Η γιορτή των Ροζαλίων (Rosalia ή Rosaliae Signorum) ήταν μια ρωμαϊκή εορτή αφιερωμένη στους νεκρούς, κατά την οποία στόλιζαν τάφους με ρόδα (τριαντάφυλλα) και άλλα λουλούδια. Είχε επιμνημόσυνο χαρακτήρα και ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τις ρωμαϊκές οικογένειες που τιμούσαν τους προγόνους τους.

Τα Rosalia (λατινικά) έχουν ως βάση τα ρόδα:

Rosa = ρόδο, τριαντάφυλλο

Rosalia = «η γιορτή των ρόδων» ή «των τριαντάφυλλων»

Ωστόσο φαίνεται ότι από αρχαιότερους χρόνους το ρόδο συμβόλιζε την αναγέννηση και το βλέπουμε στα ιερά των Μεγάλων Θεών στην Σαμοθράκη, αλλά και στην Αμφίπολη στον Τύμβο Κατά.

ανάγλυφο ρόδο στο ιερό των Μεγάλων Θεών στην Σαμοθράκη

Χρόνος εορτής:

Η γιορτή δεν είχε ενιαία ημερομηνία σε όλη τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία — γιορταζόταν συνήθως την άνοιξη (Μάιο ή Ιούνιο), όταν άνθιζαν τα τριαντάφυλλα. Κάθε οικογένεια μπορούσε να έχει και δική της ημέρα για τα Rosalia.

Τελετουργίες:

Στόλιζαν τους τάφους με τριαντάφυλλα, αλλά και άλλα ανοιξιάτικα λουλούδια.

Γίνονταν επίκληση των πνευμάτων των νεκρών και προσφορές φαγητών και ποτών.

Ορισμένες φορές συνδυαζόταν με γιορτές στρατιωτικών μονάδων (Rosaliae Signorum), όπου στόλιζαν με ρόδα τα λάβαρα (signa) των λεγεώνων.

Σημασία:

Συνδέεται με την ιδέα της ανάμνησης και τιμής των προγόνων.

Επηρέασε μεταγενέστερα και χριστιανικά έθιμα, όπως τα Ψυχοσάββατα.

Μπορεί να θεωρηθεί ρωμαϊκή παραλλαγή ανάλογων ελληνικών εθίμων, όπως των Γενεσίων ή των Νεκυσιών. Επίσης κάτι ανάλογο είναι και τα δικά Ψυχοσάββατα, κατά την Ορθόδοξη παράδοση.

Φιλίπποι

Στους Φιλίππους, μια ρωμαϊκή αποικία στη Μακεδονία με πολύ έντονο το ρωμαϊκό απότυπωμα, έχουν βρεθεί επιγραφές που αναφέρουν την εορτή των Ροζαλίων. Για παράδειγμα, μια επιγραφή αναφέρει ότι η Μάντα άφησε 150 δηνάρια στους Καλπαπουρείτες για να γιορτάσουν την “ῥοδοῦν” (Rosalia) ετησίως, προς τιμήν του γιου της Σουδίου . Αυτή η αναφορά υποδηλώνει την πρακτική της εορτής των Ροζαλίων στην περιοχή.

Επιπλέον, η αναφορά σε θίασους αφιερωμένους στον Λίβερ Πατέρ (Roman Liber Pater) και η χρήση της λατινικής γλώσσας σε επιγραφές υποδεικνύουν την επιρροή της ρωμαϊκής θρησκευτικής πρακτικής, περιλαμβανομένων των εορτών όπως η Rosalia, στους τοπικούς πληθυσμούς .

Ένα μοναδικό μνημείο, ένα διαμάντι για την περιοχή μας μία γραμμή ανάπτυξης

Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων της Αδριανής η εκδήλωση με θέμα: “Ο Ξεχασμένος Οβελίσκος – Μια σημαντική ελληνική ιστορία, μια μεγάλη τοπική ευκαιρία”. Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Παρανεστίου με τους φίλους Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων Πόλης και Περιοχής Δράμας.

Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Ευάγγελος Λιβιεράτος, ο οποίος παρουσίασε με επιστημονική αρτιότητα και ανθρώπινη προσέγγιση την άγνωστη στο ευρύ κοινό ιστορία του οβελίσκου που δεσπόζει στην περιοχή του Παρανεστίου. Το μνημείο ανεγέρθηκε προς τιμήν του Αλέξανδρου-Νικολάου Μαυροκορδάτου, σπουδαίου χαρτογράφου και μηχανικού, ο οποίος πέθανε στην περιοχή κατά τη διάρκεια της χάραξης της σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης, έχοντας αναλάβει το πιο δύσκολο τμήμα της διαδρομής αυτό του Παρανεστίου, που είναι η πιο δύσκολη χάραξη, από την Δράμα ως την Ξάνθη. Αξίζει να σημειώσουμε ότι ο Αλέξανδρου-Νικολάου Μαυροκορδάτου θάφτηκε στην Καβάλα και το επιτάφειο μνημείο διασώζεται στην αυλή της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη στην ανώνυμη συνοικία της πόλης.

Ο οβελίσκος αυτός δεν είναι απλώς ένα μνημείο. Είναι μοναδικός στο είδος του σε όλη την Ελλάδα, ένα σπάνιο αρχιτεκτονικό και ιστορικό τεκμήριο που ενώνει την ιστορία και την επιστήμη.

Στην ομιλία του ο καθηγητής του ΑΠΘ ανέδειξε τόσο την ιστορική διάσταση του οβελίσκου, όσο και τη αξιοποίηση του μνημείου στο πλαίσιο της τουριστικής ανάπτυξης.

Ο Δήμαρχος Παρανεστίου κ. Καγιάογλου Αναστάσιος σε δηλώσεις του ανέφερε «Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους Φίλους Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας, Πολιτιστικών και Φυσικών Μνημείων Πόλης και Περιοχής Δράμας και ιδιαίτερα την κ. Χατζηδημητρίου Δήμητρα για την πολύτιμη βοήθειά τους και τον καθηγητή μας κ. Λιβιεράτο Ευάγγελο για την ευκαιρία που μας έδωσε να αναδείξουμε αυτόν τον μοναδικό στην χώρα μας οβελίσκο. Είναι μια ακόμη ευκαιρία για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχή μας και ένας ακόμη λόγος για την δρομολόγηση του τουριστικού τρένου Δράμας Ξάνθης».

