσθηκε ιδιαίτερα το φετινό καλοκαίρι, οφείλει να διδαχθεί, από την αποδεδειγμένη ανεπάρκεια άλλων και να προχωρήσει άμεσα σε όλες εκείνες τις ενέργειες που θα θωρακίσουν την πόλη και τους γύρο οικισμούς από παρόμοια φαινόμενα με τις παρακάτω ενέργειες:

1. Άμεσος καθαρισμός των φρεατίων και των κλειστών αγωγών των ομβρίων από φερτά υλικά και ογκώδη αντικείμενα εντός οικισμών.

2. Άμεσος καθαρισμός και διεύρυνση ρεμάτων εντός και εκτός οικισμών και των καναλιών με ιδιαίτερη επιμέλεια στα Τενάγη.

3. Εντοπισμός των προβληματικών θέσεων και διατομών των αγωγών ομβρίων, κατασκευή νέων αγωγών όπου αποδεδειγμένα αυτοί δεν επαρκούν και κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων όπου αυτά κριθούν αναγκαία.

4. Έλεγχος της στατικής επάρκειας και αντοχής των γεφυριών σε πλημμυρικά φαινόμενα, με ενίσχυση και διεύρυνση αυτών όπου κριθεί αναγκαίο.

5. Άμεσος καθαρισμός όλων των εγκαταλελειμμένων οικοπέδων εντός των οικισμών στην πόλη και τα χωριά μας, που έγιναν εστίες μόλυνσης και πιθανά σημεία ανάφλεξης, με γρήγορη διαδικασία ενημέρωσης των ιδιοκτητών όπως προβλέπει η νομοθεσία, για τον άμεσο καθαρισμό και την άρση της επικινδυνότητας όπου υπάρχουν κτίσματα. Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης ο Δήμος αναλαμβάνει την εκτέλεση των απαιτούμενων εργασιών και βεβαιώνει την γενόμενη δαπάνη στους ιδιοκτήτες.

6. Στα περιαστικά δάση γύρο από την Καβάλα και τους άλλους οικισμούς εκτός από τον συνεχή καθαρισμό θα πρέπει να γίνουν τα παρακάτω:

1. Διάνοιξη νέων αντιπυρικών ζωνών
2. Δεξαμενές νερού σε κατάλληλες προσβάσιμες θέσεις

• Διάνοιξη νέων και βελτίωση της βατότητας των υπαρχόντων δασικών δρόμων στους ορεινούς όγκους.

1. Σταδιακή αντικατάσταση κατά διαστήματα των πεύκων με άλλη λιγότερο εύφλεκτη βλάστηση όπου αυτό είναι δυνατόν σε συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες.
2. Εκπαίδευση εθελοντικών ομάδων – υπάρχουν πολλοί σύλλογοι που προσφέρουν ήδη σημαντική υπηρεσία και τους ευχαριστούμε γι’ αυτό – και προμήθεια σε αυτούς κατάλληλου εξοπλισμού για κατάσβεση της φωτιάς και φύλαξη των περιαστικών δασών.
3. Παρακολούθηση με σύγχρονης τεχνολογίας μέσα για έγκαιρη αντίδραση σε περίπτωση φωτιάς σε συνεργασία με την Πυροσβεστική υπηρεσία και την Πολιτική προστασία.

Οι πληγές από την μεγάλη πυρκαγιά του 1985 στην Καβάλα δεν έκλεισαν ακόμη και ας πέρασαν 40 περίπου χρόνια…

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των δημοτικών εκλογών σε λίγες μέρες θεωρώ αναγκαίο το θέμα αυτό να είναι στη πρώτη γραμμή για τον επόμενο δήμαρχο, αν θέλουμε πραγματικά να διδαχθούμε κάτι από τις πρόσφατες συνέπειες των έντονων κεντρικών φαινομένων σε συνδυασμό με την αμέλεια έως ανεπάρκεια πολλών ανευθυνουπευθύνων  – με λίγες μόνο δυστυχώς φωτεινές εξαιρέσεις.

