Ιστορία

 – Τι αποκαλύπτει η μελέτη για τους προγόνους μας

 Πως ζούσε πριν από 11.000 χρόνια ένας τροφοσυλλέκτης στην Αστυπάλαια; Πως έτρωγε ένα Λακεδαιμόνιος στην Σπάρτη της αρχαίας περιόδου; Πως έμοιαζε η γυναίκα με τρυπανισμό από τα ‘Αβδηρα; Οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και ακόμα περισσότερα, είναι τα αποτελέσματα ενός πρωτοποριακού έργου με την επωνυμία BioMuse, που μετατρέπει τα θραύσματα των οστών σε ζωντανές ιστορίες ανθρώπων, αποκαλύπτοντας πολύτιμα μυστικά από την άγνωστη εν πολλοίς ζωή των προγόνων μας.

Τα αποτελέσματα αυτού του έργου που υλοποιείται από το Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) με την συμμετοχή τριών ακόμα φορέων (της ομάδας Παλαιογενετικής του πανεπιστημίου Mainz, του Reiss-Engelhorn – Museen Mannheim και της TETRAGON), παρουσιάζονται στο αρχαιολογικό μουσείο Δράμας μέχρι τις 7 Απριλίου 2025 μέσα από μια εντυπωσιακή περιοδική έκθεση.

Το ευρωπαϊκό έργο BioMuse συνδυάζει τεχνολογίες αιχμής και διεπιστημονικές μεθόδους για να ανασυστήσει την καθημερινή ζωή, τη διατροφή και τη γενετική ιστορία ανθρώπων που έζησαν στον ελληνικό χώρο ακόμα και πριν από 11.000 χρόνια. Η έκθεση, έχοντας περιοδεύσει σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας, παρουσιάζει με ένα μοναδικό τρόπο τις ιστορίες – βιογραφίες δέκα ανθρώπων που έζησαν σε διαφορετικές περιοχές στον ελλαδικό χώρο αναλύοντας τον τρόπο ζωής τους, την καθημερινότητά τους και τις συνήθειες τους.

«Στην πραγματικότητα εκείνο που κάναμε στο πλαίσιο του προγράμματος ήταν να μελετήσουμε τα οστά αυτών των ανθρώπων ώστε να συνθέσουμε τις ιστορίες τους με βάση στοιχεία όπως η ηλικία, το φύλο τους, το τι έτρωγαν», υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστήριου Φυσικής Ανθρωπολογίας του ΔΠΘ και υπεύθυνη του προγράμματος Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου.

«Η εξέταση των οστών αυτών των ανθρώπων», επισημαίνει η κ. Παπαγεωργοπούλου, «μας έδωσε την ιστορία τους η οποία ενδυναμώθηκε και από τα διάφορα κτερίσματα που βρέθηκαν στους χώρους ταφής τους. Μέσα από την έρευνα και την ανάλυση συγκεντρώσαμε πολύτιμα στοιχεία για τη ζωή τους, τι έτρωγαν, ποιος ήταν ο σωματότυπός τους, τι χρώμα μάτια και μαλλιά είχαν, το ύψος και το βάρος τους. Όλα αυτά παρουσιάζονται στην έκθεση μέσα σε δέκα πόστερ όπου στη μια πλευρά ο άνθρωπος αυτός παρουσιάζει την προσωπική του ιστορία σε πρώτο πρόσωπο και στην άλλη πλευρά παραθέτονται τα υπόλοιπα στοιχεία μαζί με πληροφορίες για τις παθήσεις, τους τραυματισμούς που τους ταλαιπωρούσαν, τη γενετική προδιάθεση, τις μετακινήσεις τους αλλά και τις δυσανεξίες που είχαν σε διάφορα τρόφιμα».

   Τα οστά μοναδικό τεκμήριο ζωής των ανθρώπων στην αρχαιότητα

Αξίζει να σημειωθεί πως η επιλογή αυτών των δέκα ανθρώπων, οι ιστορίες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση, δεν είναι τυχαία καθώς σχετίζεται με τις έρευνες που έγιναν σε συγκεκριμένες περιοχές. «Στο εργαστήριο μελετάμε οστεολογικό υλικό από πολλές περιοχές όπου γίνονται ανασκαφές», σημειώνει η καθηγήτρια του ΔΠΘ και συνεχίζει, «αυτή την στιγμή το περισσότερο υλικό που μελετάμε εδώ και χρόνια είναι από τις ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη για την κατασκευή του μετρό για το οποίο πήραμε και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ώστε να μελετήσουμε τον πληθυσμό της πόλης της Θεσσαλονίκης. Την ίδια στιγμή, έχουμε μελετήσει οστεολογικό υλικό από άλλες Εφορείες αρχαιοτήτων. Η επιλογή των ανθρώπων έγινε βάσει συγκεκριμένων δεδομένων. Όλοι πρέπει να είχαν εκείνα τα σκελετικά τμήματα που μπορούν να είναι διαγνωστικά για τις μελέτες των στοιχείων που θέλουμε να ελέγξουμε, να είναι επίσης από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και από διαφορετικές χρονολογικές περιόδους, αλλά να έχουν και κάποια ταφικά ευρήματα».

Τα οστά είναι ένα μοναδικό τεκμήριο για την ζωή των ανθρώπων στην αρχαιότητα. Η ανασκαφή, η φύλαξη και η μελέτη τους, ορίζονται από επιστημονικές αρχές και κανόνες δεοντολογίας. Οι αναλύσεις γίνονται σε εξειδικευμένα εργαστήρια και όπως σε κάθε επιστήμη, εφαρμόζονται συγκεκριμένα ερευνητικά πρωτόκολλα. Η σύνθεση μιας οστεοβιογραφίας, είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας πολλών επιστημόνων από διαφορετικά ερευνητικά πεδία. Ανθρωπολόγοι, αρχαιολόγοι και γενετιστές μελετούν και αναλύουν τα δεδομένα, ενώ μουσειολόγοι, συντηρητές, γραφίστες και αρχιτέκτονες φροντίζουν για την ανασύνθεση και ανάδειξη των αρχαίων βιογραφιών.

Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται με τον καλύτερο τρόπο στους επισκέπτες της έκθεσης που φιλοξενεί το αρχαιολογικό μουσείο Δράμας. Η προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας Βασιλική Πουλιούδη στα εγκαίνια της έκθεσης αναφέρθηκε στην προσπάθεια που κάνει το μουσείο να αναδείξει σημαντικές πτυχές της ιστορίας της πατρίδας μας. Η διευθύντρια του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας του ΔΠΘ κ. Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου έκανε μια καθόλα ενδιαφέρουσα ξενάγηση σε όλους τους παραβρισκόμενους παρουσιάζοντας τους με μοναδικό τρόπο κάθε έναν από τους δέκα προϊστορικούς ανθρώπους που μελετήθηκαν.

   Οι ιστορίες και οι ταυτότητες των ανθρώπων

Η τροφοσυλέκτης της Αστυπάλαιας, η φύλακας της μνήμης από τα Παλιάμπελα Ροδίτη, η μητέρα από τον ‘Αγιο Παντελεήμονα Φλώρινας, ο Λακεδαιμόνιος από την Σπάρτη, η γυναίκα με τρυπανσμό από τα ‘Αβδηρα, ο ευγενής και η δέσποινα από το Αρχοντικό Πέλλας, ο παρατηρητής της ιστορίας από την Τενέα, ο κάτοικος της πόλης από την Θεσσαλονίκη και ο πολεμιστής από την Ντόλιανη Θεσπρωτίας, είναι οι δέκα άνθρωποι οι ιστορίες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση και συστήνονται στους επισκέπτες μέσα από τα χαρακτηριστικά των οστών τους.