Στα κοινά σημεία και των δύο, η αθανασία, ο χαμένος τάφος, το γεγονός ότι έγιναν θρύλος και η σύνδεση της ανακάλυψής των τάφων τους με εκτιμήσεων μελλοντικών γεγονότων

Στον ελληνικό φαντασιακό στερέωμα υπάρχουν δύο μεγάλοι θρύλοι που διαχρονικά σηματοδοτούν και οριοθετούν την πορεία του έθνους, αυτός του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο πρώτος είναι ο μεγάλος Έλληνας βασιλιάς που λατρεύτηκε σε Ευρώπη και Ασία, ενώ ο δεύτερος υπερασπιζόμενος το τέλος του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους που είχε εξελληνιστεί στο διάβα των αιώνων. Να σημειώσουμε ότι η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δομήθηκε επάνω στην κληρονομιά του Μεγάλου Μακεδόνα βασιλιά και η ΡΑΧ ROMANA αποτέλεσε την ιστορική συνέχεια του οράματος του Αλεξάνδρου του Δ’, ενώ δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι η ιδρυτική πράξη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας «συντάσσετε» στην Μακεδονία, με τη μάχη του 42 π.Χ. στους Φιλίππους. Μπορεί να υπάρχει αμφισβήτηση ότι ο τάφος του Αλεξάνδρου βρίσκεται στην Αμφίπολη, όμως δεν υπάρχει καμία διαφωνία ότι ο Οκταβιανός οριοθέτησε τη μάχη των Φιλίππων και την αποικία που ίδρυσε ως την μήτρα γένεσης της δικής του αυτοκρατορίας.

Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος έχουν αρκετά κοινά σημεία, αν και έζησαν σε διαφορετικές εποχές και υπό πολύ διαφορετικές ιστορικές συνθήκες. Μπορεί ο ένας να σηματοδοτεί με τη ζωή του την αρχή και ο δεύτερος ένας τέλος, ωστόσο και η ζωή των δυο συνεχίζεται και μετά το θάνατο καθώς κερδίζουν την αθανασία και γίνονται θρύλος.

Ορισμένα από τα κοινά τους στοιχεία είναι:

1. Ήταν εμβληματικοί ηγέτες του Ελληνισμού

Μέγας Αλέξανδρος: Επέκτεινε τον ελληνικό πολιτισμό σε τεράστιες περιοχές της Ασίας και της Αφρικής.

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος: Θεωρείται σύμβολο της αντίστασης του Βυζαντίου και του ελληνικού κόσμου απέναντι στην οθωμανική απειλή.

2. Συνδέονται με μεγάλες μεταβάσεις

Ο Αλέξανδρος σηματοδότησε το τέλος της κλασικής ελληνικής εποχής και την αρχή της ελληνιστικής.

Ο Κωνσταντίνος συνδέεται με το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και την έναρξη της οθωμανικής κυριαρχίας.

3. Πέθαναν νέοι και ηρωικά (ή μυθικά)

Ο Αλέξανδρος πέθανε στα 32 του κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες.

Ο Κωνσταντίνος σκοτώθηκε κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453) πολεμώντας μέχρι τέλους.

4. Απέκτησαν σχεδόν μυθικές διαστάσεις στην παράδοση

Ο Αλέξανδρος έγινε θρύλος με ιστορίες όπως το «η φυλλάδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου».

Ο Κωνσταντίνος θεωρείται από την παράδοση ως ο “Μαρμαρωμένος Βασιλιάς”, που θα ξαναζωντανέψει για να πάρει πίσω την Πόλη.

5. Συμβολίζουν την ιδέα μιας «Μεγάλης Ελλάδας»

Ο Αλέξανδρος με την παγκόσμια αυτοκρατορία του.

Ο Κωνσταντίνος ως τελευταίος υπερασπιστής της «Νέας Ρώμης», της χριστιανικής ελληνικής αυτοκρατορίας.

Ορίστε ένας συγκριτικός πίνακας με τα βασικά κοινά και τις διαφορές ανάμεσα στον Μέγα Αλέξανδρο και τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο:

Κέρδισαν την αθανασία

Και ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θεωρούνται “αθάνατοι” όχι γιατί νίκησαν τον θάνατο βιολογικά, αλλά επειδή η μνήμη τους, οι πράξεις τους και οι συμβολισμοί τους ξεπέρασαν την εποχή τους και συνεχίζουν να εμπνέουν μέχρι σήμερα. Αυτό το έχουν κατακτήσει ελάχιστοι ηγέτες μέσα στην ιστορία αιώνων και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει ένα θεολογικό υπόβαθρο που διατρέχει την ελληνική και ορθόδοξη παράδοση μέσα από το έπος των ηρώων και στην αγιοποίηση τους.

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ – ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΩΣ ΚΑΤΑΚΤΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΜΥΘΟΣ

1. Κατέκτησε σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο: Μέχρι την Ινδία, σε λίγα μόνο χρόνια. Αυτό τον έβαλε σε υπερ-ανθρώπινη σφαίρα.
2. Διέδωσε τον ελληνισμό: Ίδρυσε δεκάδες πόλεις, με πιο γνωστή την Αλεξάνδρεια. Έφερε την ελληνική γλώσσα, παιδεία και τέχνη σε Ασία και Αφρική.
3. Μυθοποιήθηκε εν ζωή και μετά θάνατον: Πολλοί τον θεωρούσαν γιο του Δία ή ακόμα και θεό.
4. Έγινε ήρωας λαϊκών παραδόσεων: Το “Η Φυλλάδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου” κυκλοφόρησε σε πολλές γλώσσες και πολιτισμούς (αραβικά, περσικά, ευρωπαϊκά κ.ά.)
5. Σύμβολο για αιώνες: Τον επικαλούνταν ακόμα και ηγεμόνες πολύ μετά, π.χ. ο Ναπολέων και ο Ισκαντέρ στα ισλαμικά κείμενα.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ – ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΩΣ ΜΑΡΤΥΡΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΛΟ

1. Πέθανε ηρωικά υπερασπιζόμενος την Πόλη: Δεν εγκατέλειψε τον λαό του. Πολέμησε μέχρι τέλους και σκοτώθηκε με το σπαθί στο χέρι.
2. Η αυτοθυσία του πέρασε στον λαό ως μύθος: Η εικόνα του τελευταίου βασιλιά που δεν υποτάχθηκε συγκίνησε βαθιά τον ελληνικό λαό.
3. Ο “Μαρμαρωμένος Βασιλιάς”: Η λαϊκή πίστη λέει πως δεν πέθανε, αλλά μαρμαρώθηκε και θα ξυπνήσει όταν έρθει η ώρα να ελευθερωθεί η Πόλη.
4. Σύμβολο της Ορθοδοξίας και του χαμένου Βυζαντίου: Για τους Έλληνες, έγινε εικόνα της χαμένης δόξας αλλά και της ελπίδας για ανάσταση του γένους.
5. Έμεινε στην Ιστορία όχι για ό,τι κατέκτησε, αλλά για ό,τι δεν πρόδωσε.