• Ο Δημήτρης Μαρμάνης είναι Αναπληρωτής καθηγητής του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, υποψήφιος δημοτικός σύμβουλοςτου συνδυασμού «ΕΡΓΟ ΤΩΡΑ», με υποψήφιο δήμαρχο τον Χαράλαμπο Χρυσανίδη.

Την προηγούμενη εβδομάδα ανέβασα στο Fb τη νομική μου θέση ότι απαγορεύεται να χωροθετηθούν, κατασκευαστούν και λειτουργήσουν υπόγεια πάρκινγκ κάτω ή δίπλα στις αυλές των σχολείων. Η απαγόρευση αυτή αφορά και την πλατεία Νεαπόλεως (Ποταμουδίων). Από όσους με επέκριναν ζήτησα να το ψάξουν οι ίδιοι. Δεν έχω νέα τους έκτοτε, μπορεί τελικά να συμφωνούν μαζί μου και να μη το λένε δημόσια.

Πιο αναλυτικά, η θέση μου στηρίζεται στα εξής:

Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 37237/ΣΤ1 (ΦΕΚ Β΄ 635/2007) κατά την επιλογή οικοπέδου για την ανέγερση διδακτηρίου πρέπει να αποφεύγεται κατά το δυνατόν η γειτνίαση εκτός των άλλων και με επαγγελματικούς χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και γενικότερα με κάθε χώρο που η λειτουργία του μπορεί να βλάψει την ασφάλεια και την υγεία των μαθητών. Αυτό συνεπάγεται και το αντίστροφο, ότι δηλαδή ΔΕΝ επιτρέπεται να χωροθετηθεί σταθμός αυτοκινήτου δίπλα σε ακίνητο που έχει ήδη χαρακτηριστεί για χρήση εκπαίδευσης.Το Συμβούλιο της Επικρατείαςμε την απόφαση 2363/2018 δεν επέτρεψε την τροποποίηση του Σχεδίου Πόλης που έδινε χρήση πρατηρίου καυσίμου σε οικόπεδο που γειτνιάζει με σχολείο. Θα ρωτήσει κάποιος εύλογα, «μα είναι το ίδιο ένα πάρκινγκ με ένα πρατήριο καυσίμων»; Ο νομοθέτης, που ίσως ξέρει καλύτερα, τα εξομοιώνει, αφούτα εντάσσει στην ίδια τυπολογία τόσο στον Κτιριοδομικό Κανονισμό (ΦΕΚ Δ΄ 59/1989), όσο και στον Κανονισμό Πυροπροστασίας (ΠΔ 41/2018).

Εφόσον μπορεί να λειτουργήσει πρατήριο καυσίμων σε απόσταση τουλάχιστον 30 μέτρων από το περίγραμμα του κτιρίου ενός σχολείου ή άλλου χώρου συνάθροισης κοινού (βλ. άρθ. 11 παρ. 1 του Ν. 3897/2010), αυτό σημαίνει ότι μπορεί να λειτουργήσει χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων που βρίσκεται στην ίδια ή μεγαλύτερη απόσταση. Αυτό αφορά το πάρκινγκ του Αγίου Ιωάννη.

Τέλος, σύμφωνα με το άρθ. 321 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (ΦΕΚ Δ΄ 580/1999) «τα εκπαιδευτήρια (ιδιωτικά ή δημόσια) στοιχειώδους και μέσης βαθμίδας εκπαίδευσης και άλλες παρεμφερείς χρήσεις» επιβάλλεται να έχουν μία θέση ανά 1 έως 3 αίθουσες διδασκαλίας. Είναι θέσεις που προβλέπονται για το εκπαιδευτικό και το διοικητικό προσωπικό. Στο καινούργιο Δημοτικό Σχολείο του Αμυγδαλεώνα δημιουργήθηκε τέτοιος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όπως και στη νέα πτέρυγα του 3^ου Γυμνασίου.

