Χρονόμετρο

    Ανασκαφή Αμφίπολης: Προβληματισμός για το που οδηγεί ο τρίτος θάλαμος και γιατί ίσως να χάσουν οι αρχαιολόγοι τoν ύπνο τους

    Δημοσιεύτηκε στις

    Σχεδόν ένα μέτρο επίχωσης απομένει μέχρι τις πιθανές «απαντήσεις»

     

    Γράφει ο Θέοδωρος Αν. Σπανέλης

     

    Είναι ο τρίτος θάλαμος ο τελικός και αυτός που θα δώσει απαντήσεις στο πλήθος των ερωτημάτων που μας βασανίζουν, ειδικούς και μη, από την αρχή της ανασκαφής στον μεγάλο Τύμβο της Αμφίπολης; Ακόμη και η ανασκαφική ομάδα φαίνεται να προβληματίζεται, καθώς όπως έγινε γνωστό σήμερα στην διάρκεια της ενημέρωσης, ουσιαστικά πέρα από τα τμήματα της σπασμένης μαρμάρινης θύρας, το κεφάλι, τον λαιμό και τα φτερά της δεξιάς Σφίγγας, αλλά και ένα ακόμη τμήμα του ψηφιδωτού, δεν έχει προσφέρει τίποτα περισσότερο για την ταυτότητα του νεκρού η ανασκαφή στον τρίτο θάλαμο. Απεναντίας φαίνεται να τους απασχολεί – τουλάχιστον ως σενάριο εργασίας – κατά πόσο το δάπεδο των πωρόλιθων με την επικάλυψη ασβεστοκονιάματος-, είναι το δάπεδο του θαλάμου ή ένας σφραγιστικό δάπεδο που τοποθετήθηκε επάνω από την υποκείμενη επίχωση για να κρύψει κάτι! Εξάλλου δεν είναι η πρώτη φορά που σε αυτή την ανασκαφή οι αρχαιολόγοι πέφτουν επάνω σε διαφραγματικούς τοίχους που σκοπό είχαν να προφυλάξουν αυτό που βρίσκεται στην καρδιά του μνημείου και μάλιστα είναι προφανές ότι ήθελαν να το προφυλάξουν ως «κόρη οφθαλμού» από τους τυμβωρύχους και κάθε άλλη πράξη βανδαλισμού.

     

    Τι έχουν σφραγίσει;

     

    Επιπλέον, έχει γίνει σχεδόν σαφές, χωρίς να μπορεί να προσδιοριστεί ο χρόνος, ότι η επίχωση δεν έγινε κατά την κατασκευή του μνημείου αλλά σε ύστερους χρόνους και μετά από ζημιές που υπέστη, ενώ παράλληλα ξεκαθαρίζεται ότι οι τυμβωρύχοι έφτασαν τουλάχιστον μέχρι και τον τρίτο θάλαμο. Εκείνο που γνωστοποιήθηκε σήμερα είναι ότι ήδη η ανασκαφή έχει προχωρήσει μισό μέτρο κάτω από το νοητό επίπεδο που προσδιορίζει το «ψευτοδάπεδο» των πωρόλιθων και εκτός απροόπτου απομένει περίπου ένα μέτρο για να φτάσουν στο πραγματικό δάπεδο. Ωστόσο, ξεκαθαρίστηκε ότι η ανασκαφή γίνεται στο κέντρο του θαλάμου και δεν έχει πειραχθεί το χώμα δεξιά και αριστερά της τρίτης πύλης για να μην διαταραχτεί η στατικότητα του διαφραγματικού τοίχου ανάμεσα στον δεύτερο και τον τρίτο θάλαμο. Αυτό σημαίνει ότι αν στις δύο άκρες του θαλάμου υπάρχει οτιδήποτε άλλο, σκάλα ή πιθανόν μια ακόμη πύλη, αυτό δεν είναι δυνατόν, προς το παρόν, να ξεκαθαριστεί!

     

    Το γεγονός της χαλαρής σύνδεσης των πωρόλιθων του πατώματος  – αλλά και η λιτότητα που το χαρακτηρίζει σε σχέση με ότι έχει προηγηθεί επί των πολυτελών δαπέδων που γνωρίσαμε στους προηγούμενους θαλάμους – καθώς και η συνέχιση της επίχωσης με στρυμονική άμμο και κάτω από αυτό, δίνει ισχυρά επιχειρήματα σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα σπουδαία έπονται. Γιατί σε διαφορετική περίπτωση τι νόημα θα είχε να γίνει μια τόσο προσεκτική σφράγιση του ταφικού μνημείου αν ήταν άδειο;

     