Κοινό στοιχείο της «Αθανασίας» τους

Και οι δύο:

• Ξεπέρασαν τον ιστορικό τους ρόλο και έγιναν συμβολικά πρόσωπα.
• Απέκτησαν διαχρονική παρουσία στη συλλογική μνήμη, στην παιδεία, στη λογοτεχνία και στην τέχνη.
• Συμβολίζουν ιδανικά: ο Αλέξανδρος τη δόξα και την ενοποίηση, ο Κωνσταντίνος τη θυσία και την πίστη.

Η παρουσία του στην λογοτεχνία

Μερικά αποσπάσματα από τραγούδια, ποιήματα και θρύλους που υμνούν τον Μέγα Αλέξανδρο και τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και δείχνουν πώς πέρασαν στην λαϊκή και λογοτεχνική αθανασία:

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

– Δημοτικό τραγούδι – «Του Αλέξανδρου»

“Ο Μέγας Αλέξανδρος περνά, με το σπαθί στο χέρι,
κι ο ήλιος εμαύρισε και το φεγγάρι εχάθη…”

Εδώ ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται σχεδόν κοσμογονικός: η φύση αλλάζει από την παρουσία του, σαν να είναι θεός.

– Το Έπος του Αλεξάνδρου

(λαϊκό μυθιστόρημα του Μεσαίωνα, σε πολλές γλώσσες)

“Βασιλεύς εστί πατήρ, και ούκ εστίν απλώς κύριος.
Ο Αλέξανδρος τον κόσμον εξουσίαν έχει·
και των φιλοσόφων διδάσκεται και των θεών ερωτά.”

– Δείχνει τον Αλέξανδρο ως ιδανικό ηγεμόνα: σοφός, θεοσεβής, παγκόσμιος.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ

Δημοτικό τραγούδι – «Της Άλωσης»

(Λαϊκή μπαλάντα για την πτώση της Πόλης)

“Σώπασε, κυρά Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις,
πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι.”

Η ελπίδα ότι η Πόλη θα ξαναγυρίσει στους Έλληνες γεννήθηκε μέσα από την αυτοθυσία του Παλαιολόγου.

Θρύλος – Ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς

“Τον τύλιξε ο Θεός με μάρμαρο και τον έβαλε σε σπηλιά βαθιά·
και όταν έρθει η ώρα, άγγελος θα τον ξυπνήσει
και θα ξαναπάρει την Πόλη με το σπαθί του.”

Ένας από τους πιο συγκινητικούς και ελπιδοφόρους θρύλους του Γένους, που δείχνει τον Παλαιολόγο όχι ως νεκρό, αλλά κοιμισμένο ήρωα.

Και οι δύο:

• Τραγουδήθηκαν από τον λαό
• Υμνήθηκαν από ποιητές και συγγραφείς
• Έγιναν σύμβολα ελπίδας, ανδρείας και ελληνισμού

Οι χαμένοι τάφοι τους

Μέρος του θρύλου και των δύο είναι η απουσία   κάθε πληροφορία για τον τόπο των τάφων τόσο του Μεγάλου Αλεξάνδρου όσο και του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου και για τους δυο παραμένει ένα από τα μεγάλα ιστορικά μυστήρια ο τόπος ταφής τους.

ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ – Ο “χαμένος” τάφος του βασιλιά

Τι γνωρίζουμε ιστορικά;

• Μετά τον θάνατό του στη Βαβυλώνα (323 π.Χ.), η σορός του ταριχεύτηκε.
• Ο Πτολεμαίος (στρατηγός του) την μετέφερε στην Αίγυπτο, πιθανότατα στην Αλεξάνδρεια.
• Σύμφωνα με αρχαίες πηγές (Πλούταρχος, Διόδωρος, Στράβων), ο τάφος του βρισκόταν εκεί και πολλοί Ρωμαίοι αυτοκράτορες τον επισκέφτηκαν, όπως ο Ιούλιος Καίσαρας και ο Αύγουστος.

Τι συνέβη μετά;

• Ο τάφος χάθηκε μεταξύ 3ου και 5ου αιώνα μ.Χ., πιθανώς λόγω σεισμών, καταστροφών, ή θρησκευτικής μεταβολής.
• Κάποιοι πιστεύουν ότι καλύφθηκε από μεταγενέστερα κτίσματα ή θρησκευτικά κέντρα (π.χ. τζαμί ή εκκλησία).

Θεωρίες:

• Βρίσκεται κάτω από το ιστορικό κέντρο της Αλεξάνδρειας.
• Ορισμένοι τον ταυτίζουν με τον “τάφο στον Αμφίπολη”. Παλαιότερα υπήρχε θέμα και με τις δομές στην Όαση Σίβα που δεν επιβεβαιώθηκε.
• Δεν αποκλείεται να καταστράφηκε ολοκληρωτικά.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ – Ο βασιλιάς που «χάθηκε» με την Πόλη

Τι γνωρίζουμε;

• Ο Παλαιολόγος σκοτώθηκε στις 29 Μαΐου 1453, υπερασπιζόμενος τα τείχη της Κωνσταντινούπολης.
• Το σώμα του δεν αναγνωρίστηκε επίσημα. Φορούσε απλό οπλισμό χωρίς αυτοκρατορικά σύμβολα για να πολεμήσει μαζί με τους στρατιώτες του.

 Τι έγινε με το σώμα του;

• Οι Οθωμανοί έθαψαν σωρούς νεκρών χωρίς διάκριση.
• Υπάρχουν πηγές που λένε ότι το σώμα του αναγνωρίστηκε από τις χρυσές πόρπες του, και θάφτηκε από τον Μωάμεθ με τιμές.
• Άλλες πηγές (πιο μυθικές) λένε ότι δεν βρέθηκε ποτέ – ή πως “μαρμαρώθηκε”.

Θεωρίες:

• Κάποιοι λένε ότι μπορεί να βρίσκεται σε άγνωστο ομαδικό τάφο στην Πόλη.
• Άλλοι πιστεύουν ότι τάφηκε κρυφά από Έλληνες χριστιανούς και όταν έρθει η ώρα να βγει από εκεί για να ανακαταλάβει την Πόλη.
• Η παράδοση τον μετατρέπει σε μυθικό πρόσωπο – άρα ο τάφος του δεν “πρέπει” να βρεθεί, για να μην σπάσει ο θρύλος.

Αν κάποια μέρα εντοπιστεί ένας από τους δύο τάφους, θα είναι κοσμοϊστορικό γεγονός. Αποτελεί μια έρευνα ισοδύναμη με την αναζήτηση του Άγιου Δισκοπότηρου η αναζήτηση του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Δεν υπάρχει έρευνα για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, όχι γιατί δεν υπάρχει ενδιαφέρον αλλά για το μοναδικό λόγο ό,τι ποτέ η Τουρκία δεν θα επέτρεπε μια τέτοια έρευνα.