Αναμφισβήτητα, από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, είναι αυτή της γυναίκας από τα ‘Αβδηρα η οποία είχε υποστεί τρυπανισμό, την εγχείρηση δηλαδή που έκαναν οι αρχαίοι στον εγκέφαλο την οποία μάλιστα περιγράφει πολύ καλά ο Ιπποκράτης. «Η γυναίκα αυτή από τις αναλύσεις που κάναμε», εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η κ. Παπαγεωργοπούλου, «φαίνεται πως είχε την προδιάθεση της ναρκοληψίας. Είναι πολύ πιθανόν να έπασχε από αυτή την ασθένεια γιατί τρεις φορές επανέλαβαν την επέμβαση και τις τρείς φορές έζησε. Αυτό το καταλαβαίνουμε από το ποσοστό ίασης του κρανίου κάθε φορά».

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ιστορία μιας γυναίκας από την εποχή του Σιδήρου, από μια ανασκαφή στον οικισμό ‘Αγιο Παντελεήμονα στο Αμύνταιο Φλώρινας που ήταν ενταφιασμένη σε συγκρότημα ταφικών τύμβων. Από την γενετική ανάλυση φάνηκε πως ήταν ενταφιασμένη μαζί με την κόρη της και την πεθερά της. «Αυτό έχει τρομερό ενδιαφέρον γιατί μας παρουσιάζει τα πατρογονικά και μητρογονικά συστήματα της εποχής, αλλά και την συνήθεια της μετακίνησης της γυναίκας μετά τον γάμο της», σημειώνει η κ. Παπαγεωργοπούλου.

Τέλος, στην έκθεση παρουσιάζεται και η γλυπτική αναπαράσταση του προσώπου του παρατηρητή της ιστορίας από την Τενέα ο οποίος όπως φαίνεται ήταν λάτρης του καλού κρασιού γι΄ αυτό και οι συγγενείς του επέλεξαν μια κύλικα να συντροφεύει την ταφή του.

Βασίλης Λωλίδης

Οι πρόσφατες ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Πέργης, έχουν φέρει στο φως αξιοσημείωτα αγάλματα που ρίχνουν φως στην καλλιτεχνική κληρονομιά της περιοχής. Φωτογραφία: Türkiye Directorate of Cultural Heritage and Museums.

Κατά τη διάρκεια ανασκαφών αποκαλύφθηκαν πέντε διαφορετικά αγάλματα στην αρχαία ελληνική πόλη Πέργη, στην Αττάλεια, η οποία αργότερα έγινε μία από τις πιο καλά οργανωμένες ρωμαϊκές πόλεις της Ανατολίας.

Η Πέργη είναι μια αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας, σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων από την Αττάλεια. Ιδρύθηκε την Ελληνιστική περίοδο, περίπου τον 3ο αιώνα π.Χ. και εξελίχθηκε σε σημαντικό κέντρο του εμπορίου και του πολιτισμού στην περιοχή.

Η πόλη κατοικήθηκε αρχικά από Πάμφυλους και αργότερα, περιήλθε στον έλεγχο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον 1ο αιώνα π.Χ. Η αρχαία πόλη είναι στον προσωρινό κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2009.

Οι πρόσφατες ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Πέργης, έχουν φέρει στο φως αξιοσημείωτα αγάλματα που αποκαλύπτουν την καλλιτεχνική κληρονομιά της περιοχής.

Ανάμεσα στις ανακαλύψεις, είναι το άγαλμα της Αφροδίτης, ύψους σχεδόν 2 μέτρων που απεικονίζεται να κάθεται σε ένα δελφίνι μαζί με τον θεό Έρωτα. Φωτογραφία: Türkiye Directorate of Cultural Heritage and Museums

Η πολιτιστική κληρονομιά της Πέργης

Η αρχαία πόλη Πέργη, στη σημερινή Τουρκία, είναι ένα σημαντικό παράδειγμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορικής Τέχνης. Γνωστή για τα καλά διατηρημένα ευρήματά της, η Πέργη αναδεικνύει την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά, ενώ αντανακλά τις πολιτιστικές και κοινωνικές δυναμικές της περιόδου.

Η πόλη έχει πολλά γλυπτά, τα οποία αναπαριστούν θεούς και την καθημερινή ζωή, τα οποία τονίζουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές και τους επικρατούσες τεχνοτροπίες κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου.

Οι πρόσφατες ανακαλύψεις των αγαλμάτων, όπως της Αφροδίτης, υπογραμμίζουν και ενισχύουν τον ρόλο της πόλης ως κέντρο καλλιτεχνικής παραγωγής και την σύνδεση της με τις ευρύτερες τάσεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορικής Τέχνης.

Τα τεχνουργήματα, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τις αισθητικές αξίες, της θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις κοινωνικές δομές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως και την μοναδική συνδρομή της Πέργης στην πλούσια καλλιτεχνική παράδοση.

Οι ανασκαφές στην Πέργη, διεξάγονται στο πλαίσιο του προγράμματος «Κληρονομιά για το μέλλον» το οποίο αποσκοπεί στη διατήρηση και την προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Μικράς Ασίας.

Διαβάστε εδώ περισσότερα: https://www.enikos.gr/t

Ένα μοναδικό Λειτουργικό χειρόγραφο έκρυβε για έναν Γάλλο ειδικό -αυθεντία στην παλαιογραφία και στους βυζαντινούς κώδικες- τρεις σημαντικές εκπλήξεις.

Όταν ο καθηγητής του Ecole des Hautes Edutes des Sciences Sociales του Παρισιού, Φίλιππο Ρονκόνι, «ρωτήθηκε ποιο από τα σπάνια χειρόγραφα που εντόπισε πριν λίγο καιρό στο μοναστήρι του Λειμώνος στην Λέσβο, «τον εντυπωσίασε περισσότερο» απάντησε χωρίς δισταγμό «το 297».

Σπάνια βυζαντινά χειρόγραφα

Πρώτον, είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «είναι ένα βυζαντινό σπάνιο χειρόγραφο που περιγράφει την Λειτουργία της μονής Ασωμάτων και δεν έχει ποτέ άλλοτε μελετηθεί, όπως και τα περισσότερα από τα 100 βυζαντινά χειρόγραφα(10ος-15ος αι) του μοναστηριού».

Δεύτερον, οι μινιατούρες, (χειρόγραφες εικόνες σε μικρογραφίες) που πλαισιώνουν το κείμενο με μελάνι και χρυσό είναι εξαιρετικά ωραίες και ασυνήθιστες. Τρίτον(σ.σ. και σπουδαιότερο) η διαπίστωση ότι στα περιθώρια των σελίδων του χειρογράφου και στα κενά ανάμεσα στα κεφάλαια υπάρχουν πολλές ιδιόχειρες προσθήκες -ειδήσεις στην ουσία- για τα τεκταινόμενα στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία …απευθείας από τον 13ο και το 14ο αιώνα.

