Χρονόμετρο

    Αποκάλυψη από τον Antonio Corso: Ένα χάλκινο άγαλμα του έφιππου Ηφαιστίωνα υπήρχε στο ταφικό μνημείο

    Δημοσιεύτηκε στις

    Ίσως να είναι ναϊάδες οι Κόρες που υπάρχουν στο ταφικό μνημείο στον Τύμβο Καστά και παραπέμπουν σε Καβείρια μυστήρια

     

    Συνέντευξη στον Θεόδωρο Αν. Σπανέλη

     

     

     

    Ο διεθνούς φήμης Iταλός αρχαιολόγος Antonio Corso, που με τον αποσυμβολισμό των ευρημάτων στον Τύμβο Καστά, μας έχει ξαφνιάσει πάρα πολλές φορές ευχάριστα, στο περιθώριο του φετινού συνεδρίου του ΑΕΑΜ, μίλησε αποκλειστικά στο «Χ», για το περίφημο «ρωμαϊκό πόρισμα» που «εξαφανίστηκε», για τις Κόρες του ταφικού μνημείου που πιθανότατα είναι Ναϊάδες, για την σχέση του Καστά με τον τάφο στο Svestari της Βουλγαρίας, αλλά και για το χάλκινο άγαλμα του Ηφαιστίωνα που πιθανότατα να ήταν μέσα στο μνημείο στο χώρο πίσω από τις Σφίγγες.

     

     

    • Τι έχετε να σχολιάσετε για το γεγονός ότι κανείς δεν μίλησε για το ρωμαϊκό πόρισμα, ούτε καν οι συντάκτες του;

     

    «Όπως είδες στο συνέδριο το λεγόμενο “Ρωμαϊκό Πόρισμα” εξαφανίστηκε, κανείς δεν μιλάει πλέον για Βρούτο ή για Κάσιο. Αυτό είναι καλό γιατί δεν ήταν σοβαρό αυτό που λέγανε ότι το μνημείο στο λόφο Καστά ήταν για τη μάχη των Φιλίππων, ποτέ οι Ρωμαίοι δεν έστησαν μνημείο για τους εμφύλιους πολέμους τους. Μπορεί να έχουν αναγείρει μνημεία για νίκες εναντίον εχθρών τους, αλλά ποτέ για εμφύλιες συρράξεις. Για παράδειγμα ο Ιούλιος Καίσαρ όταν νίκησε τον Πομπήιο δεν έκανε πορεία θριάμβου, όπως έκανε για παράδειγμα όταν νίκησε τους Γαλάτες και έκανε πομπή θριάμβου με τον ηγέτη τους τον Βερσινζεντορίξ. Γι’ αυτό το συγκεκριμένο πόρισμα νομίζω ότι τελείωσε».

     

    • Πως τεκμηριώνεται το θέμα της χρονολόγησης του μνημείου;

     

    «Το τελεστήριο των χορευτριών στην Σαμοθράκη, από την Αμερικανική ανασκαφή είναι του 340 π.Χ. περίπου και έχει μια ανάγλυφο ζωφόρο με χορεύτριες που καλύπτει γύρω – γύρω το μνημείο. Αυτό το μνημείο είναι από θασίτικο μάρμαρο και οι χορεύτριες μοιάζουν πάρα πολύ με τις Κόρες στο μνημείο του Τύμβου Καστά. Στο ανάγλυφο οι χορεύτριες, έχουν πόλο στο κεφάλι όπως και την διαγώνια ζώνη στο στήθος και ένα τρίγωνο με το ζιγκ – ζαγκ και όλα αυτά είναι κοινά και στις δυο περιπτώσεις. Οι χορεύτριες έχουν όνομα γιατί έχουμε επιγραφές, είναι οι ναϊάδες νύμφες των μεγάλων Θεών της Σαμοθράκης, ας σκεφτούμε, τουλάχιστον, μήπως είναι ναϊάδες και οι Κόρες στην Αμφίπολη; Οι ναϊάδες βοηθούσαν κάποιον που έχει σχέση με τον κόσμο των νεκρών και μάλιστα που ασκούσε την τέχνη της μαντικής».

    antonio corso (4)

    • Ποια η σχέση του μνημείου Καστά με τη Σαμοθράκη;

     

    «Εκείνο που γνωρίζουμε είναι ότι εκείνη που έκανε τα μεγάλα μνημεία στη Σαμοθράκη είναι η Ολυμπιάδα. Υπάρχει ένα άρθρο του Clemente Marconi περί αυτού το 2011 ή 2012. Είναι πιθανό η Ολυμπιάδα να έκανε την δεύτερη οικοδομική φάση στο μνημείο στον Τύμβο Καστά. Η πρώτη φάση είναι το ηρώο του Ηφαιστίωνα και η δεύτερη φάση είναι όταν έγινε μαντείο.

    antonio corso (1) (241 x 273)

    Ο Ολυμπιάδα είχε πολύ στενή σχέση με τη λατρεία των μεγάλων Θεών της Σαμοθράκης, εκεί γνώρισε τον Φίλιππο Β’, γι’ αυτό συνδέεται με τον κόσμο των νεκρών και τα Καβείρια Μυστήρια. Υπάρχει επίσης μια αγγειογραφία του Λυκούργου που έδρασε από το 360 – 340 π.Χ.  στην οποία απεικονίζεται το παλάτι του Άδη και της Περσεφόνης, με τον Ορφέα που παίζει τη λύρα. Σε αυτή την εικόνα βλέπουμε το ανάκτορο όπου αντί για κίονες έχει κόρες ακριβώς στην ίδια μορφή με τις Κόρες της Αμφίπολης, η μια κρατάει την άκρη του ρούχου και η άλλη έχει προτεταμένο το χέρι και κρατάει ένα στεφάνι. Η αγγειογραφία είναι πάρα πολύ μικρή και δεν έχει λεπτομέρειες, αλλά το σχήμα είναι ακριβώς το ίδιο. Επειδή η συγκεκριμένη αγγειογραφία έχει χρονολογηθεί στο μισό του 4ου αιώνα, αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, τόσο για την χρονολόγηση του μνημείου στον Καστά, όσο και για την διαπίστωση ότι οι κόρες δεν είναι μόνο διακοσμητικές αλλά είναι και λειτουργικά στοιχεία. Οι Κόρες είναι εκεί για να καλωσορίσουν τους μύστες που εισέρχονται για να τελέσουν τα μυστήρια και για να πάρει χρησμό ο μάντης».