Όσον αφορά τις προτάσεις τα υπόγεια πάρκινγκ σε άλλους χώρους, ισχύουν τα εξής:

Υπόγεια πάρκινγκ επιτρέπεται να κατασκευαστούν κάτω από κοινόχρηστους χώρους υπό τον όρο ότι δεν αναιρείται ούτε παρακωλύεται ουσιωδώς η κοινή χρήση (άρθ. 324 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας). Κοινόχρηστοι χώροι είναι οι κάθε είδους δρόμοι, τα πεζοδρόμια, οι πλατείες, τα άλση και όλοι γενικά οι ελεύθεροι χώροι που καθορίζονται από το ρυμοτομικό σχέδιο ή έχουν τεθεί σε κοινή χρήση με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Oι αυλές των σχολείωνδεν είναικοινόχρηστοι χώροι, διότι αποτελούν προέκταση της σχολικής μονάδας και εξυπηρετούν τις σχολικές ανάγκες γυμναστικής, αναψυχής και ξεκούρασης των μαθητών. Σύμφωνα με το άρθ. 39 παρ. 2  του Ν. 1566/1985 «Ως διδακτήριο νοείται όχι μόνο το ακίνητο όπου στεγάζεται και λειτουργεί το σχολείο, αλλά και οι υπόλοιποι χώροι, όπως τα γυμναστήρια, τα εργαστήρια, τα υπόστεγα, η αυλή, ο σχολικός κήπος».

Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της Καβάλας (ΦΕΚ τεύχος ΑΑΠΘ 69/2013) προβλέπει υπόγειαπάρκινγκ στη «Ροδόπη», στο οικόπεδο των Λαζαριστών  στις πλατείες Ελευθερίας και Νεαπόλεως και στο οικοδομικό τετράγωνο ανατολικά από τις Καμάρες (για το οικόπεδο απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη δεν χρειάζεται ειδική πρόβλεψη, γιατί η περιοχή έχει χρήση Γενικής Κατοικίας) και ότι πρέπει να εκπονηθεί σχετική ειδικήμελέτη σκοπιμότητας – εφικτότητας για κάθε χώρο (σελ. 760). Παράλληλα, και όχι αντιφατικά, ορίζει ότι στουςπαραπάνω κοινόχρηστους χώρους επιτρέπονται μονάχα οι χρήσεις που αναφέρονται στο άρθ. 9 του ΠΔ της 23.2/6.3.1987 (ΦΕΚ Δ΄ 166), δηλαδή αναψυκτήρια, αθλητικές εγκαταστάσεις, πολιτιστικά κτίρια και χώροι συνάθροισης κοινού (σελ. 758).

Κατά το Συμβούλιο της Επικρατείας οι χρήσεις αυτές προηγούνται. Με την απόφαση 2384/2005 το ΣτΕέκρινε σε παρόμοια περίπτωση στην Καλαμαριά ότι ο υπόγειος χώρος στάθμευσης δεν είναι επιτρεπόμενη χρήση παρότι προβλέπεται από το Σχέδιο Πόλης, διότι η αυξημένη κίνηση οχημάτων αναιρεί ή, πάντως, μειώνει ουσιωδώς τη βασική πολεοδομική λειτουργία του πρασίνου(βλ. και Πρακτικά Επεξεργασίας ΣτΕ 256 και 258/ 2001). Γενικά, οι τροποποιήσεις στο Σχέδιο Πόλης πρέπει να βελτιώνουν και όχι να επιφέρουν δυσμενείς συνέπειες στην ποιότητα της ζωής (Ολομέλεια ΣτΕ 3144/2004 κά).Συνεπώς απαιτείται μια σύνθετη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σύμφωνα με την ΥΑ 958/2012 (Β΄ 21), που θα αποδείξει αν πράγματι βελτιώνονται οι συνθήκες χάρη στη λειτουργία υπόγειου σταθμού αυτοκινήτων.

Τη βασική πολεοδομική λειτουργία του πρασίνου δεν πρέπει να αναιρούν ή, πάντως, να παρεμποδίζουν σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ οι βοηθητικές κατασκευές που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του υπόγειου πάρκινγκ αλλά αναγκαστικά τοποθετούνται στην επιφάνεια. Τέτοιες εγκαταστάσεις είναι η είσοδος και η έξοδος των οχημάτων και των πεζών, οι έξοδοι κινδύνου, τα φρεάτια των ανελκυστήρων και οι μονάδες θέρμανσης, ψύξης και εξαερισμού. Σε ακίνητα όπως η Ροδόπη και οι Λαζαριστές, απαιτείται έγκριση και από το Υπουργείο Πολιτισμού, επειδή γειτνιάζουν με κτίρια που είναι χαρακτηρισμένα ως μνημεία.