Μία από αυτές τις παρασελίδιες σημειώσεις που γράφτηκε αρχές του 14ου αι αναφέρεται τις σκοτεινές σελίδες της ηγεμονίας του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Γ΄ Μέγα Κομνηνού ( σ. σ. είχε σκοτώσει τα δυο αδέρφια του για να πάρει τον θρόνο ) και συγκεκριμένα στην έκβαση της εμφύλιας διαμάχης που συντάραξε την Τραπεζούντα, την Κωνσταντινούπολη κι όλη την Αυτοκρατορία, προκαλώντας μάχες και καταστροφές. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι χρονικογράφοι δεν έχουν καταγράψει πολλά για τον συγκεκριμένο αυτοκράτορα αλλά η ενημερωτική σημείωση που ανακαλύφθηκε στον κώδικα 297 της μονής Λειμώνος αναμένεται να ρίξει φως στα τεκταινόμενα της σύντομης βασιλείας του Ανδρόνικου Γ΄, (1330 έως 1332) .

Λόγω της πολυτιμότητας των υλικών συγγραφής (μελάνι-χαρτί ή περγαμηνή) οι εγγράμματοι μοναχοί κατέγραφαν τα σημαντικά γεγονότα της εποχής που βίωναν ή πληροφορούνταν από ταξιδιώτες- επισκέπτες του μοναστηριού, (πχ πολέμους, σεισμούς, καταστροφές, ναυάγια κ.α.), όπου μπορούσαν, (χαρτί, περγαμηνή κα). «Μια τέτοια περίπτωση σημειωμάτων στα κενά και στα περιθώρια των σελίδων συναντούμε στον κώδικα 297» εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ Ρονκόνι. Πρόκειται για λιτές αλλά σημαντικές ιστορικές καταγραφές- μια πρακτική που στο συγκεκριμένο κώδικα προσομοιάζει με χειρόγραφη εφημερίδα από το παρελθόν, από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Ειδήσεις απευθείας από τον 13ο – 14ο αι. της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

«Ανακαλύψαμε αυτές τις προσθήκες και μετά από μελέτη διαπιστώσαμε ότι έχουν γραφτεί από 3 ή 4 άτομα. Οι γραφείς, μάς είναι άγνωστοι … Οι “στρώσεις” τους στο χειρόγραφο “μιλούν” για γεννήσεις, για την καθημερινή ζωή στο νησί, για ταξιδιώτες απ όλη την Ελλάδα που περνούσαν από το μοναστήρι και κυρίως για τα σημαντικά γεγονότα της εποχής τους. Έγραφαν για γεγονότα που δεν ήταν γνωστά και θα έμεναν στο ντουλάπι της ιστορίας κι άγνωστα σ΄εμάς αν δεν τα κατέγραφαν στα χειρόγραφα της βιβλιοθήκης τους.

Ο ένας από τους άγνωστους γραφείς φαίνεται μάλιστα ότι είχε «υψηλές διασυνδέσεις» με την αυτοκρατορική αυλή αφού αναφέρεται στην εμφύλια σύρραξη και στην επίθεση που δέχθηκε ο αυτοκράτορας από τους εχθρούς του ενώ αποκαλύπτει και την τελική έκβαση το πως δλδ ο Ανδρόνικος έχασε τις μάχες και οι αντίπαλοί του κατέλαβαν την εξουσία στην Κωνσταντινούπολη. «Τώρα», όπως ανέφερε ο κ Ρονκόνι,«μελετούμε τα τοπωνύμια που αναφέρονται στο κείμενο προκειμένου να ταυτιστούν περιοχές και γεγονότα της εμφύλιας σύγκρουσης».

Δείτε τη συνέχεια εδώ :  https://www.iefimerida.gr/politismos/apokalyfthikan-spania-byzantina-heirografa

Μια εξαιρετική σύνθεση αποτυπώνει τα πλοία που ταξίδευαν στις αρχαίες θάλασσες μας

Γράφει ο Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

Μια εξαιρετική σύνθεση με όλα τα προϊστορικά πλοιάρια που «οργώνανε» τις προϊστορικές θάλασσες της σημερινής Καβάλας, παραδόθηκε, στο Ναυτικό Μουσείο Καβάλας, από τον κ. Λάζαρο Χατζηλαζαρίδη, γεωλόγο – διδάκτωρ Φιλοσοφίας του ΑΠΘ και επι δεκαετίες άοκνο ερευνητή των βραχογραφιών, στον οποίο ανήκει και η μοναδική συστηματική μελέτη που υπάρχει για το θέμα.

Στο υπό έκδοση βιβλίου του κ. Χατζηλαζαρίδη «ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΙΕΣ – ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ Καβαλας»» υπάρχει ιδιαίτερη αναφορά στα πλοιάρια της προϊστορικής εποχής που μετέφεραν, ανθρώπους, εμπορεύματα, νέες ιδέες κ.α. σημειώνοντας μεταξύ άλλων, για τις βραχογραφίες του Συμβόλου όρους, καθώς εκεί και τις πιο πολλές παραστάσεις ότι «Τα πλοιάρια της «Γραμμένης Πέτρας» Φωλιάς με τα τριγωνικά πανιά μάλλον είναι από τις αρχαιότερες παραστάσεις των  συγκεκριμένων επιφανειών, για τις  οποίες είναι τεκμηριωμένη η διαχρονική  τους χάραξη. Το τριγωνικό πανί με την κορυφή του τριγώνου προς τα κάτω  και την βάση προς τα πάνω ήταν χαρακτηριστικό  των πλοιαρίων από τα μινωικά και μυκηναϊκά χρόνια μέχρι και τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά .

Τα πλοιάρια της Φτέρης  μοιάζουν με αυτά της Φωλιάς, έχουν τριγωνικά πανιά, τα οποία γεμίζουν με γραμμώσεις. Στις ίδιες επιφάνειες της Φτέρης μαζί  με τα πλοιάρια υπάρχουν και καριοφίλια. Τα καριοφίλια  δεν είναι δυνατό να είναι παλαιότερα των αρχών του 17ου αιώνα.

Οι εικαστικές ή λειτουργικές αναπαραστάσεις πλοιαρίων θα μπορούσαν να ενταχθούν στην σειρά αναπαραστάσεων προϊστορικών και αρχαίων πλοιαρίων στον Ελλαδικό χώρο, όπως τα βαρκόσχημα αγγεία του Δισπηλιού, τα κωπήλατα και ιστιοφόρα της τοιχογραφίας στο Ακρωτήρι Σαντορίνης, το ιερό πλοίο του δακτυλιδιού του Μίνωα, καθώς και τα πλοία με έμβολα στην πλώρη της πρωτοκυκλαδικής περιόδου». Να σημειώσουμε ότι ο κ. Χατζηλαζαρίδης έχει αποτυπώσει πλοιάρια που μοιάζουν με αυτά που φέρει και ο περίφημος Δίσκος της Φαιστού και τα πλοιάρια αυτά βρίσκονται σε βράχους της περιοχής μας.

Τα πλοία είναι για να μας ταξιδεύουν και αυτά που είναι χαραγμένα στους βράχους της Καβάλας μας ταξιδεύουν σε ένα μοναδικό ταξίδι στο χρόνο που ξεκινάει από τις απαρχές της ιστορίας, τότε που οι θαλασσοπόροι ξεκινούσαν να γράφουν τις πρώτες σελίδες μια λαμπρής ιστορίας ναυτοσύνης και περιπετειών, έτσι όπως αποτυπώθηκαν και στα πρώτα έπη, την Αργοναυτική εκστρατεία και την Οδύσσεια.

ΔΗΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ: Διεθνής Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος (27 Ιανουαρίου).