     

    • Ειπώθηκε στο συνέδριο ότι στο δάπεδο μπροστά από τις Κόρες βρέθηκε το ίχνος βάθρου αγάλματος. Μπορούμε να εικάσουμε τι παρίστανε το άγαλμα;

     

    «Βέβαια. Μπορεί να ήταν το άγαλμα του Ηφαιστίωνα που έκανε ο Λύσιππος, ο οποίος είχε βοηθούς που έκαναν το χάλκινο άγαλμα, γιατί εκείνος έκανε μόνο το μοντέλο, όπως γνωρίζουμε από τον Πλίνιο. Στην πραγματικότητα το χάλκινο άγαλμα το έκανε κάποιος Φίλων, σύμφωνα με τον Tatianus Oratio ad Graecos. Αυτό τo άγαλμα μεταφέρθηκε στη Ρώμη καθώς όπως αναφέρει ο Πλίνιος για τα αγάλματα που ήταν στην Ρώμη και ο Τατιανός μιλάει για αγάλματα που είδε στην Ρώμη. Πιστεύω ότι η υπόθεση εργασίας του Ιταλού καθηγητή Paolo Moreno είναι σωστή και σύμφωνα με αυτήν το χάλκινο κεφάλι που βρίσκεται στην Ισπανία προέρχεται από την συλλογή Odescalchi στη Ρώμη, ενώ άλλοι λένε από τη συλλογή Farnese, αλλά το σίγουρο ότι ο βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος Ε’ το πήγε στη χώρα του και από εκεί στο Prado! Επίσης υπάρχει και το άλογο στα Καπιτωλινά μουσεία. Μπορεί αυτό το άλογο να ανήκει μαζί με το κεφάλι, στο άγαλμα του Ηφαιστίωνα. Το συγκεκριμένο άλογο υπάρχει ζωγραφισμένο στο Svestari στη Βουλγαρία. Στον τάφο στο Svestari μια Καρυάτιδα παραδίδει ένα στεφάνι σε ένα ιππέα το άλογο του οποίου μοιάζει με το άλογο στα Καπιτωλινά μουσεία στη Ρώμη».

    antonio corso (3) (308 x 304) antonio corso (2) (274 x 381)

    • Ο τάφος στο Svestari πως συνδέεται με τον Καστά;

     

    «Ο Βασιλιάς στον τάφο του Svestari είναι ο Δρομιχαίτης, γαμπρός του Λυσιμάχου βασιλιά της Θράκης και εκ των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και είναι φυσικό να ήθελε εικόνες από τη Μακεδονία, αλλά δεν έγινε ίδιος,  γιατί οι καλλιτέχνες ήταν βάρβαροι».

    antonio corso (5)

    • Για τις αντιδράσεις στο συνέδριο τι έχετε να σχολιάσετε;

     

    «Αμφισβητούν ότι το κεφάλι του στρατιώτη από την ανάγλυφο ζωφόρο είναι έχει το πρόσωπο του Αλεξάνδρου, ωστόσο το γενικό σχήμα του προσώπου του στρατιώτη, το σχήμα του ματιού, το σχήμα του μετώπου, ο τρόπος κουμπώματος έξω από το κράνος είναι ακριβές αντίγραφο από το Dressel – Schloss Fasanerie πορτραίτο του Αλεξάνδρου. Επίσης δεν είναι τυχαίο που το φίδι πάει πάρα πολύ κοντά στην περικεφαλαία του στρατιώτη. Αυτή η στήλη είναι από ζωφόρο και όχι από επιτύμβια στήλη όπως είπε η κ. Κουκούλη και αυτό φαίνεται τόσο από το γεγονός ότι πρώτον είναι πάρα πολύ μεγάλη για επιτύμβια στήλη, δεύτερον η υποδομή στήριξης από την πίσω πλευρά της πλάκας είναι τυπική για ζωφόρους, τρίτον στις στήλες το φίδι δεν πάει τόσο κοντά στην περικεφαλαία, τέταρτον σε αυτές τις περιπτώσεις το πρόσωπο είναι ιδεαλιστική απεικόνιση και δεν είναι πορτραίτο, πέμπτον υπάρχουν ιππείς, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει επίσης και μια πομπή ιππέων, έκτον είναι και το κεφάλι από το Λούβρο από την Αμφίπολη που μάλλον είναι από τη ζωφόρο του Καστά, γιατί είναι κοντά σαν χρονολογία, τεχνοτροπία και μέγεθος με το κεφάλι του στρατιώτη και φυσικά και το μάρμαρο είναι το ίδιο. Να προσθέσω ότι είναι ίδιο και με το πρόσωπο του Ηφαιστίωνα από το γλυπτό της Θεσσαλονίκης. Πρέπει να ήταν και ο Ηφαιστίωνας στην ζωφόρο».

    zoforo


    Δημοσιεύτηκε στις 0

    Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του περιεχομένου της ιστοσελίδας εφόσον αναφέρεται ευκρινώς η πηγή του. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.