Συνοψίζοντας:

• Υπόγειο πάρκινγκ αυτοκινήτων απαγορεύεται απολύτως να γίνει σε αυλές σχολείων.
• Με τα μέχρι τώρα νομικά δεδομένα δεν επιτρέπεται να γίνει υπόγειος σταθμός στην πλατεία Νεαπόλεως (Ποταμουδίων).
• Οι ίδιες νομικές συνθήκες καθιστούν ιδιαίτερα δύσκολη την κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ στον χώρο της Ροδόπης.
• Η παραπάνω πολύ περιεκτική και σύντομη ανάλυση δεν προσέγγισε καθόλου δύο καίρια ζητήματα: 1) Το τεράστιο οικονομικό κόστος, και, 2) Τη σχέση κόστους – οφέλους (ή και ζημίας από την επιβάρυνση της κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης).

Δεν είναι τυχαία η ανούσια κριτική των αντιπάλων του Θ. Μουριάδη με κατά συρροή παράθεση φωτογραφιών και βασικό επιχείρημα την καλύτερη δήθεν διαχείριση των δημοτικών πραγμάτων και την παραγωγή «έργου».

Μια ματιά στα προγράμματα που έχουν κυκλοφορήσει αρκεί για να δείξει πόσο χαμηλά βρίσκεται ο πήχυς των απαιτήσεων και των διεκδικήσεών τους από την πολιτεία, αν ποτέ διοικούσαν:

• Επαναλαμβάνονται χιλιοειπωμένες κοινότοπες προτάσεις, πολλές απ’ αυτές της ΔΑΣ προ 15ετίας, στερούμενες φαντασίας, γενικόλογες και αόριστες: «τον σχεδιασμό επανάχρησης κτιρίων και χώρων», «νέα σύγχρονη κυκλοφοριακή μελέτη», «προβάλλουμε τα στοιχεία της ιστορίας μας», «καταρτίζουμε συνεκτικό τουριστικό πρόγραμμα προβολής» ή «πρόγραμμα παρεμβάσεων στην παλιά πόλη». Τίποτα απ’ αυτά δεν μπορεί να υλοποιηθεί στην πράξη αν δεν υπάρχει πολιτική βούληση, διάθεση διεκδίκησης χρηματοδότησης από την πολιτεία, αποδεδειγμένη αποσύνδεση από οποιαδήποτε μικρά και μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και μία σταθερή πυξίδα: όφελος για το κοινωνικό σύνολο. Ας μας πουν λοιπόν οι υποψήφιοι δήμαρχοι πώς εννοούν την περιώνυμη «αξιοποίηση» κτιρίων και χώρων; Μήπως παράδοση, με όρους αδιαφάνειας (ή και νομιμοφάνειας), σε ποικιλώνυμους «επενδυτές»; Η απάντηση θαναι μια καθαρή πολιτική θέση που όμως θα καταδείξει ποιον τελικά θα ωφελήσει αυτή η καταστροφική για τις ανάγκες της πόλης «ανάπτυξη»; Ας μας πουν: Δεσμεύονται στην σπίτι-το-σπίτι ανάπλαση της Παναγίας και των πιο υποβαθμισμένων συνοικιών, ή των διατηρητέων προσφυγικών οικισμών (Χίλια, Πεντακόσια, Δεκαοκτώ); Ή μόνο το κέντρο «Ξενοδοχείον η Καβάλα» υπάρχει γι’ αυτούς; Δεσμεύονται για αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των καπναποθηκών για κοινωνικές ανάγκες;
• Δεν μιλούν για την Καβαλιώτικη γη ανάμεσα στην Καλαμίτσα και το Παληό (πρώην ΔΕΠΟΣ για όσους θυμούνται), πάνω από 1000 στρέμματα, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως Τράπεζα Γης του Δήμου για πολύτιμες ανταλλαγές οικοπέδων για εφαρμογή του Σχεδίου Πόλης, παραγωγή δημόσιου χώρου και κοινής χρήσης, ώστε η πόλη να ανασάνει. Δεσμεύονται σ’ αυτό οι υποψήφιοι δήμαρχοι;
• Όσο για την ίδια την Καλαμίτσα και τις «δυναμικές» τους διεκδικήσεις: Δεσμεύονται ότι η Καλαμίτσα δεν θα μετατραπεί σε μπιτσόμπαρο, εκτοπίζοντας τους μόνιμους κατοίκους, όπως συνέβη με τους Αμμόλοφους της Περάμου; Δεσμεύονται ότι ποτέ δεν θα πωληθεί το στοιχειώδες δικαίωμα της κολύμβησης και της απόλαυσης της φύσης;
• Αδρανούν στον εγκλωβισμό περιοχών όπως το Παληό, το Βασιλάκι και η Πλατανούσα (Πλατανάκια) μέσα σ’ ένα κατ’ ευφημισμό «Αισθητικό Δάσος» (που σε άλλα τμήματά του καρατομείται αδίστακτα από το ίδιο το Δημόσιο). Ας μας πουν οι υποψήφιοι δήμαρχοι: Δεσμεύονται στην επέκταση του Αισθητικού Δάσους με ταυτόχρονη τροποποίηση των ορίων του; Δεσμεύονται για το μεγάλο Ανατολικό Πάρκο στο Στρατόπεδο Ασημακοπούλου; Δεσμεύονται για τη μετατροπή της περιοχής της Ιχθυόσκαλας και του Δάσους της Παναγούδας στο απαραίτητο Δυτικό Πάρκο αναψυχής;
• Παράλληλα, αν και βλέπουν τι γίνεται αυτή τη στιγμή γύρω μας με τις πλημμύρες και τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής (θυμίζω παρόμοιες πλημμύρες στο Παληό πριν λίγα χρόνια), αδιαφορούν για την οριοθέτηση των ρεμάτων από την αρχή τους μέχρι τη θάλασσα, δεδομένου ότι δάση, αιγιαλοί, παραλίες και ρέματα, ως φυσικός πλούτος και λαϊκή περιουσία, πρέπει να καταγράφονται ΜΕ ΑΚΡΙΒΕΙΑ και να προστατεύονται ΑΠΟΛΥΤΑ. Τα ρέματα, που τόση σημασία έχουν για την αντιπλημμυρική προστασία της πόλης, που επιπλέον είναι φυσικοί αεραγωγοί, θα ‘πρεπε να αντιμετωπίζονται, με τη χλωρίδα και την πανίδα τους, σαν οικοσυστήματα μεγάλης σημασίας για την ισορροπία του περιβάλλοντος, ειδικά όταν διασχίζουν οικισμούς. Δεν πρέπει να οδηγηθούμε σ’ αυτό που έγινε μέσα στην πόλη, που δεν