Φωταγώγηση του Δημαρχείου Καβάλας με το σύνθημα “WE REMEMBER”

“WE REMEMBER”

Ο Δήμος Καβάλας θα προβάλει τη Δευτέρα 27 Ιανουαρίου από τις 19:00 έως τις 20:00, στην πρόσοψη του Δημαρχιακού Μεγάρου, το λογότυπο της διεθνούς εκστρατείας ενημέρωσης για τη διατήρηση της Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος, μεταξύ αυτών και των 1.484 Εβραίων της Καβάλας, με το σύνθημα “We Remember”.

🇪🇺 Η εκστρατεία προωθείται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την UNESCO και τη Σύνοδο των Προέδρων των Κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίστοιχες δράσεις πραγματοποιήθηκαν σήμερα σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Η εξέλιξη, μέσα στον χρόνο, της αρχαίας πόλης των Φιλίππων και η καθημερινότητα των κατοίκων της αναδεικνύονται με εντυπωσιακό τρόπο, με αφορμή τα έργα που εκτελούνται τον τελευταίο χρόνο στον αρχαιολογικό χώρο για την εγκατάσταση του δικτύου πυρασφάλειας. Οι εργασίες αυτές έφεραν στην επιφάνεια μικρά και μεγάλα «μυστικά» της αρχαίας πόλης, που επιβεβαιώνουν τις εδώ και πολλές δεκαετίες επιστημονικές αρχαιολογικές μελέτες για τα λαμπρά οικοδομήματα που την κοσμούσαν και τη δικαιολογημένη μεγάλη φήμη που απέκτησε μετά την ίδρυσή της (το 356 π.Χ.) από τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο.

Ένα μεγάλο δημόσιο κτίριο, όπου υπάρχει εντοιχισμένο άγαλμα νεανικής ανδρικής μορφής, τμήματα των οδών της πόλης, θέρμες (δημόσια λουτρά) με ρωμαϊκή και παλαιοχριστιανική φάση, εργαστήρια και οικίες, είναι μερικά μόνο από τα όσα είδαν και κατέγραψαν οι αρχαιολόγοι κατά τη διάρκεια των απαιτητικών εργασιών για την εγκατάσταση του δικτύου ύδρευσης και πυρασφάλειας.

«Το έργο αυτό μας έδωσε τη δυνατότητα να επιβεβαιώσουμε τα αποτελέσματα της γεωφυσικής έρευνας που έγινε στο πλαίσιο ενός άλλου έργου, υπό τον καθηγητή του ΑΠΘ Γρ. Τσόκα, αλλά και παλαιότερων διασκοπήσεων. Η μέθοδος αυτή, η οποία εντοπίζει θαμμένους τοίχους, μας πρόσφερε εντυπωσιακά αποτελέσματα στους Φιλίππους και μας βοήθησε πολύ στην όδευση του αγωγού, ώστε να μην θιγούν αρχαιότητες. Ταυτόχρονα, το έργο πυρασφάλειας, μας πρόσφερε νέα στοιχεία για την πολυσήμαντη ιστορία της πόλης και μετά τον 6ο αιώνα μ.Χ. ακυρώνοντας τη μέχρι τώρα υπόθεση ότι οι Φίλιπποι εγκαταλείφθηκαν την περίοδο αυτή. Κατά τις εργασίες εντοπίσαμε οικοδομήματα που χρονολογούνται από τον 9ο ως τον 11ο μ.Χ αιώνα, που φανερώνουν ότι η πόλη κατοικούνταν και τότε», τονίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας – Θάσου, Σταυρούλα Δαδάκη.

Τι περιλαμβάνει το σχέδιο της πυρασφάλειας

«Η κατασκευή του δικτύου πυρασφάλειας δεν ήταν ένα εύκολο έργο, απαιτήθηκαν πολλές μελέτες, συστηματική εργασία και επίπονη δουλειά από το προσωπικό της Εφορείας. Έπρεπε να υπάρχει η δυνατότητα ώστε να δίνονται εναλλακτικές λύσεις, όταν οι εργασίες συναντούσαν αρχαιολογικά ευρήματα», σημειώνει η κ. Δαδάκη και συνεχίζει: «κάθε φορά που ο εργολάβος, στην πορεία όπου είχε χαραχθεί το σκάμμα για να περάσουν οι σωλήνες, συναντούσε σημεία αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, έπρεπε να γίνει νέα χάραξη για την όδευση των αγωγών. Σε μια περίπτωση, οι αγωγοί με ειδική κατασκευή πέρασαν πάνω από ένα αρχαίο τοιχίο κάνοντας ένα “π” ώστε να μην καταστραφεί, ενώ μόνο σε δυο περιπτώσεις σε ένα δίκτυο αγωγών, μήκους 2 χλμ. περίπου χρειάστηκε να αποδομηθούν μερικώς τέσσερις τοίχοι, μερικώς κατεστραμμένοι».

Η πυροπροστασία της φημισμένης αρχαίας πόλης των Φιλίππων, που περιλαμβάνει εμβληματικά μνημεία όπως το θέατρο, τη Βασιλική Β’ και την αρχαία αγορά, αποτέλεσε προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 2,5 εκατομμυρίων ευρώ, εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης και αναμένεται να παραδοθεί μέχρι το φθινόπωρο του 2025. Στοχεύει στην ενίσχυση της πυρασφάλειας του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου (έκτασης 60 στρεμμάτων, έναντι των 700 στρεμμάτων που είναι όλη η εντός των τειχών πόλη), ενώ παράλληλα σέβεται την αρχαιολογική του αξία, καθώς οι εργασίες περιλαμβάνουν σύγχρονες τεχνολογίες χωρίς να επηρεάζουν τα ευαίσθητα μνημεία.

Σύμφωνα με τη μελέτη, στις παρυφές του επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου κατασκευάστηκαν δύο δεξαμενές που τροφοδοτούν με νερό στο δίκτυο, ενώ περιμετρικά θα τοποθετηθούν πυροσβεστικοί κρουνοί χωρίς να αλλοιώνεται η αισθητική του περιβάλλοντα χώρου. Επίσης, με πρόταση της Σταυρούλας Δαδάκη, μαζί με τους αγωγούς πυρασφάλειας τοποθετήθηκε αγωγός ύδρευσης και επιπλέον αγωγός όδευσης καλωδίων ηλεκτρικού ρεύματος, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα παροχής πόσιμου νερού και ρεύματος σε όλο τον αρχαιολογικό χώρο.

Αύξηση της επισκεψιμότητας το 2024

Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, ενταγμένος από το 2016 στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, συγκαταλέγεται στα μνημεία εκείνα που μετά την πανδημία του κορονοϊού παρουσιάζουν σημαντική αύξηση της επισκεψιμότητας.

«Το 2024», επισημαίνει η κ. Δαδάκη, «η επισκεψιμότητα των Φιλίππων έφτασε τα 100.000 άτομα και το νούμερο αυτό είναι σημαντικό καθώς μέχρι και τον κορονοϊό (τις χρονιές 2015 – 2019) η επισκεψιμότητα κυμαινόταν γύρω στα 40.000 άτομα ετησίως. Εκτιμώ ότι τα σημαντικά έργα που ξεκίνησαν το 2019 για την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου άλλαξαν σημαντικά την εικόνα του. Αυτή την περίοδο τα έργα πυρασφάλειας μας πρόσφεραν καινούργια δεδομένα για την ρυμοτομία της αρχαίας πόλης και ταυτόχρονα ανέδειξαν καίριες θέσεις για μελλοντικές νέες ανασκαφές ώστε να αποκαλυφθούν ακόμα περισσότερα μνημεία».