Καθώς η αναζήτηση των τάφων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αρχαιολογικά και ιστορικά μυστήρια ας παρουσιάσουμε τις κυριότερες θεωρίες και πιθανές τοποθεσίες για τον καθένα:

Μέγας Αλέξανδρος – Πιθανές τοποθεσίες του τάφου

1. Αλεξάνδρεια, Αίγυπτος

Οι περισσότερες αρχαίες πηγές συμφωνούν ότι ο Αλέξανδρος ετάφη στην Αλεξάνδρεια. Ο Πτολεμαίος μετέφερε τη σορό του εκεί, και ο τάφος του (γνωστός ως “Σώμα”) επισκεπτόταν από Ρωμαίους αυτοκράτορες. Ωστόσο, η ακριβής τοποθεσία του παραμένει άγνωστη. Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι βρίσκεται κάτω από το σημερινό τέμενος του Νάμπι Ντανιέλ .

2. Όαση Σίβα, Αίγυπτος

Το 1995, η αρχαιολόγος Λιάνα Σουβαλτζή ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε τον τάφο του Αλέξανδρου στην Όαση Σίβα, κοντά στα σύνορα με τη Λιβύη. Η ανακάλυψη αυτή παραμένει αμφιλεγόμενη και δεν έχει επιβεβαιωθεί από την επιστημονική κοινότητα .

3. Βεργίνα, Ελλάδα

Ορισμένοι μελετητές, όπως ο Τριαντάφυλλος Παπάζωης, υποστηρίζουν ότι ο Αλέξανδρος ενταφιάστηκε στη Βεργίνα, στους βασιλικούς τάφους ΙΙ και ΙΙΙ, μαζί με τη σύζυγό του Ρωξάνη και τον γιο του Αλέξανδρο Δ΄. Ωστόσο, αυτή η θεωρία δεν είναι ευρέως αποδεκτή.

4. Αμφίπολη. Το 2014 η ανασκαφή στον Τύμβο Καστά έστρεψαν το ενδιαφέρον σε αυτόν τον χώρο που μέχρι τότε βρισκόταν σε έναν «άγνωστο τόπο» για τους πολλούς καθώς κανείς μέχρι τότε δεν είχε μιλήσει για Αμφίπολη. Η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, έχοντας την υποστήριξη του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, ξεκίνησε την ανασκαφή. Από τις μέχρι τώρα επίσημες ανακοινώσεις το μνημείο συνδέεται με τον Ηφαιστίωνα, ωστόσο σε δήλωσή της προς το «Χ» η κ. Περιστέρη απάντησε «όπου ο Ηφαιστίωνας και ο Αλέξανδρος». Βέβαια να σημειώσουμε ότι αν και έχουν περάσει 10 χρόνια από το κλείσιμο της ανασκαφής η αρχαιολόγος κ. Περιστέρη δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη ανακοίνωση για το έργο της στον Τύμβο Καστά, συντηρώντας έτσι το μυστήριο για το ποιος ήταν θαμμένος εκεί. Ενδεχομένως να περιμένει να υπάρξουν καλύτερες συνθήκες (πολιτικές;) για να δημοσιοποιήσει τις απόψεις της και πιστεύω και τα στοιχεία που θα δώσει στην δημοσιότητα να είναι αρκετά για να τις υποστηρίξουν. Στην παρούσα φάση η κ. Περιστέρη απέχει από κάθε δημόσια παρουσία κρατώντας αξόδευτο το κεφάλαιο της Αμφίπολης και του Τύμβου Καστά.

4. Άλλες θεωρίες

• Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο τάφος του Αλέξανδρου βρίσκεται κάτω από τον σημερινό καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, καθώς οι Βενετοί ενδέχεται να μετέφεραν τα λείψανά του εκεί, πιστεύοντας ότι ανήκαν στον Ευαγγελιστή Μάρκο .

Κωνσταντίνος Παλαιολόγος – Πιθανές τοποθεσίες του τάφου

Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος σκοτώθηκε κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453. Η σορός του δεν αναγνωρίστηκε επίσημα, καθώς φέρεται να πολεμούσε χωρίς αυτοκρατορικά διακριτικά. Αυτό έχει οδηγήσει σε διάφορες θεωρίες σχετικά με την ταφή του:

1. Ομαδικός τάφος

Πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι ο Κωνσταντίνος ενταφιάστηκε σε ομαδικό τάφο μαζί με άλλους υπερασπιστές της Πόλης, καθιστώντας αδύνατη την αναγνώριση της σορού του.

2. Ταφή με τιμές από τον Μωάμεθ Β΄

Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι ο Σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ αναγνώρισε τη σορό του Κωνσταντίνου και τον έθαψε με τιμές. Ωστόσο, δεν υπάρχουν απτά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν αυτή την εκδοχή.

3. Μοναστήρια και εκκλησίες της Κωνσταντινούπολης

Υπάρχουν θεωρίες που υποστηρίζουν ότι ο Κωνσταντίνος ετάφη σε κάποιο από τα μοναστήρια ή τις εκκλησίες της Πόλης, όπως:

• Η Μονή της Παναγίας της Περίβλεπτου
• Η Μονή της Ζωοδόχου Πηγής
• Η Εκκλησία της Αγίας Θεοδοσίας

Ωστόσο, καμία από αυτές τις τοποθεσίες δεν έχει επιβεβαιωθεί ως ο τάφος του.

Η απουσία των τάφων αυτών των δύο σημαντικών ιστορικών προσώπων ενισχύει τη μυθολογία γύρω από τα πρόσωπά τους και διατηρεί ζωντανή τη μνήμη τους μέσα από θρύλους και παραδόσεις. Το αν θα γραφτεί και πότε ο επίλογος αυτής της αναζήτησης κανείς δεν το ξέρει, ωστόσο η ανακάλυψη των τάφων τους συνδέεται με προφητείες για μεγάλες μεταβάσεις, όπως συνέβη και με το θάνατό τους και ίσως γι’ αυτό ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η ανακάλυψή τους θα είναι η αρχή σημαντικών γεγονότων. Στο σημείο όμως αυτό ανοίγει ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο για τα πότε πιθανολογείται να συμβεί αυτό και ποια γεγονότα εικάζεται ότι θα συνδέονται με την ανακάλυψη. Αυτό όμως είναι ένα κεφάλαιο που μόλις έχει αρχίσει να γράφεται.

Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

“Σήμερα, 29 Μαΐου, σκύβουμε με σεβασμό στη μνήμη μιας ημέρας βαθιά χαραγμένης στη συλλογική συνείδηση. Μιας ημέρας που δεν είναι απλώς ιστορική, αλλά συμβολική και ζωντανή. Μιας «αποφράδας» ημέρας, που παραμένει σημείο αναφοράς για κάθε Έλληνα, για την ψυχή και την ταυτότητά μας.

Ο Ηλίας Βενέζης στην ομιλία του, Ώρα του Χρέους, στην πανηγυρική συνεδρίαση της Ακαδημίας Αθηνών το 1958, τόνισε ότι οι Έλληνες στη μακρά ιστορική πορεία τους έχουν αποδείξει ότι στις δύσκολες ώρες έχουν επίγνωση του χρέους τους, αναφέροντας:

«Τα τραγούδια μας έχουν τον αυστηρό ρυθμό της πικρής μας μοίρας και τα πουλιά και τα δέντρα μιλούν στα τραγούδια μας, όχι για ν ‘αλαφρώσουν την καρδιά μας, μα για να μας θυμίσουν, είμαστε ένας λαός μνήμης».

Αυτή η μνήμη είναι το χρυσό προνόμιο του λαού μας. Όχι για να θρηνούμε, αλλά για να διδασκόμαστε. Όχι για να εγκλωβιζόμαστε στο παρελθόν, αλλά για να πορευόμαστε στο μέλλον με επίγνωση, ενότητα και εθνική αυτογνωσία.

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης δεν είναι μόνο το τέλος μιας Αυτοκρατορίας. Είναι η αρχή μιας μακράς περιόδου δοκιμασιών, αλλά και η απαρχή της πνευματικής και εθνικής μας αντίστασης. Μάς θυμίζει ότι, ακόμη και μέσα στο σκοτάδι της απώλειας, ο ελληνισμός κράτησε άσβεστη τη φλόγα της πίστης, της παιδείας και της ελπίδας”.

Δήμαρχος Καβάλας, Θόδωρος Μουριάδης

Κάθε χρόνο στις 18 Μαΐου γιορτάζεται η Διεθνής Ημέρα Μουσείων, όπως καθιερώθηκε από το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM) το 1977. Ο φετινός εορτασμός έχει θέμα «Μουσεία και κοινωνίες σε διαρκή αλλαγή» και στόχο την ανάδειξη της προστασίας της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και της δύναμης των μουσείων να αξιοποιήσουν τις δυ-νατότητες των νέων τεχνολογιών και να προσφέρουν στους νέους ένα εργαλείο προβληματισμού για το παρόν και μια «πλατφόρμα» για τη διαμόρφωση του μέλλοντος.

Από το χθες στο σήμερα» το Σάββατο 17 Μαΐου 2025 στις 20.00 στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων.

Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ξάνθης τιμά την Διεθνή Ημέρα Μουσείων με μία ιδιαίτερη θεματική εκδήλωση με τίτλο «Φυλαχτά και δοξασίες.

Μέσα από επιλεγμένα εκθέματα του μουσείου, παραδοσιακές αντιλήψεις και σύγχρονες αφηγήσεις, θα διερευνηθεί πώς οι άνθρωποι, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, αξιοποιούσαν αντικείμενα, σύμβολα και πρακτικές για να προστατευθούν από το «κακό» και να προσελκύσουν τύχη και ευημερία. Η εκδήλωση περιλαμβάνει τρεις ομιλίες που θα παρουσιάσουν τη διαχρονικότητα των φυλαχτών και των δοξασιών, μέσα από την αρχαιολογική τεκμηρίωση, τη λαογραφία και τη σύγχρονη ματιά:

• «Ως δια μαγείας…» (Σπονδυλωτή Ανακοίνωση):
«Εποπτεύοντας το άγνωστο Κακό», Δρ. Κωνσταντίνα Καλλιντζή, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων – Κυριακή Χατζηπροκοπίου, Αρχαιολόγος ΕΦΑ Ξάνθης

«Η κοκεταρία ενάντια στην κακοδαιμονία», Κυριακή Χατζηπροκοπίου, Αρχαιολόγος ΕΦΑ Ξάνθης – Δρ. Κωνσταντίνα Καλλιντζή, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων

• «Σύμβολα και φυλαχτά στην εποχή του AI: Μύθοι, πίστη και αντίσταση στο κακό», Στυλιανή Ραξιώνη, Ιστορικός

Την Κυριακή 18 Μαΐου η είσοδος στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων και στον Αρχαιολογικό Χώρο Αβδήρων είναι ελεύθερη για το κοινό.

Η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης εκφράζει τα θερμά της συγχαρητήρια στους μαθητές και στις μαθήτριες καθώς και στους/στις εκπαιδευτικούς των σχολικών μονάδων της Περιφέρειας που διακρίθηκαν στον 1ο Μαθητικό Διαγωνισμό που διοργάνωσε η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών με θέμα «Η Κωνσταντινούπολη διά μέσου των αιώνων».

Η συμμετοχή και η επιτυχία των σχολείων της Περιφέρειάς μας στον διαγωνισμό αποδεικνύει το υψηλό επίπεδο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τη δημιουργικότητα των μαθητών μας και τη δέσμευση των εκπαιδευτικών τους στην καλλιέργεια της ιστορικής γνώσης, της πολιτιστικής συνείδησης και της έκφρασης.

Ιδιαίτερα, συγχαίρουμε:

Από τον Νομό Έβρου το

1ο Γυμνάσιο Διδυμοτείχου – 1ο Βραβείο στην Κατηγορία 6: «Επιστήμη και Τεχνολογία στο Βυζάντιο»

2ο Γυμνάσιο Διδυμοτείχου – Έπαινοι στις Κατηγορίες 2 και 10

Γυμνάσιο Τυχερού Έβρου – 2ο Βραβείο (ισοβαθμία) στην Κατηγορία 7: «Πολιτιστικά μνημεία»

Από το Νομό Καβάλας το

Γυμνάσιο Νικησιανής Καβάλας – 1ο Βραβείο (ισοβαθμία) στην Κατηγορία 9: «Γυναικείες προσωπικότητες στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο»

Από το Νομό Ξάνθης το

5ο Γυμνάσιο Ξάνθης – 3ο Βραβείο (ισοβαθμία) στην Κατηγορία 3: «Ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Πόλη»

Η Περιφερειακή Διεύθυνση συγχαίρει όλους τους συμμετέχοντες για την αξιόλογη προσπάθεια και την άρτια παρουσίαση των εργασιών τους. Τέτοιες διακρίσεις ενδυναμώνουν την εθνική και πολιτιστική συνείδηση των μαθητών και προάγουν τη βιωματική προσέγγιση της ιστορίας και του ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης.

φωτό:ebooks.edu.gr

Γυναίκες σε θρησκευτική πίστη από την εποχή του Ιουστινιανού (ψηφιδωτή τοιχογραφία, Άγιος Απολλινάριος, Ραβέννα).