έχει ούτε ένα ρέμα, και όσα εμφανίζονται ακόμα, στένεψαν απελπιστικά και τσιμενταρίστηκαν. Αντίθετα, μια Διοίκηση που θα λειτουργούσε με γνώμονα τις κοινωνικές ανάγκες και την περιβαλλοντική προστασία, θα έθετε σε πρώτη προτεραιότητα στην Καβάλα την ολοκληρωμένη οικολογική διαχείριση των ρεμάτων και παραρεμάτιων ζωνών και την ένταξή τους στο δίκτυο των ελεύθερων χώρων πρασίνου και πράσινων διαδρόμων. Θα προωθούσε έργα καθαρισμού και διάνοιξης της κοίτης των ρεμάτων, ειδικές παρεμβάσεις και έργα αποκατάστασης και ανάπλασης των παραρεμάτιων ζωνών, θα προστάτευε τον φυσικό σχηματισμό και το ανάγλυφο κάθε ρέματος, ίσως και να εμπλούτιζε τη χλωρίδα του.
• Μιλούν για κοινωνικά θέματα περιορίζοντας τη συζήτηση μόνο σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες ακραίας φτώχειας και αγνοούν εμφανώς, το τεράστιο ζήτημα κοινωνικής στέγης, το αίτημα εκατοντάδων συμπολιτών μας για δωρεάν διάθεση όλων των εντός σχεδίου κατοικημένων «δημοσίων κτημάτων» στους κατόχους τους, όπως έγινε επί Υφυπουργίας Δημοσθενόπουλου με νόμο το 1984. Ίσως δεν θέλουν να κατηγορηθούν για λαϊκισμό. Ίσως όμως, ακόμα χειρότερα, εποφθαλμιούν αυτά τα ανυπεράσπιστα οικόπεδα για να καλύψουν ανάγκες του σχεδίου πόλης αζημίως για το κράτος, όπως επιχειρήθηκε ανοιχτά για 130 απ’ αυτά, συνολικά 35 στρεμμάτων, το 2005 επί διοίκησης Εριφυλλίδη πατρός. Θέματα όπως η δίκαιη και ορθολογική επαναχάραξη του αιγιαλού από το παλιό Νοσοκομείο ως τα Σφαγεία, που ξεκίνησε η διοίκηση Μουριάδη, η αντινομία της ύπαρξης δάσους εντός σχεδίου στον Προφήτη Ηλία πάνω από την οδό Ι. Αστεριάδη, τα εναπομείνοντα 850 δημόσια κτήματα μικρά φτωχά και συνοικιακά, πρέπει να αποτελέσουν στοιχεία ενασχόλησης των υποψηφίων δημάρχων και του αυριανού δημοτικού συμβουλίου. Δεσμεύονται οι υποψήφιοι δήμαρχοι σ’ αυτό το τεράστιο εντελώς τοπικό κοινωνικό πρόβλημα;
• Μιλούν για το κυκλοφοριακό με όρους της προηγούμενης 20ετίας αγνοώντας τον πολλαπλασιασμό των αναγκών σε υποδομές που έχει φέρει την τελευταία πενταετία η ραγδαία αστικοποίηση και ο υπερπολλαπλασιασμός του οδικού τουρισμού που έχει υπερβεί την φέρουσα ικανότητα του τουρισμού στην Καβάλα με τις ίδιες υποδομές εδώ και πολλές δεκαετίες. Δυστυχώς οι προ 20ετίας δοκιμασμένες συνταγές που εξαγγέλλονται παρ’ ό,τι απέτυχαν (το ίδιο όνομα συγκοινωνιολόγου ακούγεται όπως παλιά, επιχορήγηση του ΚΤΕΛ από τον Δήμο που έσβησε σαν φωτοβολίδα στην προηγούμενη απόπειρα, η δημοτική αστυνόμευση), είναι μέτρα Ελβετίας σε υποδομές Ουγκάντας. Νέοι οδικοί άξονες, ανισόπεδοι κόμβοι, αποκέντρωση μαγνητών κυκλοφορίας, αναδιάταξη των δυτικών εξόδων της πόλης, υπόγειες σήραγγες, εφαρμογή του σχεδίου πόλης όσον αφορά τα υπόγεια πάρκινγκ και διαπλατύνσεις δρόμων, μια δημοτικοσυνεταιριστική αστική συγκοινωνία με στόχο τον εκσυγχρονισμό και ανανέωση των λεωφορείων (πχ ηλεκτροκίνηση), σε συνεργασία με μικροεπιχειρηματίες ΚΤΕΛ και ίσως ταξιτζήδες, με στόχο
  πύκνωση δρομολογίων και αξιοπρεπή, άνετη και φθηνή συγκοινωνία με
  γενναία κρατική χρηματοδότηση. Ακόμα, η εφαρμογή του Σχεδίου Πόλης σε κομβικούς δρόμους (πχ Ομονοίας άνω Αγίου Παύλου μέχρι Παράδεισο), θα ανακούφιζαν την πόλη, όπως γίνεται στις σύγχρονες πόλεις. Και δεν ξεχνώ την Περιμετρική, που πρώτη η ΔΑΣ απαίτησε εδώ και πολλά χρόνια, σ’ όλο της το μήκος από την Καλαμίτσα ως το Περιγιάλι, με τους 8 συνδετήριους άξονες αλλά προφανώς με όρους αειφορίας και προάσπισης του Αισθητικού Δάσους της Καβάλας.