«Για παράδειγμα, από τα πρώτα κτίσματα που αξίζει να ανασκαφούν, είναι αυτό που βρέθηκε πλησίον του αρχαίου θεάτρου», επισημαίνει η Έφορος Αρχαιοτήτων της Καβάλας και συνεχίζει: «πρόκειται για ένα μεγάλων διαστάσεων κτίσμα, άρα υποθέτουμε πως είχε δημόσιο χαρακτήρα, στη βόρεια πλευρά του οποίου είναι εντοιχισμένο ένα αγαλματίδιο νεανία ως διακοσμητικό στοιχείο. Οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να διαμορφώνουν κογχάρια και μέσα να τοποθετούν αγάλματα. Το έργο αποκάλυψε το άνω τμήμα του κορμού, αλλά πρέπει να ολοκληρωθεί η ανασκαφή του για να δούμε ολόκληρη την εικόνα του. Επίσης, είναι προς διερεύνηση αν το κτίριο αυτό σχετίζεται με το αρχαίο θέατρο τον 2οαιώνα μ.Χ., αν είναι μια δεξαμενή για την συγκέντρωση νερού, ή αποθήκη σιτηρών, ή θέρμες».

«Ένα ακόμα ενδιαφέρον κτίριο, που βρέθηκε κατά τις εργασίες του δικτύου πυρασφάλειας», επισημαίνει η κ. Δαδάκη, «βρίσκεται νοτιοδυτικά της παλαίστρας που θεωρούμε πως ήταν θέρμες (δημόσια λουτρά). Αποκαλύφθηκε τμήμα μιας αίθουσας με ημικυκλική διαμόρφωση και δάπεδα από ορθομαρμάρωση. Το ενδιαφέρον είναι ότι έχει και μια παλαιοχριστιανική φάση, καταπατώντας έναν ρωμαϊκό δρόμο και μας δίνει στοιχεία για τη ρυμοτομία της πόλης κατά τον 6ο αι. μ.Χ».

«Εξίσου ενδιαφέρον είναι και ο τοίχος που ορίζει τη βόρεια πλευρά της λεγόμενης Εγνατίας. Αποκαλύφθηκε σε αρκετό μήκος. Φέρει εσοχές σε μορφή κόγχης, οι οποίες πιθανόν κοσμούνταν με αγάλματα. Τμήμα παρόμοιου τοίχου είχε σκαφτεί από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή, τη δεκαετία του 1930, βόρεια της αρχαίας αγοράς, χωρίς ωστόσο να ερμηνευτεί. Αν η έρευνα, που σίγουρα αξίζει να συνεχιστεί, αποκαλύψει ότι πρόκειται για τη συνέχεια του ίδιου τοίχου, τότε μιλάμε για μια μνημειακή διαμόρφωση που χώριζε τα δύο επίπεδα της πόλης», καταλήγει η Έφορος Αρχαιοτήτων Καβάλας – Θάσου.

Βασίλης Λωλίδης – ΑΠΕ ΜΠΕ

Χειμερινό ηλιοστάσιο 2024: Έρχεται η μεγαλύτερη νύχτα της χρονιάς Φωτογραφία: PIXABAY

Η επίσημη έναρξη του φετινού χειμώνα, καταγράφεται το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου, με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο 2024, να κάνει την εμφάνισή τους τέσσερις ημέρες πριν τα Χριστούγεννα. Σύμφωνα με τα όσα έχουν ανακοινωθεί, το προσεχές Σάββατο στις 04:27 π.μ. UTC (06:27 π.μ. ώρα Ελλάδας) θα πραγματοποιηθεί το αστρονομικό φαινόμενο που σηματοδοτεί την αλλαγή της εποχής και τη μικρότερη ημέρα του έτους στο βόρειο ημισφαίριο.

Χειμερινό Ηλιοστάσιο: Το Σάββατο 21 Δεκεμβρίου θα έχουμε την μεγαλύτερη νύχτα του έτους
Το βράδυ της 21ης Δεκεμβρίου θα είναι το μεγαλύτερο του έτους σε διάρκεια. Μετά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, οι νύχτες μικραίνουν και οι ημέρες μεγαλώνουν, μέχρι να σημειωθεί το Θερινό Ηλιοστάσιο, όπου θα έχουμε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ημέρα του έτους.

Ηλιοστάσιο ονομάζεται η χρονική στιγμή κατά την οποία ο άξονας της Γης εμφανίζεται στραμμένος όσο περισσότερο προς ή μακριά από τον Ήλιο και συμβαίνει κατά την ετήσια τροχιά της Γης γύρω από αυτόν. Αυτό ισοδυναμεί με τον Ήλιο να βρίσκεται στο βορειότερο ή στο νοτιότερο σημείο του ουρανού που βρίσκεται το μεσημέρι, όπως εμφανίζεται σε μας, πάνω στην επιφάνεια της Γης.

Το χειμερινό ηλιοστάσιο, δεν είναι πάντα την ίδια ημέρα κάθε χρόνο. Το συναντάμε μεταξύ 20 και 23 Δεκεμβρίου, πιθανότερα μεταξύ 21ης και 22ης Δεκεμβρίου.

Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τα έθιμα στη χώρα μας, συνηθιζόταν την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου να τοποθετούν στο αναμμένο τζάκι ένα αρκετά μεγάλο ξύλο, που ονομαζόταν μάμμη ή μπάμπω. Γιατί έπρεπε σε κάθε σπίτι, να καίει η φωτιά, για να αποτρέπονται οι ανεπιθύμητοι καλικάντζαροι αλλά και για να ζεσταθεί ο μικρός Χριστός. Έτσι, το πιο διαλεκτό και μεγάλο κούτσουρο, φυλαγμένο ως τότε από τη νοικοκυρά του σπιτιού, το προσκομίζουν στο τζάκι τη παραμονή και το ραίνουν με αμύγδαλα και καρύδια, με ξηρούς καρπούς της περασμένης χρονιάς. Το κούτσουρο αυτό με το άναμμα ονομάζεται Χριστόξυλο.

Στο Βυζάντιο

Στα βυζαντινά χρόνια τα Βρουμάλια, διαρκούσαν από τις 24 Δεκεμβρίου έως τις 17 Ιανουαρίου. Τις ημέρες αυτές οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες προσέφεραν δώρα σε συγγενείς, φίλους και προσωπικό των ανακτόρων. Η Σύνοδος της Ρώμης το 743 μ.Χ. κατάργησε τις γιορτές, θεωρώντας ότι είναι ειδωλολατρικές.

Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία η γιορτή του «Ήλιου» στις 25 Δεκεμβρίου ήταν πολύ σημαντική. Ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες και οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Σατουρνάλια.

Στον υπόλοιπο κόσμο

Οι αγγλοσαξονικοί λαοί τιμούσαν το χειμερινό ηλιοστάσιο με παγανιστικές ηλιολατρικές γιορτές, όπως το άναμμα φωτιάς, για να χαιρετίσουν την επάνοδο του ήλιου στο βόρειο ημισφαίριο.

