Χρονόμετρο

    O Πυθαγόρας έφερε τη τέφρα του Ηφαιστίωνα στην Αμφίπολη!

    Δημοσιεύτηκε στις

    του Γιώργου Ροδάκογλου

    Βάσιμος είναι ο ισχυρισμός της ανασκαφικής ομάδας ότι στον Καστά ανεγέρθη το ταφικό μνημείο του Ηφαιστίωνα με εντολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, παρ΄ ότι δεν αναφέρεται σε πηγές.

    Το συγκεκριμένο σημείο ήταν ήδη γνωστό σε όλη την αρχαία Ελλάδα, αφού προϋπήρχε όχι τόσο ως χώρος ταφής από την προϊστορική εποχή του Σιδήρου, όσο για το μαντείο και το ταφικό μνημείο του Ρήσου.

    Ας μην μας διαφεύγει λοιπόν το γεγονός πως στο μνημείο, συνεχίστηκε μια παράδοση χρησμοδοσιών, το οποίο λειτουργούσε, πέρα από ταφικό και ως μαντείο με αρχιέρεια ίσως και την Ολυμπιάδα.

    Η Ολυμπιάδα, όχι μόνο ως μυημένη στα Καβείρια μυστήρια αλλά και ως απόγονος του Αιακού, του πιο δίκαιου ανθρώπου, που έγινε για το λόγο αυτό κριτής στον Κάτω Κόσμο, καθώς και κάτοχος των κλειδιών του Άδη, μπορούσε να έχει αυτό το χάρισμα της νεκρομαντείας, όπως και όλες οι πριγκίπισσες των Αιακιδών, εξ αιτίας του σημαντικού προγόνου τους.

    Το εγχάρακτο «Παρέλαβον» σε λίθους του περιβόλου και το μονόγραμμα του Ηφαιστίωνα μέσα στο δεύτερο θάλαμο, σε συνδυασμό με τη λειτουργικότητα του χώρου, όπως αυτή αποδόθηκε από την ανασκαφική ομάδα, θεωρείται πλέον από πολλούς αρχαιολόγους ως πολύ σοβαρή εκδοχή, σε συνδυασμό και με τα ιστορικά δεδομένα της εποχής.

    Το Μακεδονικό μνημείο του Καστά αποτυπώνεται ως χώρος υψίστης λατρείας, άποψη που ενισχύεται τόσο από τη θεματολογία της γραπτής ζωφόρου, στην οποία πρωταγωνιστούν και δελφικοί τρίποδες, όσο και από τη φθορά του ψηφιδωτού σε σημείο που υποδηλώνει ότι υπήρχε θέση ενός βάθρου ή ενός γλυπτού.

    Άλλα δυο σημεία επίσης με πολύ ενδιαφέρον είναι, το ένα στον πρώτο θάλαμο, όπου παρουσιάζεται φθορά από τη χρήση, όπως και η βάθυνση που σώζεται στο βοτσαλωτό δάπεδο με τους ρόμβους κάτω από τις σφίγγες, για την τοποθέτηση αποθέτη ή λουτήρα και δίπλα από αυτόν τράπεζα προσφορών.

    Οι σφίγγες και οι κόρες, με το συμβολισμό τους είναι αυτές όμως που σφραγίζουν την ταυτότητα χρήσης του χώρου και του αποδίδουν μια μοναδικότητα.

    Βασικό στοιχείο επίσης αποτελεί και ο γυναικείος σκελετός περίπου εξήντα χρόνων, που βρέθηκε αναμοχλευμένος με τα άλλα οστά επιφανών νεκρών, μέσα στον κιβωτιόσχημο τάφο.

    Τα οστά αυτά, με τη θρυμματισμένη λεκάνη ενισχύουν την άποψη ότι πρόκειται για την Ολυμπιάδα.

    Πως όμως εμπλέκεται το όνομα του μάντη Πυθαγόρα (ή Πειθαγόρα σύμφωνα με τα περισσότερα κείμενα) και γιατί μας οδηγεί στην κυρίαρχη σκέψη ότι αυτός μετέφερε στην Αμφίπολη τη τέφρα του Ηφαιστίωνα στο ανεγερθέν μνημείο;

    Στην αρχαιότητα το θρησκευτικό συναίσθημα ήταν πολύ έντονο και οι στρατιές των Ελλήνων διέθεταν πάντοτε μάντεις και όλα τα αναγκαία για να προσφέρουν θυσίες στους Θεούς.