Δεν αδικώ τους επίδοξους διεκδικητές της δημαρχίας όταν διαπιστώνω στόχους μόνο μικροπαρεμβάσεων και συντήρηση ανεπαρκών πλέον υποδομών ή επανάληψη παρωχημένων θέσεων αποτυχημένων διοικήσεων. Εφτασαν ορισμένοι στο σημείο για τα χωριά της δημοτικής ενότητας Φιλίππων να εξαγγέλλουν είτε δρομολογημένα έργα από την διοίκηση Μουριάδη (όπως την ύδρευση από το Κεφαλάρι), είτε έργα συντήρησης (πχ ασφαλτοστρώσεις και γήπεδα), ακόμα και ενίσχυση των τοπικών συλλόγων, παραβιάζοντας ανοιχτές θύρες. Λείπουν βασικά θέματα και ιδιαίτερα προβλήματα της υπαίθρου για :

• σύγχρονα έργα άρδευσης και προστασίας του κάμπου, με κατασκευή Ταμιευτήρων, Λιμνοδεξαμενών και άλλων έργων (τρικάναλο Κρηνίδων, ανατολική Τάφρος, πηγές Λυδίας, ζώνη Βιολογικού μέχρι Δάτο-γέφυρα, Ρέμα Κοκκάλων και Κρηνίδων), βάσει υφισταμένων μελετών εδώ και δεκαετίες
• διάσωση, προστασία και βελτίωση της γης υψηλής παραγωγικότητας και δίκαιους αναδασμούς
• αναγέννηση της κτηνοτροφίας στο ορεινό τμήμα και εκτεταμένες δασώσεις και αναδασώσεις
• εντατικοποίηση της συντήρησης και ανάδειξης ολόκληρου του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων.

Λείπουν μέτρα για την αλιεία στην τρίτη ιχθυόσκαλα της Ελλάδας και για το καρνάγιο. Οι μαρίνες εκτόπισαν τα γρι-γρι, όπως τα Airbnb εκτοπίζουν τις μόνιμες κατοικίες, όπως τα Blue Horizon τους Αντώνηδες, όπως οι σελέμπριτις τους γηγενείς απ’ τα μνημεία της πόλης.

Όσο για την περίφημη κοινωνική πολιτική και τις δήθεν φρέσκιες ιδέες; Ας μας πουν αν δεσμεύονται σε:

• μια κοινωνική αναπροσαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής δημοτικών τελών και τελών ύδρευσης- άρδευσης-αποχέτευσης
• ενίσχυση/κίνητρα τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων για πράσινο και κυκλικό μετασχηματισμό, μέσα από Τοπικές Πράσινες Συμφωνίες
• επείγοντα μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας
• ίδρυση κέντρων υγείας αστικού τύπου
• ίδρυση νέων παιδικών σταθμών
• πρόγραμμα ταχύρρυθμης μετασκευής κτιρίων σε σπουδαστικές εστίες
• ειδικά μέτρα για σπουδαστές-μαθητές-ανέργους (συγκοινωνία, πολιτισμός, σίτιση)
• διάλογο σε μεγάλα κοινωνικά θέματα που εξαρτώνται από άλλους, όπως ο ΦΠΑ στο νερό, τα μισθώματα της παραλίας στον ΟΛΚ ΑΕ κ.α.

Εν κατακλείδι:

Η σύμπνοια όλων των πλευρών σε ορισμένα σημαντικά οριζόντια ζητήματα είναι αναγκαία (παραχώρηση γης ΔΕΠΟΣ, αναβάθμιση αστικών συγκοινωνιών, επαναχρησιμοποίηση κτιρίων και χώρων, δημόσια κτήματα, κρατικές και κοινοτικές χρηματοδοτήσεις) και μάλιστα η ευρύτερη συναίνεση των θεσμικών πολιτικών παραγόντων της πόλης.