Σήμερα υπάρχει ένα έθιμο που συνδέεται με το χειμερινό ηλιοστάσιο και τηρείται στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας. Οι συμμετέχοντες χωρίζονται σε δύο ομάδες, στους Καθαρούς και τους Ακάθαρτους. Οι Καθαροί, ντυμένοι με την τοπική ενδυμασία (σκουροπράσινο σακάκι και μαύρο δερμάτινο παντελόνι) φορούν στο κεφάλι ένα είδος ψεύτικης κόμμωσης σε διάφορα σχήματα, που πολλές φορές φτάνει σε ύψος τα τρία μέτρα και σε βάρος τα 25 κιλά. Οι Ακάθαρτοι φορούν προβιές και στα πρόσωπά έχουν άγριες μάσκες.

Στην Κίνα γιορτάζουν τη μικρότερη ημέρα του χρόνου με οικογενειακές συγκεντρώσεις και μνημόσυνα στους προγόνους (Dongzhi). Το πιάτο που κυριαρχεί είναι το τανγκγιάν ένα είδος κεφτέ από ρύζι.

Στο Ιράν γιορτάζουν τη μεγαλύτερη και πιο σκοτεινή νύχτα του χρόνου με οικογενειακές συνάξεις και συγκεντρώσεις σε φιλικά σπίτια, όπου κυριαρχεί το φαγητό, το ποτό και η απαγγελία ποίησης.

πηγή: www.dnews.gr

Φτανει να πιάσει κανείς στο στομα του το όνομα του Μεγαλέξανδρου (όσο πιο ανυπόστατα τόσο το καλύτερο) και μεγάλη χλαπαταγή υψώνεται στα ΜΜΕ…. Συναρπαστικά επιδραστικός ακόμη εκείνος, εμείς ωστόσο πρέπει να παραμείνουμε νηφάλιοι και προσγειωμένοι στα πραγματικά δεδομένα της αρχαιολογικής σκαπάνης!…

Μετά το φιάσκο με το οστό του καημένου του χωλού που θα σερνόταν όταν ζούσε και υποτίθεται ότι ήταν του Φιλίππου Β΄, αλλά δεν βρέθηκε ποτέ στους βασιλικύς τάφους των Αιγών αφού το είχε περιμαζέψει ο αρχικός μελετητής του κ. Ν. Ξηροτύρης  από κάποια βαλκανική χώρα (!!!) ο. κ. Μπαρτζιώκας μας εμφάνισε μια νεα βαρύγδουπη ανακάλυψη, τον “ιερό χιτώνα”, λέει, τον πορφυρό με την λευκή ρίγα της στολής των Αχαιμενιδών  που φορούσε ως Φαραώ και βασιλιάς της Ασίας ο Μέγας και ήταν  κρυμμένος (!!!)  στην χρυσή λάρνακα με τα οστά του νεκρού βασιλιά που κατά την άποψη του δεν είναι ο Φίλιππος Β΄, αλλά ο Αρριδαίος-Φίλιππος Γ΄ (μια παλιά θεωρία που επανειλημμένα έχει απορριφθεί από τους πλέον σχετικούς με το αντικείμενο επιστήμονες με ακλόνητα επιχειρήματα, αλλά αυτό δεν φαίνεται να πτοεί τον συντάκτη του πονήματος….)

Ας δούμε όμως τα πραγματικά δεδομένα:

1. Για να μελετήσει κάποιος αρχαία ευρήματα καταθέτει σχετικό αίτημα στο ΥΠΠΟ και ύστερα από την γνωμοδότηση των αρμοδιων οργάνων (Τοπικά Συμβούλια Μνημείων ή ΚΑΣ) του χορηγείται ή δεν του χορηγείται η άδεια. Ο κ. Μπαρζιώκας δεν κατεθεσε κανένα αίτημα και προφανώς δεν του χορηγήθηκε καμία άδεια για μελέτη των οστών ή των διάφορων καταλοίπων που βρέθηκαν στους βασιλικούς τάφους και φυλάγονται στο Πολυκεντρικό Μουσείο των Αιγών.
2. Στο πλαίσιο της συντήρησης των οστών το 2014 έγινε μελέτη από τους κ.κ. Γ. Μανιάτη και Θ. Αντικατζίδη (υπάρχει σχετική προφορική εισήγησή τους σε ημερίδα της εποχής) των διάφορων ιχνών και διαπιστώθηκε ότι εκτός από τα κατάλοιπα πορφυρού υφάσματος, που ήταν ορατά και κατά συνέπεια γνωστά από το 1977 που άνοιξε η λάρνακα, υπήρχαν και ίχνη από χουντίτη και κάποια κολλώδη ουσία (ρετσίνι;)
3. Ο κ. Μπαρτζώκας ισχυρίζεται ότι το πορφυρό ύφασμα είχε άσπρη ρίγα, νομίζοντας ότι ο χουντίτης είναι το λευκό κομματι (!!!;;;;) και ότι αυτό το ύφασμα ήρθε αναγκαστικά από την Περσία!!!! Όμως ο χουντίτης, είναι ορυκτό με λευκό χρώμα που χρησιμοποιούνταν και ως χρωστική για επιφάνειες αντίστοιχη με τον ασβέστη, αλλά προφανώς όχι για να βάψουν νήμα από βαμβάκι, μαλλί ή μετάξι που εκ φύσεως έχει λευκό χρώμα! Επίσης ο χουντίτης δεν χρειάζεται να έχει περσική προέλευση, εφόσον άφθονα κοιτάσματά του υπάρχουν στην ίδια την Μακεδονία!

Το ίδιο ισχύει και για τα πορφυρά υφάσματα που χρησιμοποιούσαν μεταξύ άλλων και οι βασιλείς των Μακεδόνων ήδη από τα αρχαϊκά χρόνια. Στον τάφο της «Δέσποινας των Αιγών»  που πέθανε στις αρχές του 5ου αι. π.Χ. βρέθηκαν ίχνη τέτοιου υφάσματος. Ίχνη αντίστοιχου υπήρχαν και στον τάφο της βασίλισσας Ευρυδίκης (χρονολογείται με ακρίβεια στο 344/3 π.Χ.), ενώ στην χρυσή λάρνακα του προθαλάμου του τάφου του Φιλίππου Β΄ βρέθηκε το χρυσοπόρφυρο μάλλινο ύφασμα με το οποίο ήταν τυλιγμένα τα οστά της συζύγου του βασιλιά. Το ύφασμα αυτό,  η διακόσμηση του οποίου είναι χαρακτηρισττικά ελληνική και καμία σχέση δεν έχει με τα λεγόμενα “βαρβάρων υφάσματα” μελετήθηκε συστηματικά, συντηρήθηκε και εδώ και πολλά χρόνια εκτίθεται στο μουσείο των βασιλικών τάφων των Αιγών.

Με άλλα λόγια ούτε τα ίχνη του πορφυρού υφάσματος για το οποίο δεν έχουμε καμία ένδειξη ότι ήταν ένας χιτώνας, δηλαδή ένα φόρεμα με ραφές και μανίκια, ούτε ο χουντίτης αποτελούν στοιχεία, ούτε καν ενδείξεις ότι μέσα στην λάρνακα ήταν το περσικού τύπου «μεσόλευκον» ένδυμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Άλλωστε το  ύφασμα από την λάρνακα του προθαλάμου που σωζόταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση δεν είναι χιώνας, αλλά ένα είδος μεγάλου μαντηλιου, σαν σάλι.