    Επιπλέον από την σημερινή ενημέρωση εκείνο που προέκυψε είναι η διαπίστωση ότι η πύλη πλάτους 96 εκ. που είχε προσδιοριστεί στην βόρεια πλευρά ήταν λάθος και στην πραγματικότητα πρόκειται για μια μαρμάρινη κόγχη που δεν οδηγεί πουθενά. Βέβαια, ένας μεγάλος φόβος των αρχαιολόγων – ικανός να τους κάνει να χάσουν και τον ύπνο τους – είναι να αδειάσει από χώμα ο τρίτος θάλαμος και να μην έχουν πάρει καμία απάντηση στα κρίσιμα ερωτήματα. Σε αυτή την περίπτωση, ανοίγουν νέα σενάρια και υποθέσεις εργασίας που προς το παρόν δεν υπάρχει κανένας λόγος να τα θίξουμε. Ας περιμένουμε μέχρι το τέλος της εβδομάδας το πολύ τις αρχές της επομένης, για να δούμε την κατάληξη του τρίτου θαλάμου και να εκτιμηθεί η κατάσταση με βάση τα ευρήματα.

     

     

    Ακόμη απαντώντας η γεν. γραμμ. του ΥΠΠΟΑ κ. Λίνα Μενδώνη σε ερώτηση σχετικά με τις απόψεις της αρχαιολόγου κ. Dorothy King για την ανεύρεση του μονογράμματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, απάντησε ότι τα σημάδια δεν είναι μονογράμματα αλλά σημάδια των λιθοξόων για να μπορούν να τοποθετήσουν σε μια σειρά τους μαρμάρινους όγκους και είναι γνωστά από το 2013. Επίσης ξεκαθάρισε ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν εκείνα τα στοιχεία που να δηλώνουν την ταυτότητα του νεκρού.

     

     

    Εδώ το βιντεο της ανασκαφής

     

     

    Αναλυτικά οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις

     

    Οι ερωτήσεις που διατυπώθηκαν προς την γγ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Λ. Μενδώνη και οι απαντήσεις που έδωσε είναι οι κάτοθι:

     

    Ερώτηση: Ο τάφος είναι συλλημένος;

    Απάντηση: Ο τάφος έχει δεχθεί σαφέστατα ανθρώπινη παρέμβαση, μέχρι εδώ που βρισκόμαστε. Από την αρχή της ενημέρωσης είχαμε πεί-κι έχουμε πολλές φορές  επαναλάβει- ότι έχουμε ισχυρότατες ενδείξεις δράσης τυμβωρύχων.

     

    Ερώτηση: Πώς είναι δυνατόν μετά από τόση πολυτέλεια να έχουμε ένα ευτελές δάπεδο, στον τρίτο θάλαμο; Μήπως πρόκειται για οριζόντιο τοίχο σφράγισης;

    Απάντηση: Αποτελεί και για μας υπόθεση εργασίας. Άρα δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε, αλλά ούτε και να το επιβεβαιώσουμε με τα σημερινά δεδομένα.

     

    Ερώτηση: Το μνημείο έχει δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Μήπως είναι θαμένος κάποιος βασιλιάς;

    Απάντηση: Το ποιός είναι θαμμένος, δεν μπορούμε να το πούμε πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή  και πολύ πιθανόν πριν να ολοκληρωθεί και η μελέτη του μνημείου η οποία μπορεί να κρατήσει κάποια χρόνια. Όμως τις προσδοκίες όλων μας  το μνημείο τις έχει ήδη ικανοποιήσει, εξαιτίας της μοναδικότητας του. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ως αναπτυξιακός πόρος  για τον τόπο. Είναι ένα μοναδικό εύρημα για την επιστήμη της Ιστορίας και της Αρχαιολογίας, το οποίο θα απασχολήσει, για πολλά χρόνια,  τους ειδικούς επιστήμονες.

     

    Ερώτηση: Κλιμάκιο της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ επισκέφτηκε το μνημείο;

    Απάντηση: Ναι, σε συνενόηση με τον γγ του Υπουργείου Υποδομών κ. Στράτο Σιμόπουλο, μηχανικοί της ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ, ειδικειμένοι σε θέματα σηράγγων,  με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί και σε άλλα αρχαιολογικά έργα, επισκέφτηκαν το μνημείο προκειμένου να μας ενισχύσουν στην εγκατάσταση μηχανημάτων καταγραφής της στατικής συμπεριφοράς του. Η ΕΓΝΑΤΙΑ ΑΕ προσφέρθηκε να μας διαθέσει τον απαραίτητο εξοπλισμό για όσο δάστημα χρειαστεί.

     

    Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε την ανάρτηση της κ. Ντ.Κίγκ σχετικά με την ανεύρεση επιγραφών στον περίβολο.

    Απάντηση: Το 2013 , όταν αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο μέρος του περιβόλου, φωτογραφίες του οποίου έδωσε στη δημοσιότητα η ανασκαφέας, εντοπίστηκαν τεκτονικά σύμβολα, δηλαδή σημάδια  των μαστόρων της εποχής. Πρόκειται για μεμονωμένα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου, τα οποία συνηγορούν στη χρονολόγηση του μνημείου.


    Δημοσιεύτηκε στις 3

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.