 – Τι αποκαλύπτει η μελέτη για τους προγόνους μας

 Πως ζούσε πριν από 11.000 χρόνια ένας τροφοσυλλέκτης στην Αστυπάλαια; Πως έτρωγε ένα Λακεδαιμόνιος στην Σπάρτη της αρχαίας περιόδου; Πως έμοιαζε η γυναίκα με τρυπανισμό από τα ‘Αβδηρα; Οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ερωτήματα και ακόμα περισσότερα, είναι τα αποτελέσματα ενός πρωτοποριακού έργου με την επωνυμία BioMuse, που μετατρέπει τα θραύσματα των οστών σε ζωντανές ιστορίες ανθρώπων, αποκαλύπτοντας πολύτιμα μυστικά από την άγνωστη εν πολλοίς ζωή των προγόνων μας.

Τα αποτελέσματα αυτού του έργου που υλοποιείται από το Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) με την συμμετοχή τριών ακόμα φορέων (της ομάδας Παλαιογενετικής του πανεπιστημίου Mainz, του Reiss-Engelhorn – Museen Mannheim και της TETRAGON), παρουσιάζονται στο αρχαιολογικό μουσείο Δράμας μέχρι τις 7 Απριλίου 2025 μέσα από μια εντυπωσιακή περιοδική έκθεση.

Το ευρωπαϊκό έργο BioMuse συνδυάζει τεχνολογίες αιχμής και διεπιστημονικές μεθόδους για να ανασυστήσει την καθημερινή ζωή, τη διατροφή και τη γενετική ιστορία ανθρώπων που έζησαν στον ελληνικό χώρο ακόμα και πριν από 11.000 χρόνια. Η έκθεση, έχοντας περιοδεύσει σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας, παρουσιάζει με ένα μοναδικό τρόπο τις ιστορίες – βιογραφίες δέκα ανθρώπων που έζησαν σε διαφορετικές περιοχές στον ελλαδικό χώρο αναλύοντας τον τρόπο ζωής τους, την καθημερινότητά τους και τις συνήθειες τους.

«Στην πραγματικότητα εκείνο που κάναμε στο πλαίσιο του προγράμματος ήταν να μελετήσουμε τα οστά αυτών των ανθρώπων ώστε να συνθέσουμε τις ιστορίες τους με βάση στοιχεία όπως η ηλικία, το φύλο τους, το τι έτρωγαν», υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η καθηγήτρια και διευθύντρια του Εργαστήριου Φυσικής Ανθρωπολογίας του ΔΠΘ και υπεύθυνη του προγράμματος Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου.

«Η εξέταση των οστών αυτών των ανθρώπων», επισημαίνει η κ. Παπαγεωργοπούλου, «μας έδωσε την ιστορία τους η οποία ενδυναμώθηκε και από τα διάφορα κτερίσματα που βρέθηκαν στους χώρους ταφής τους. Μέσα από την έρευνα και την ανάλυση συγκεντρώσαμε πολύτιμα στοιχεία για τη ζωή τους, τι έτρωγαν, ποιος ήταν ο σωματότυπός τους, τι χρώμα μάτια και μαλλιά είχαν, το ύψος και το βάρος τους. Όλα αυτά παρουσιάζονται στην έκθεση μέσα σε δέκα πόστερ όπου στη μια πλευρά ο άνθρωπος αυτός παρουσιάζει την προσωπική του ιστορία σε πρώτο πρόσωπο και στην άλλη πλευρά παραθέτονται τα υπόλοιπα στοιχεία μαζί με πληροφορίες για τις παθήσεις, τους τραυματισμούς που τους ταλαιπωρούσαν, τη γενετική προδιάθεση, τις μετακινήσεις τους αλλά και τις δυσανεξίες που είχαν σε διάφορα τρόφιμα».

   Τα οστά μοναδικό τεκμήριο ζωής των ανθρώπων στην αρχαιότητα

Αξίζει να σημειωθεί πως η επιλογή αυτών των δέκα ανθρώπων, οι ιστορίες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση, δεν είναι τυχαία καθώς σχετίζεται με τις έρευνες που έγιναν σε συγκεκριμένες περιοχές. «Στο εργαστήριο μελετάμε οστεολογικό υλικό από πολλές περιοχές όπου γίνονται ανασκαφές», σημειώνει η καθηγήτρια του ΔΠΘ και συνεχίζει, «αυτή την στιγμή το περισσότερο υλικό που μελετάμε εδώ και χρόνια είναι από τις ανασκαφές στη Θεσσαλονίκη για την κατασκευή του μετρό για το οποίο πήραμε και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα ώστε να μελετήσουμε τον πληθυσμό της πόλης της Θεσσαλονίκης. Την ίδια στιγμή, έχουμε μελετήσει οστεολογικό υλικό από άλλες Εφορείες αρχαιοτήτων. Η επιλογή των ανθρώπων έγινε βάσει συγκεκριμένων δεδομένων. Όλοι πρέπει να είχαν εκείνα τα σκελετικά τμήματα που μπορούν να είναι διαγνωστικά για τις μελέτες των στοιχείων που θέλουμε να ελέγξουμε, να είναι επίσης από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και από διαφορετικές χρονολογικές περιόδους, αλλά να έχουν και κάποια ταφικά ευρήματα».

Τα οστά είναι ένα μοναδικό τεκμήριο για την ζωή των ανθρώπων στην αρχαιότητα. Η ανασκαφή, η φύλαξη και η μελέτη τους, ορίζονται από επιστημονικές αρχές και κανόνες δεοντολογίας. Οι αναλύσεις γίνονται σε εξειδικευμένα εργαστήρια και όπως σε κάθε επιστήμη, εφαρμόζονται συγκεκριμένα ερευνητικά πρωτόκολλα. Η σύνθεση μιας οστεοβιογραφίας, είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας πολλών επιστημόνων από διαφορετικά ερευνητικά πεδία. Ανθρωπολόγοι, αρχαιολόγοι και γενετιστές μελετούν και αναλύουν τα δεδομένα, ενώ μουσειολόγοι, συντηρητές, γραφίστες και αρχιτέκτονες φροντίζουν για την ανασύνθεση και ανάδειξη των αρχαίων βιογραφιών.