Για να στηρίξει τους ισχυρισμούς του ο κ. Μπαρτζιώκας καταφεύγει και στην τοιχογραφία της ζωφόρου του τάφου, αλλά όπως φαίνεται δεν τα πάει καλά ούτε με την εικονογραφία ουτε με την ταύτιση των ενδυμάτων… Καθώς δεν είναι αρχαιολόγος εισπηδά έτσι σε επκίνδυνα για αυτόν γνωσιολογικά πεδία

Ισχυριζεται λοιπόν ότι ο έκτος κυνηγός είναι ο  Αλέξανδρος και ότι αυτός  φορά τον μεσόλευκον (ριγέ) πορφυρό περσικό χιτώνα (!) όμως ο έκτος κυνηγός, ένας πεζός,  με πορφυρή καυσία, το τυπικό μακεδονικό καπέλο, δεν φορά κανέναν χιτώνα! Κάτω από την πορφυρή χλαμύδα του που είναι ένα είδος μπέρτας από βαρύ μάλλινο ύφασμα είναι όπως καθένας βλέπει ολογυμνος!

Ο Αλέξανδρος, που ως γόνος της βασιλικής οικογένειας σύμφωνα με το γνωστό από τις πηγές μακεδονικό έθιμο κυνηγά έφιππος, είναι ο πέμπτος κυνηγός και φορά τον χαρακτηριστικό μακεδονικό χειριδωτό  χιτώνα (κοντό φόρεμα με μανίκια) που είναι επίσης πορφυρός, αλλά χωρίς καμία λευκή ρίγα. Πορφυρή χλαμύδα φορα και ο ίδιος ο Φίλιππος, ο έφιππος  γενειοφόρος κυνηγός που με το χρυσό κοντάρι καταφέρνει το θανάσιμο χτύπημα στο λιοντάρι.

Ο Ισχυρισμός ότι το πορφυρό ύφασμα που βρέθηκε το 1977 στην χρυσή λάρνακα είναι ο περσικός μεσόλευκος βασιλικός χιτώνας του Αλέξανδρου ως Φαραώ (!!!) είναι τόσο λανθασμένος όσο και ο ισχυρισμός ότι το ζαρκάδι στην αριστερή άκρη της τοιχογραφίας είναι μια «περσική γαζέλα»! Κάποιος που κάνει περίπατο στα δάση των Αιγών, με λίγη τύχη, μπορεί και τώρα ακόμη να συναντήσει ζαρκάδια όπως και αγριογούρουνα σαν αυτά της τοιχογραφίας να περιφέρονται ολοζώντανα!

Για μια ακόμη φορά, προσπαθώντας να κρατήσει στην δημοσιότητα μια ατυχή υπόθεση που θέλει τον τάφο να ανήκει στον Φίλιππο Γ ΄Αρριδαίο (ταφή μετά το 316 π.Χ.)  και όχι στον Φίλιππο Β΄ (ταφή το 336 π.Χ.) ο κ. Μπαρτζιώκας βάζει σε δοκιμασία την στοιχειώδη λογική, ενώ ως μη αρχαιολόγος ‘παρακάμπτει’  δεδομένα και στοιχεία, όπως π.χ. η κεραμική από την ταφική πυρά που δεν επιτρέπουν χρονολόγηση της ταφής μετά το 330 π.Χ.

Η ανακάλυψη της ταφικής πυράς στην οποία κάηκε το σώμα του βασιλιά με το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς στο  κεφάλι είναι η απόλυτη απόδειξη ότι  ο νεκρός δεν είναι ο Αρριδαίος , τα οστά του οποίου ανακομίσθηκαν από αλλού στις Αιγές, αλλά ο Φίλιππος Β΄. Άλλωστε, υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι και ο τάφος του Αρριδαίου και της συζύγου του Ευρυδίκης έχει ήδη βρεθεί στις Αιγές, στην βασιλική συστάδα των Τημενιδών.

Μένει να δούμε τι άλλο του Μεγαλέξανδρου θα επιστρατευτεί στο μέλλον για να διατηρηθούν ορισμένοι στην δημοσιότητα, λες και δεν υπάρχει ατελείωτο αρχαίο υλικό για σοβαρη έρευνα (που βέβαια δεν δημιουργεί κατά κανόνα χλαπαταγή στα ΜΜΕ!….

* κατά το “Αλέξανδρος ή ψευδομάντις” έναν διάλογο του Λουκιανού, όπου ένας ψευτομάντης εμφανίζεται ως Αλέξανδρος και κάνει το σόου του, φορώντας έναν πορφυρό χιτώνα με άσπρη ρίγα (μεσόλευκον)…. αξίζει να τον διαβάσετε!

1. Ο πέμπτος κυνηγός, ο νεαρός έφιππος Αλέξανδρος και ο έκτος κυνηγός ο πεζός με την πορφυρή χλαμύδα

1. 
2. Ο γενειοφόρος Φίλιππος μισοκρυμμένος πίσω από το κεφάλι του αλόγου του με το χρυσό κοντάρι ετοιμάζεται να καταφέρει το θανάσιμο χτύπημα στο λιοντάρι. Η πορφυρή χλαμύδα του ανεμίζει

1. 
3. τα ίχνη του πορφυρού υφάσματος στο οποίο ήταν τυλιγμένα τα οστά του Φιλίππου την ώρα που άνοιξε η λάρνακα το 1977

1. 
3. το μάλλινο χρυσοπόρφυρο ύφασμα από την λάρνακα του προθαλάμου

1. 
3. Η προσοψη του τάφου του Φιλίππου στην αριστερή επάνω γωνία το λαβωμένο ζαρκάδι

Το πλούσιο και πολυσήμαντο βιομηχανικό παρελθόν της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης αποτυπώνεται με τον πιο εξαιρετικό τρόπο μέσα από μια άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας που διοργανώνει, στη Δράμα, η υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης του υπουργείου Πολιτισμού.

Η φωτογραφική έκθεση φιλοξενείται μέχρι τέλος Νοεμβρίου στον εντυπωσιακό εκθεσιακό χώρο του αρχοντικού Αναστασιάδη ή αλλιώς «Μαρμάρινο Σπίτι», στο πάρκο της Αγίας Βαρβάρας, και διοργανώνεται με την υποστήριξη της ΑμΚΕ ΚΥΚΛΩΨ και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού – Συμβούλιο Βιομηχανικής Κληρονομιάς. Μέσα από εντυπωσιακές φωτογραφίες υψηλής αισθητικής και ανάλυσης από κάθε γωνιά της περιφέρειας ΑΜΘ, παρουσιάζονται τα προστατευόμενα από το υπουργείο Πολιτισμού νεότερα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς του 19ου και 20ου αιώνα.

Από τους νερόμυλους και τον σιδηροδρομικό σταθμό της Δράμας μέχρι τα κουκουλόσπιτα και τα μεταξουργεία στο Σουφλί, και από τα συγκροτήματα των καπναποθηκών σε Καβάλα και Ξάνθη μέχρι τα μεταλλεία της Θάσου και τα λιθότοξα γεφύρια στους ορεινούς οικισμούς, αναδεικνύεται η ιστορική ταυτότητα των περιοχών. Ταυτόχρονα διατηρείται ζωντανή η αρχιτεκτονική ιστορία αυτών των βιομηχανικών κτισμάτων, που αποτελούν αναπόσπαστο στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Η περιήγηση στη φωτογραφική έκθεση αναμφίβολα εντυπωσιάζει τον επισκέπτη καθώς αντικρίζει μπροστά του όλο αυτό τον αρχιτεκτονικό πλούτο. Την ίδια ώρα, όμως, τον γεμίζει με θλίψη για την εγκατάλειψη, στην οποία δυστυχώς βρίσκονται σήμερα τα περισσότερα από αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια. Πρόκειται για εγκαταλελειμμένα πλέον βιομηχανικά κτίσματα, τα οποία στο διάβα των ετών φιλοξένησαν σημαντικές επιχειρηματικές δραστηριότητες, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη πολλών ακριτικών και παραθαλάσσιων περιοχών της ΑΜΘ.

