Χρονόμετρο

    ΑΜΦΙΠΟΛΗ – ΚΑΣΤΑΣ: Ήρθε η ώρα να λυθεί το μυστήριο στην κορυφή του Τύμβου Καστά

    Δημοσιεύτηκε στις

     

     

    Τα χώματα από το γέμισμα του μνημείου επιστρέφουν στην αρχική τους θέση αναδεικνύοντας έτσι την αρχική γεωμετρία του τύμβου

     

     

    Με το θέμα των έργων στην Αμφίπολη ασχολήθηκε στην τελευταία του συνεδρίαση – μεταξύ άλλων –, την περασμένη Τετάρτη, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, καθώς κλήθηκε να εγκρίνει δυο μελέτες της ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ και εισηγητή τον Δημοσθένη Σβολόπουλο. Οι μελέτες αφορούν, η πρώτη τα έργα διαμόρφωσης του Τύμβου Καστά και η δεύτερη τα έργα στην Ακρόπολη της Αμφίπολης,αλλά και στο ταφικό μνημείο. Συγκεκριμένα οι δυο εισηγήσεις περιλαμβάνουν: α) Αρχιτεκτονική προμελέτη εξωτερικού κελύφους του χώρου ΧΙ του Ταφικού Μνημείου του Τύμβου Καστά Αμφίπολης Σερρών και β) Προμελέτη ανάδειξης περιβάλλοντος χώρου – Διαδρομές επίσκεψης στον αρχαιολογικό χώρο και στο Ταφικό Μνημείο.

     

    «Η Αρχιτεκτονική προμελέτη εξωτερικού κελύφους του χώρου ΧΙ» αφορά τα έργα που θα γίνουν στο σημείο που έχει βρεθεί η βάση του μνημείου του Λέοντα και κάτω από την οποία – όπως έχουμε αναφέρει και σε άλλο ρεπορτάζ – βρίσκεται το περίφημο πηγάδι του Δ. Λαζαρίδη, για το οποίο έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες. Ο ίδιος ο Δημήτρης Λαζαρίδης είχε διατυπώσει την εικασία ότι ενδεχομένως να πρόκειται για είσοδο σε ένα μνημείο στο κέντρο του Τύμβου, παγιδευμένο με λεπτή – κοσκινισμένη άμμο. Φυσικά υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις όπως για παράδειγμα ότι το διαμέτρου 1,2 μέτρα και αγνώστου βάθους κυλινδρικό κάθετο όρυγμα ίσως να αποτελεί μέρος της θεμελίωσης του μνημείου του Λέοντα. Με την μελέτη που εισήχθη στο ΚΑΣ θα γίνει εκτεταμένη διερεύνηση για το ποιος είναι ο ρόλος του, οπότε μετά από 6 δεκαετίες θα δοθεί απάντηση στο ερώτημα το ποιος ήταν ο ρόλος αυτής της κατασκευής.

     

    Αυτό που γνωρίζουμε γι’ αυτό το κάθετο όρυγμα είναι τα όσα αναφέρει στο ημερολόγιο της ανασκαφής ο Δημήτρης Λαζαρίδης, στο οποίο σημειώνει λοιπόν ότι με το σκάψιμο έφτασε μέχρι βάθους 12,3 μέτρα από την επιφάνεια του τύμβου και στο χαμηλότερο σημείο της τομής εντοπίστηκε ένα αμμώδες σκληρό στρώμα κυκλικής οπής διαμέτρου 1,2 μέτρα το οποίο ήταν γεμάτο με λεπτότατη καθαρή άμμο και προσθέτει ότι τερματίστηκε η έρευνα σε βάθος 15,30 μέτρων. Το πιο σημαντικό το αφήνει για το τέλος προσθέτοντας ότι «λιθόπλινθοι, πωρόλίθοι, λίθοι του βουνού και κροκάλες (;) τα οποία βρέθηκαν στα βαθύτερα στρώματα υποδηλώνουν εκεί πλησίον την ύπαρξη μεγάλου τάφου, όπως συμβαίνει και με άλλους μακεδονικούς τάφους»!