Όλα τα παραπάνω παρουσιάζονται με τον καλύτερο τρόπο στους επισκέπτες της έκθεσης που φιλοξενεί το αρχαιολογικό μουσείο Δράμας. Η προϊστάμενη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δράμας Βασιλική Πουλιούδη στα εγκαίνια της έκθεσης αναφέρθηκε στην προσπάθεια που κάνει το μουσείο να αναδείξει σημαντικές πτυχές της ιστορίας της πατρίδας μας. Η διευθύντρια του Εργαστηρίου Φυσικής Ανθρωπολογίας του ΔΠΘ κ. Χριστίνα Παπαγεωργοπούλου έκανε μια καθόλα ενδιαφέρουσα ξενάγηση σε όλους τους παραβρισκόμενους παρουσιάζοντας τους με μοναδικό τρόπο κάθε έναν από τους δέκα προϊστορικούς ανθρώπους που μελετήθηκαν.

   Οι ιστορίες και οι ταυτότητες των ανθρώπων

Η τροφοσυλέκτης της Αστυπάλαιας, η φύλακας της μνήμης από τα Παλιάμπελα Ροδίτη, η μητέρα από τον ‘Αγιο Παντελεήμονα Φλώρινας, ο Λακεδαιμόνιος από την Σπάρτη, η γυναίκα με τρυπανσμό από τα ‘Αβδηρα, ο ευγενής και η δέσποινα από το Αρχοντικό Πέλλας, ο παρατηρητής της ιστορίας από την Τενέα, ο κάτοικος της πόλης από την Θεσσαλονίκη και ο πολεμιστής από την Ντόλιανη Θεσπρωτίας, είναι οι δέκα άνθρωποι οι ιστορίες των οποίων παρουσιάζονται στην έκθεση και συστήνονται στους επισκέπτες μέσα από τα χαρακτηριστικά των οστών τους.

Αναμφισβήτητα, από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, είναι αυτή της γυναίκας από τα ‘Αβδηρα η οποία είχε υποστεί τρυπανισμό, την εγχείρηση δηλαδή που έκαναν οι αρχαίοι στον εγκέφαλο την οποία μάλιστα περιγράφει πολύ καλά ο Ιπποκράτης. «Η γυναίκα αυτή από τις αναλύσεις που κάναμε», εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η κ. Παπαγεωργοπούλου, «φαίνεται πως είχε την προδιάθεση της ναρκοληψίας. Είναι πολύ πιθανόν να έπασχε από αυτή την ασθένεια γιατί τρεις φορές επανέλαβαν την επέμβαση και τις τρείς φορές έζησε. Αυτό το καταλαβαίνουμε από το ποσοστό ίασης του κρανίου κάθε φορά».

Επίσης, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ιστορία μιας γυναίκας από την εποχή του Σιδήρου, από μια ανασκαφή στον οικισμό ‘Αγιο Παντελεήμονα στο Αμύνταιο Φλώρινας που ήταν ενταφιασμένη σε συγκρότημα ταφικών τύμβων. Από την γενετική ανάλυση φάνηκε πως ήταν ενταφιασμένη μαζί με την κόρη της και την πεθερά της. «Αυτό έχει τρομερό ενδιαφέρον γιατί μας παρουσιάζει τα πατρογονικά και μητρογονικά συστήματα της εποχής, αλλά και την συνήθεια της μετακίνησης της γυναίκας μετά τον γάμο της», σημειώνει η κ. Παπαγεωργοπούλου.

Τέλος, στην έκθεση παρουσιάζεται και η γλυπτική αναπαράσταση του προσώπου του παρατηρητή της ιστορίας από την Τενέα ο οποίος όπως φαίνεται ήταν λάτρης του καλού κρασιού γι΄ αυτό και οι συγγενείς του επέλεξαν μια κύλικα να συντροφεύει την ταφή του.

Βασίλης Λωλίδης

Το βιβλίο «Οι τελευταίοι υπερασπιστές της Χριστούπολης» του Συμεών Μαυρίδη, ήταν μια έκδοση που αποτύπωσε την στροφή του συγγραφέα στην τοπική ιστορία της περιοχής μας και μάλιστα την περίοδο των έσχατων βυζαντινών χρόνων, πριν την έλευση της Οθωμανικής λαίλαπας. Τώρα συνεχίζει με μια νέα έρευνα στην ιστορική πόλη του Περιθωρίου, τα αρχαία Άβδηρα, έτσι όπως εξελίχθηκαν τα βυζαντινά χρόνια και συγκεκριμένα την ίδια εποχή με τους τελευταίους αιώνες της βυζαντινής παρουσίας στην ευρύτερη περιοχή μας.

Στην μελέτη για την Χρυστούπολη ο κ. Μαυρίδης επιλέγει δυο ιστορικά πρόσωπα, δυο βυζαντινούς αξιωματούχους οι οποίοι διαδραματίζουν σημαντικότερο ρόλο και φτάνοντας στο τέλος της ζωής τους, έχουν εξασφαλίσει την ίδρυση της Μονής Παντοκράτορα στο Άγιο Όρος, η οποία δεν λειτουργεί απλά ως το τελευταίο καταφύγιο των τελευταίων ηγετών της Χριστούπολης, αλλά αποτελεί και μια κιβωτό της ιστορικής μνήμης της Χριστουπόλεως, αφού διασώζονται εκεί οι τελευταίες σελίδες της ιστορίας της Χριστώνυμου πολιτείας.

Στην νέα του έκδοση επιλέγει και πάλι ένα ιστορικό πρόσωπο, σε κρίσιμο για τις εξελίξεις ρόλο, τον Giovanni Adorno και αναλύοντας τον βίο του περνούν και τα ιστορικά γεγονότα.

Στο σχετικό δελτίο Τύπου αναφέρει ότι «Το Περιθεώριον, ιστορική μητρόπολη, σπουδαίο εμπορικό κέντρο, λιμάνι, κόμβος διοδίων, αλλά και το επίκεντρο μιας μικρής εύφορης πεδιάδας, συνδέθηκε αναπόσπαστα με την ύστερη βυζαντινή ιστορία της Θράκης. Μάλιστα, στα μέσα του 14ου αιώνα αποτέλεσε το μήλο της έριδος ανάμεσα στις δύο αντιμαχόμενες φράξιες, του νεαρού αυτοκράτορα Ιωάννη Ε΄ Παλαιολόγου και του Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού και των συμμάχων τους. Αν και το Περιθεώριο κατελήφθη από τους Οθωμανούς, στα τέλη του 14ου αιώνα, οι Βυζαντινοί το ανέκτησαν ανέλπιστα μετά το 1402 και τη συντριπτική ήττα του Οθωμανού Βαγιαζήτ από τον Μογγόλο Ταμερλάνο, για να το απολέσουν δυστυχώς εκ νέου, λίγα χρόνια αργότερα. Μέσα σ’ αυτόν τον ορυμαγδό των συνεχών ανατροπών αναδύθηκε το «άστρο» του Giovanni Adorno, ο οποίος, από διοικητής μιας κουκκίδας στον χάρτη, της γενοβέζικης Νέας Φώκαιας, κατέστη κύριος ρυθμιστής των εξελίξεων σε όλη τη Βαλκανική και τη Μικρά Ασία.

