Χρονόμετρο

    Συμβολή στην αρχαιολογική έρευνα: Προσεγγίζει και τις Αρχαιομετρικές αναλύσεις το ΤΕΙ Καβάλας

    Δημοσιεύτηκε στις

    Γράφει ο Γιώργος Μυτιληνός

     

    Παραμονές Χριστουγέννων 2016 επέστρεψε από την  Γαλλία ο καθηγητής του ΤΕΙ Καβάλας, χημικός Δρ. Θωμάς Σπανός, ο οποίος επισκέφθηκε με τα εκπαιδευτικά Ευρωπαϊκά προγράμματα Erasmus+ το Εθνικό Κέντρο Ερευνών ”CNRS” Institut de Recherche sur les Archeomateriaux – IRAMAT στην Ορλεάνη της Γαλλίας για εκπαίδευση.

    Το IRAMAT βρίσκεται μαζί με άλλα ερευνητικά εργαστήρια ”CNRS” σε μια μεγάλη ελεγχόμενη έκταση, όπου συνολικά εργάζονται 1200 επιστήμονες, ερευνητές, πανεπιστημιακοί πολλών ειδικοτήτων πάνω σε προγράμματα έρευνας. Όλο αυτό το επιστημονικό δυναμικό συνεργάζεται με τη βιομηχανία, τα διάφορα πανεπιστημιακά κέντρα του κόσμου καθώς και με ιδιώτες. Πανεπιστημιακοί, διδάκτορες και ερευνητές από χώρες εντός και εκτός ευρωπαϊκής ένωσης, μπορούν να κάνουν τις απαραίτητες εξειδικευμένες μετρήσεις στα εργαστήρια ”CNRS”, φυσικά μετά από συνεννόηση και κατάλληλη πρόσκληση.

    Το κέντρο IRAMAT είναι το μοναδικό αναγνωρισμένο στην Ευρώπη (με δικά του πρωτόκολλα ανάλυσης). Διαθέτει εικοσαετή εξειδίκευση στην ανάλυση κυρίως αρχαίων νομισμάτων, μεταλλικών αντικειμένων αλλά και γυάλινων αρχαίων αντικειμένων. Σκοπός των αναλύσεων είναι να βρεθεί η καθαρότητα των νομισμάτων σε ευγενή μέταλλα και από την ανάλυση των ιχνοστοιχείων (με χρήση βάσης δομένων που έχουν δημιουργήσει μέσα από χιλιάδες αναλύσεις σε αρχαία νομίσματα και στατιστικούς συσχετισμούς), μπορούν να εκτιμήσουν τον τόπο προέλευσης των ευγενών μετάλλων στην αρχαιότητα. Παράλληλα ενδιαφέρονται για τη πειραματική αρχαιομεταλλουργία, προκειμένου  να ανακτηθεί γνώση που έχει χαθεί, όπως ο τρόπος εξόρυξης από τα αρχαία ορυχεία, η επεξεργασία για τη λήψη καθαρών μετάλλων, η κατασκευή και επεξεργασία των νομισμάτων κ.α

    Οι αναλύσεις πραγματοποιήθηκαν με χρήση του υπερσύγχρονου εξοπλισμού του ”CNRS”: LA-ICP-MS (εκτομή με Λέιζερ – Επαγωγικά Συζευγμένο Πλάσμα -Φασματομετρία Μάζας). Όμοιος ερευνητικός εξοπλισμός προσφάτως αποκτήθηκε από το Εργαστήριο μεγάλων υποδομών Ήφαιστος του ΤΕΙ ΑΜΘ (μοναδικός στην Ελλάδα) και λειτουργεί υπό τον καθηγητή του ΤΕΙ Θωμά Σπανό κυρίως σε αναλύσεις γεωλογικών πετρωμάτων.

    Η τεχνική LA-ICP-MS είναι μη καταστροφική τεχνική, εξ ου και το πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάλυση αρχαιολογικών θησαυρών. Μια ακτίνα λέιζερ κτυπά επιφανειακά το προς ανάλυση “αντικείμενο” δημιουργώντας κρατήρα μόλις 50-80 μm, (1 mm=1000 μm), στη συνέχεια προχωρά σε αντίστοιχο βάθος για την εκτομή της απαραίτητης μικροποσότητας δείγματος προς ανάλυση. Στο τέλος της ανάλυσης δεν διακρίνεται το σημείο εκτομής με γυμνό οφθαλμό.

    Κατά την παραμονή στο κέντρο IRAMAT ο καθηγητής Σπανός είχε μια μοναδική επιστημονική εμπειρία. Παρακολούθησε την ανάλυση χρυσών και αργυρών νομισμάτων του Φιλίππου B, του Μεγάλου Αλεξάνδρου αλλά και Ευρωπαϊκών κρατών που προέρχονταν από μουσεία και συλλέκτες στη Γαλλία.

    Επίσης διαπίστωσε το ενδιαφέρον του διευθυντή του κέντρου κ. Bernard Gratuge, αλλά και των ερευνητών να επισκεφτούν την περιοχή μας και να εργαστούν ερευνητικά με αμοιβαίο όφελος. Κάποιοι μάλιστα εξ αυτών  γνωρίζουν καλά την Καβάλα και τις αρχαιότητές της μέσω της γνωστής Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Καβάλας με την οποία και συνεργάζεται παραδοσιακά. Μάλιστα η Προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιολογικών Χώρων και Μουσείων, κα Μαλαμίδου Δημητρία, μέσω των ερευνητικών της συνεργασιών με Γάλλους μελετητές και με το κέντρο IRAMAT της Ορλεάνης, συνέβαλε ουσιαστικά στην ενίσχυση αυτής της  συνεργασίας.

    Στόχος της εκπαίδευσης στο IRAMAT είναι η δημιουργία ενός μοναδικού ερευνητικού εργαστηρίου για την Ελλάδα και συγκεκριμένα στο ΤΕΙ Καβάλας (ΑΜΘ) για την ανάλυση και αξιολόγηση αρχαίων ελληνικών θησαυρών με χρήση του ανωτέρω εξοπλισμού. Άλλωστε υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για ανάπτυξη ερευνητικών συνεργασιών και με  την αρχαιολογική κοινότητα στην ευρύτερη περιοχή της Περιφέρειας ΑΜΘ, οι οποίες σχετίζονται άμεσα και με άλλες δραστηριότητες όπως επίσκεψη ερευνητών, και αρχαιολόγων στην περιοχή, εκπαίδευση, μετακίνηση φοιτητών και επιστημονικού προσωπικού με τα προγράμματα Erasmus κλπ


    Δημοσιεύτηκε στις 0

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.