Οι φωτογραφίες προέρχονται από το αρχείο της υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων ΑΜΘ και αποτελούν έργο του φωτογράφου και επιμελητή εκθέσεων, Στέργιου Καράβατου. Η έκθεση ταξινομείται σε πέντε θεματικές ενότητες, κάθε μια από τις οποίες αποτυπώνει και προβάλλει μέσα από τα στοιχεία του πρόσφατου τεχνικού πολιτισμού, την εικόνα που διαμόρφωσαν αυτά τα μνημεία και τον χαρακτήρα που καθόρισε τους τόπους, όπου λειτούργησαν.

Τα βιομηχανικά μνημεία ως τεκμήρια του ελληνικού πολιτισμού

Μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης, ο Θεόδωρος Πριγγόπουλος, προϊστάμενος της υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων ΑΜΘ, υπογράμμισε πως η έκθεση αποτελεί ένα φωτογραφικό οδοιπορικό στα επιτεύγματα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, της τεχνικής και της τέχνης της μηχανικής, όπως αυτά διαμορφώθηκαν και αναπτύχθηκαν κατά την εκβιομηχάνιση της περιοχής στα μέσα του 19ου αιώνα έως την αποβιομηχάνισή της μετά τα μέσα του 20ου αιώνα.

«Συνολικά 120 κτίρια, κτιριακά συγκροτήματα και τεχνικές κατασκευές σε αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο της Περιφέρειας από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα καταγράφηκαν, ταξινομήθηκαν, αξιολογήθηκαν και χαρακτηρίστηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού ως νεότερα μνημεία βιομηχανικής κληρονομιάς ώστε να προστατευθούν θεσμικά, καθώς αναγνωρίζονται ως τεκμήρια του ελληνικού πολιτισμού και ως σημαντικό πολιτιστικό κεφάλαιο το οποίο χρήζει προστασίας και ανάδειξης», συμπλήρωσε ο κ. Πριγγόπουλος.

Ο φωτογράφος και επιμελητής της έκθεσης, Στέργιος Καραβάτος, μιλώντας στα εγκαίνια της έκθεσης δεν έκρυψε τη χαρά και την ικανοποίησή του για το τελικό αποτέλεσμα, κάνοντας λόγο για μια υπέροχη εμπειρία για τον ίδιο καθώς κατάφερε μέσα από αυτή τη δουλειά να συνδυάσει τη φωτογραφία με την αρχιτεκτονική.

«Το ευτύχημα ήταν», συμπλήρωσε, «ότι μπορούσαμε σε πάρα πολλά από αυτά τα μνημεία να έχουμε πρόσβαση στο εσωτερικό τους. Θα ήθελα, προσωπικά, να ευχαριστήσω τους ιδιώτες, που μας άνοιξαν τους χώρους τους, πολλές φορές ήταν τα ίδια τους τα σπίτια, και μας έδωσαν πρόσβαση σε μνημεία, τα οποία ο κόσμος δεν έχει την ευκαιρία να τα δει. Σε αυτή την καταγραφή είναι όσα μνημεία έχουν χαρακτηριστεί μόνο από το υπουργείου Πολιτισμού, γιατί υπάρχουν και άλλα χαρακτηρισμένα από τις Περιφέρειες και από τους τοπικούς φορείς».

Τέλος, όσον αφορά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε για τη φωτογράφιση και την καταγραφή των μνημείων, ο κ. Καραβάτος αναφέρθηκε στην πρόσβαση, καθώς πολλά από τα κτίρια ήταν επικίνδυνα, ενώ σε άλλα δεν ήταν δυνατή η πρόσβαση. «Οι ιδιαίτερα στενοί δρόμοι, κυρίως εντός των αστικών κέντρων, όπου βρίσκονταν πολλά κτίρια δυσκόλεψαν πολύ το έργο της φωτογραφικής αποτύπωσης. Ωστόσο, το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίστηκε με πολλές λήψεις οι οποίες στο τέλος συνδυάστηκαν, παρουσιάζοντας ένα ιδανικό αποτέλεσμα», κατέληξε ο Στέργιος Καραβάτος.

B.Λωλίδης

Τα ευρήματα του ρωμαϊκού δαπέδου. Φωτογραφία: Johannes Bergemann / Georg-August-Universität Göttingen.
Ένα πολυτελούς κατασκευής οίκημα που ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι σε περιοχή με υψόμετρο 500 μέτρα, τους οδήγησε στην ανακάλυψη ολόκληρου χωριού, με σπίτια πολυτελείας, που είχαν σιντριβάνια, μαρμάρινες πισίνες και πολυτελή κεραμικά.

Άγνωστα μνημεία του 2ου αιώνα π.Χ. ανακαλύφθηκαν σε λιμνοθάλασσα της Μεσογείου – Μαζί τους βρέθηκαν δύο ναυάγια και ένας ρωμαϊκός βωμός.

Οι επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Γκέντιγεκν, μελετούν για πάνω από μία εικοσαετία, τη ζωή και το εμπόριο των κατοίκων της αρχαίας Σικελίας. Πλέον, έχουν πραγματοποιήσει μια σημαντική ανακάλυψη: Στην επαρχία της Κατάνια, έχουν ολοκληρώσει τις ανασκαφές σε ένα ρωμαϊκό σπίτι, με μωσαϊκό δάπεδο που χρονολογείται από τον 2ο και τον 4ο αιώνα μ.Χ. Το σπίτι είναι κοντά στην πόλη Vizzini της νοτιοανατολικής Σικελίας και είναι τμήμα ενός ολόκληρου ρωμαϊκού χωριού.

Ευρήματα που δείχνουν πλούτο

Η ομάδα του Göttingen με επικεφαλής τον Δρ. Johannes Bergemann, από το αρχαιολογικό ινστιτούτο, ερευνά την περιοχή από το 2022. Αρχικά, ολόκληρη η περιοχήVizzini εξετάστηκε για τυχόν αρχαιολογικούς χώρους.

Μυστηριώδεις πέτρινες δομές και ρωμαϊκό άρμα ανακάλυψαν αρχαιολόγοι σε νεκρόπολη του 2ου αιώνα μ.Χ. – Τα μυστικά που αποκαλύπτονται.

Μετά τις επιφανειακές μελέτες των αναγνωρισμένων σημείων, το 2023 πραγματοποιήθηκε μια γεωφυσική μελέτη, η οποία εντόπισε ανωμαλίες στο γεωμαγνητικό πεδίο της Γης, και αναπαρήγαγε λεπτομερείς εικόνες του υπεδάφους χωρίς να χρειαστεί ανασκαφή.

Οι γεωφυσικές μετρήσεις οδήγησαν την ερευνητική ομάδα στην έναρξη των ανασκαφών που έφεραν στο φως τα σημερινά ευρήματα.

Διαβάστε περισσότερες πληροφορίες εδώ

https://www.enikos.gr/timeout/anakalyfthike-olokliro-romaiko-chorio-me-spitia-polyteleias-logo-anomalion-sto-geomagnitiko-pedio-tis-gis/2245258/