Ο Giovanni Adorno, τοπικός διοικητής της Νέας Φώκαιας στη Μικρά Ασία και, παράλληλα, μεγαλέμπορος της πανάκριβης στυπτηρίας, κατόρθωσε να γίνει ο κύριος ρυθμιστής του ενδοδυναστικού οθωμανικού εμφυλίου, ενισχύοντας τον Μουράτ Β΄ εναντίον του Μουσταφά Τσελεμπή, έτερο συνδιεκδικητή τού οθωμανικού θρόνου. Στην κορύφωση της διένεξης, ο Adorno έθεσε στη διάθεση του Μουράτ Β΄ τον στόλο του, μεταφέροντας στρατεύματα από τη Μικρά Ασία στη Θράκη, βοηθώντας τον καταλυτικά στην επικράτησή του και στην αναρρίχησή του στη θέση του σουλτάνου.

Για την ενέργειά του αυτή, ο νέος σουλτάνος Μουράτ Β΄ δώρισε, το 1422, την καστροπολιτεία του Περιθεωρίου στον Giovanni Adorno. Με τον τρόπο αυτό, ο Adorno, ο οποίος είχε ήδη συμμετάσχει το 1416 στην ίδρυση της εταιρείας “Societas Folie Nove” για την εκμετάλλευση της στυπτηρίας, αποκτούσε πρόσβαση και σε άλλες περιοχές που παρήγαν και εξήγαν στυπτηρία, όπως τις γειτονικές Σάπες και τη Μαρώνεια. Από την άλλη, όμως, αποτέλεσε μοιραίο πρόσωπο στην πτώση του Βυζαντίου, καθώς βοήθησε στη μεταφορά τεράστιου αριθμού οθωμανικών στρατευμάτων από τη Μικρά Ασία στη Θράκη μέσω του Ελλησπόντου.

Αφορμώμενη από το γεγονός αυτό, η παρούσα μελέτη έχει ως στόχο να αναδείξει την πλούσια ιστορία της καστροπολιτείας του Περιθεωρίου, το οποίο, ευρισκόμενο ανάμεσα σε Κωνσταντινούπολη και Θεσσαλονίκη, αποτελούσε για αιώνες σημαντικό προμαχώνα των ιστορικών εξελίξεων της περιοχής.

Στοιχεία για τον Συγγραφέα

Ο Συμεών Νικ. Μαυρίδης γεννήθηκε στην Καβάλα. Είναι κατά σειρά πτυχιούχος Νομικής (2005), Κοινωνικής Διοίκησης (2009) και Πολιτικών Επιστημών (2013) του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

Επιπλέον, διαθέτει μεταπτυχιακό στην Κοινωνική Διοίκηση του ΔΠΘ (2010), στη Δημόσια Διοίκηση του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (2015) και στην Εγκληματολογία του Πανεπιστημίου Λευκωσίας (2022), καθώς και διδακτορικό δίπλωμα στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ (2014).

Έκτοτε, έχει διδάξει σε διάφορα πανεπιστημιακά τμήματα. Έως το 2019 άσκησε, παράλληλα, μάχιμη δικηγορία ως δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω.

Σήμερα, υπηρετεί ως γραμματέας στο Πρωτοδικείο Καβάλας.

Οι πρόσφατες ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Πέργης, έχουν φέρει στο φως αξιοσημείωτα αγάλματα που ρίχνουν φως στην καλλιτεχνική κληρονομιά της περιοχής. Φωτογραφία: Türkiye Directorate of Cultural Heritage and Museums.

Κατά τη διάρκεια ανασκαφών αποκαλύφθηκαν πέντε διαφορετικά αγάλματα στην αρχαία ελληνική πόλη Πέργη, στην Αττάλεια, η οποία αργότερα έγινε μία από τις πιο καλά οργανωμένες ρωμαϊκές πόλεις της Ανατολίας.

Η Πέργη είναι μια αρχαία πόλη της Μικράς Ασίας, σε απόσταση περίπου 15 χιλιομέτρων από την Αττάλεια. Ιδρύθηκε την Ελληνιστική περίοδο, περίπου τον 3ο αιώνα π.Χ. και εξελίχθηκε σε σημαντικό κέντρο του εμπορίου και του πολιτισμού στην περιοχή.

Η πόλη κατοικήθηκε αρχικά από Πάμφυλους και αργότερα, περιήλθε στον έλεγχο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τον 1ο αιώνα π.Χ. Η αρχαία πόλη είναι στον προσωρινό κατάλογο των Μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2009.

Οι πρόσφατες ανασκαφές στην αρχαία πόλη της Πέργης, έχουν φέρει στο φως αξιοσημείωτα αγάλματα που αποκαλύπτουν την καλλιτεχνική κληρονομιά της περιοχής.

Ανάμεσα στις ανακαλύψεις, είναι το άγαλμα της Αφροδίτης, ύψους σχεδόν 2 μέτρων που απεικονίζεται να κάθεται σε ένα δελφίνι μαζί με τον θεό Έρωτα. Φωτογραφία: Türkiye Directorate of Cultural Heritage and Museums

Η πολιτιστική κληρονομιά της Πέργης

Η αρχαία πόλη Πέργη, στη σημερινή Τουρκία, είναι ένα σημαντικό παράδειγμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορικής Τέχνης. Γνωστή για τα καλά διατηρημένα ευρήματά της, η Πέργη αναδεικνύει την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά, ενώ αντανακλά τις πολιτιστικές και κοινωνικές δυναμικές της περιόδου.

Η πόλη έχει πολλά γλυπτά, τα οποία αναπαριστούν θεούς και την καθημερινή ζωή, τα οποία τονίζουν τις καλλιτεχνικές πρακτικές και τους επικρατούσες τεχνοτροπίες κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής περιόδου.

Οι πρόσφατες ανακαλύψεις των αγαλμάτων, όπως της Αφροδίτης, υπογραμμίζουν και ενισχύουν τον ρόλο της πόλης ως κέντρο καλλιτεχνικής παραγωγής και την σύνδεση της με τις ευρύτερες τάσεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορικής Τέχνης.

Τα τεχνουργήματα, προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τις αισθητικές αξίες, της θρησκευτικές πεποιθήσεις και τις κοινωνικές δομές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπως και την μοναδική συνδρομή της Πέργης στην πλούσια καλλιτεχνική παράδοση.

Οι ανασκαφές στην Πέργη, διεξάγονται στο πλαίσιο του προγράμματος «Κληρονομιά για το μέλλον» το οποίο αποσκοπεί στη διατήρηση και την προαγωγή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Μικράς Ασίας.

Διαβάστε εδώ περισσότερα: https://www.enikos.gr/t