    Οι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί διέσωσαν τα ονόματα του Αρίστανδρου από την Τελμισσό, του Δημοφώντα, του Κλεομένη από τη Σπάρτη, και του Πυθαγόρα από την Αμφίπολη, ο οποίος έμεινε στην ιστορία γιατί ήταν αυτός που μάντεψε τόσο το θάνατο του Ηφαιστίωνα, όσο και το θάνατο του ίδιου του Αλεξάνδρου.

     

    Η μαντεία του Πυθαγόρα

    Ο Αριστόβουλος υπήρξε ο ιστορικός που συνόδεψε τον Μέγα Αλέξανδρο στις εκστρατείες του. Αυτόν επικαλείται ο Αρριανός (Ζ’ 18, 1-5) και αναφέρει πως αρχηγός των δυνάμεων στη Βαβυλώνα ήταν ο στρατηγός Απολλόδωρος ο Αμφιπολίτης, ο οποίος και ξεκίνησε με τα τμήματά του για να συναντήσει τον Αλέξανδρο που επέστρεφε από την Ινδική.

    Ο Απολλόδωρος, τρομαγμένος απ’ τις βαριές τιμωρίες που είχε επιβάλει σε άλλους ο Αλέξανδρος, έγραψε στον αδελφό του Πυθαγόρα, έναν από τους μάντεις του Μακεδόνα βασιλιά, να του πει τι θα γίνει.

    Ο Πυθαγόρας, ήταν «σπλαχνοσκόπος», δηλαδή εξέταζε τα σπλάχνα των ζώων που θυσίαζε και από εκεί προέβλεπε το μέλλον.

    Όταν λοιπόν ο μάντης ρώτησε τον αδερφό του για ποιόν θέλει να μάθει, αυτός του απάντησε για τον Αλέξανδρο και τον Ηφαιστίωνα. Έτσι ο μάντης από την Αμφίπολη, θυσιάζει το πρώτο ζώο και γράφει στον αδερφό του πως ο Ηφαιστίωνας σε λίγο δεν θα υπάρχει ανάμεσά τους.

    Το γράμμα του Πυθαγόρα έφτασε στον Απολλόδωρο μια μέρα πριν πεθάνει ο Ηφαιστίωνας. Παράλληλα θυσιάζει για τον Αλέξανδρο και βρίσκει το ίδιο αποτέλεσμα. Το γράφει και αυτό στον Απολλόδωρο, ο οποίος όμως για να δείξει στον Αλέξανδρο πως νοιάζεται για κείνον περισσότερο και από τον εαυτό του, του λέει για την μαντεία του Πυθαγόρα, η οποία επιβεβαιώθηκε εν τω μεταξύ για τον Ηφαιστίωνα, και του λέει να προσέχει από κάθε κίνδυνο.

    Όταν έφτασε στη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος, κάλεσε τον Πυθαγόρα και τον ρώτησε για τα σημάδια που είδε και για τα οποία έγραψε στον αδερφό του.

    Τότε ο Πυθαγόρας του λέει πως το συκώτι του ζώου που θυσίασε δεν είχε λοβό, και αυτό είναι πολύ κακό («άλοβον οι το ήπαρ εγένετο του ιερείου, ερομένου δε (Αλεξάνδρου) ό,τι νοοί το σημείον, μέγα ειπείν είναι χαλεπόν», Αρριανός Ζ’ 18, 4).

    Το σημείο αυτό αναφέρει και ο Πλούταρχος (Παράλληλοι βίοι: Αλέξανδρος ο Γ’), σημειώνοντας ότι ο Αλέξανδρος «ηρώτησε των ιερών τον τρόπον, φήσαντος δ’ ότι το ήπαρ ήν άλοβον, “παπαί” είπεν, “ισχυρόν το σημείον”», δηλαδή τον ρώτησε για τη φύση των σπλάχνων των ιερών σφαγίων, αυτός απάντησε ότι το συκώτι δεν έχει λοβό είπε «αλίμονο είναι σημαντικό σημάδι».

    Ο Αλέξανδρος ευχαρίστησε το μάντη και απόρησε, για την σύμπτωση της ελληνικής μαντείας με όσα του είχανε πει οι μάγοι αστρολόγοι, αποτρέποντάς τον να εισέλθει στη Βαβυλώνα.

    Ο Πυθαγόρας που ήταν προφανώς και έμπιστος της Ολυμπιάδας, επέστρεψε στην Αμφίπολη, με την εκτίμηση ότι μετέφερε μαζί του και τη τέφρα του,  ενώ παράλληλα ο Αλέξανδρος έδωσε την εντολή για την ανέγερση του μνημείου. Σύντομα ο Αλέξανδρος αρρώστησε και πέθανε, στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ.


    Δημοσιεύτηκε στις 0

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.