     

    Να θυμίσουμε ότι ο Δ. Λαζαρίδης, που ξεκίνησε τις ανασκαφές στον λόφο Καστά το 1964, είχε εκμυστηρευτεί σε στενό του συνεργάτη  – τη δεκαετία του ’80 – τα συμπεράσματά του – το σχετικό ρεπορτάζ έχει δημοσιευτεί στο ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΟ (ΕΔΩ)– σύμφωνα αυτά, πίστευε πως αυτός ο τύμβος, με βάση το έργο του όλα εκείνα τα χρόνια και με τα στοιχεία που είχε με τα μέσα που διέθετε, ότι μπορεί να κρύβει όχι μόνο τέσσερις ταφικούς θαλάμους, αλλά συνολικά ότι υπήρχαν πιθανότητες να φτάνουν τους οκτώ(!)… και ήταν ο πρώτος που μίλησε για πολυεπίπεδο ταφικό μνημείο. Δυστυχώς πολλά από αυτά τα στοιχεία του δεν πρόλαβε να τα μεταφέρει με τη γραφίδα του στις πολλές σημειώσεις που κρατούσε και δεν έχουμε μια εικόνα με ακρίβεια, για το τι «έβλεπε»!

    Σύμφωνα με τον συνεργάτη του, αυτός είναι και ο λόγος που ο Δ. Λαζαρίδης ξεκίνησε το ανασκαφικό του έργο από το πάνω μέρος του τύμβου Καστά, για να βρει την μυστική πύλη, ωστόσο έμεινε μόνο με τα ευρήματα αρχαϊκών τάφων, καθώς τα διαθέσιμα χρήματα, ο χρόνος και τα σκαπτικά μέσα της εποχής δεν επέτρεπαν περαιτέρω έρευνες σε βάθος.

    Όπως, λοιπόν, αποκάλυψε στον συνεργάτη του ο Δημήτρης Λαζαρίδης, κάτω από τη μαρμάρινη βάση του Λέοντα της Αμφιπόλεως κρυβόταν η μυστική είσοδος και σύμφωνα με την ίδια μαρτυρία από άνθρωπο που εργάστηκε στο πλευρό του μεγάλου αρχαιολόγου, η τεχνοτροπία για τη σφράγιση της δεύτερης εισόδου ήταν τέτοια, κατά την οποία ενδεχόμενη βίαιη προσπάθεια παραβίασης της, θα είχε ως συνέπεια την σφράγισή της, από άμμο, στο εσωτερικό του μνημείου.

     

    Η διαμόρφωση του τύμβου

     

    Τέλος να σημειώσουμε ότι τα χώματα με τα οποία πληρώθηκε το μνημείο, όταν έγινε η σφράγισή του κατά την αρχαιότητα, αφαιρέθηκαν από τον τύμβο, ενώ με το άδειασμα του επιτάφιου μνημείου στην ανασκαφή του 2014, τοποθετήθηκαν στην περιοχή δυτικά, ανάμεσα στον τύμβο και το λόφο 133. Τώρα αυτά τα χώματα επιστρέφουν στην αρχική τους θέση επάνω στον τύμβο και με αυτά γίνεται η τελική διαμόρφωση της γεωμετρίας του, ώστε ο επισκέπτης να τον βλέπει έτσι όπως ήταν στην αρχαιότητα.

     

    Αξίζει κλείνοντας να σημειώσουμε ότι πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό τεχνικό έργο, καθώς θα πρέπει να λυθούν μεγάλα και δύσκολα προβλήματα, ώστε να διατηρηθεί το αρχικό σχήμα και να αντέξει στις πιέσεις ο πώρινος περίβολος που πλαισιώνεται από τον μαρμάρινο, τον οποίο όλοι έχουμε θαυμάσει για την άρτια κατασκευή του και την αντοχή του στο χρόνο.

     

    Θεόδωρος Αν. Σπανέλης

     


    Δημοσιεύτηκε στις

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.