Το κλειδί της ριζικής αναγέννησης της Καβάλας ως πόλης της επόμενης δεκαετίας, μιας πόλης σύγχρονης, με υποδομές, βιώσιμης, ανθεκτικής και κυκλικής, βρίσκεται στην αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, με όρους οικονομικής ευημερίας, προστασίας του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς και κυρίως κοινωνικής δικαιοσύνης.

Για τη στρατηγική αυτή ο Σύγχρονος Δήμος εκμεταλλεύτηκε και διεκδίκησε κάθε δυνατό χρηματοδοτικό πρόγραμμα της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για έργα υποδομών και βελτίωσης της καθημερινότητας, προς όφελος των συμπολιτών μας. Το ίδιο θα κάνει και τώρα.

Βασίλης Λιόγκας, 7.9.2023

Bruegel: Ο Πύργος της Βαβέλ

Η ανακοίνωση της Υπηρεσίας Πρασίνου του Δήμου Καβάλας για την «πτώση» του πεύκου στην Πλατεία Καπνεργάτη δεν μας καλύπτει.

Η Υπηρεσία Πρασίνου θα πρέπει άμεσα να απαντήσει, εμπεριστατωμένα και με στοιχεία, στα ακόλουθα ερωτήματα:

1. Υπάρχει μελέτη για την τύχη των δέντρων της Πλατείας Καπνεργάτη κατά τη διάρκεια των έργων και μετά την ολοκλήρωση της ανάπλασης; Τι προβλέπει η μελέτη (αν υπάρχει) για το ποια δέντρα θα παραμείνουν στην πλατεία, ποια δέντρα μπορούν να μεταφυτευθούν σε άλλους κοινόχρηστους χώρους και ποια δέντρα πρέπει να κοπούν γιατί δεν γίνεται ούτε να παραμείνουν ούτε να μεταφυτευθούν; Σε αντίστοιχες αναπλάσειςπ.χ. Πλατεία Κολωνακίου στην Αθήνα υπήρχαν αναλυτικές μελέτες (είναι άλλη συζήτηση βέβαια το εάν αυτές οι μελέτες εφαρμόστηκαν ή όχι).

2. Τι προέβλεπε η μελέτη (εάν υπάρχει) για το συγκεκριμένο πεύκο; Παραμονή στον χώρο της πλατείας, μεταφύτευση ή κοπή;

3. Για τα δέντρα που θα κοπούν, προβλέφθηκε αντικατάστασή τους με δέντρα σε άλλους κοινόχρηστους χώρους του Δήμου Καβάλας, ούτως ώστε να μην επηρεαστεί αρνητικά το ισοζύγιο πρασίνου της πόλης;

4. Για να έχουμε και μια πιο συνολική εικόνα, πόσα δέντρα κόπηκαν και πόσα δέντρα φυτεύθηκαν τα τελευταία 3 χρόνια από την Υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου Καβάλας;

Ακόμη και εξ αμελείας, η θυσία ενός δέντρου 60 ετών στον βωμό της ανάπλασης παραμένει ΕΓΚΛΗΜΑ. Και όποιος αδυνατεί να το καταλάβει δεν δικαιούται να πιστεύει ότι ζει σε μια ευρωπαϊκή πόλη του 21ου αιώνα.

Ανάμεσα στις προτάσεις μας για το πράσινο στην Καβάλα και τους Φιλίππους, οι οποίες θα παρουσιαστούν αναλυτικά, θα ήθελα να ξεχωρίσω την ίδρυση Παρατηρητηρίου Αστικού Πρασίνου (τέτοια παρατηρητήρια έχουν συσταθεί ήδη στους Δήμους Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Δράμας). Η προστασία του πρασίνου δεν είναι απλώς προτεραιότητα, είναι απόλυτη ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ.

Για τη δημοτική παράταξη ”Η Καβάλα Μπροστά”

Γιάννης Εριφυλλίδης

Υποψήφιος Δήμαρχος Καβάλας